Postać wzorowana na antycznym typie Venus Pudica (wstydliwej Wenus)
"Narodziny Wenus" stanowią kwintesencję malarstwa wczesnego renesansu, dzieło znakomicie reprezentuje nastrój i estetykę dworu medycejskiego - skomplikowane spekulacje neoplatońskich filozofów, liryczną dworską poezję i zamiłowanie do antycznych dzieł. Postać Wenus wzorowana jest na antycznym typie Venus Pudica (wstydliwej Wenus), zwanej tak ponieważ bogini zakrywa łono i piersi.
Alegoryczna, neoplatońska koncepcja miłości
Natchnieniem Botticellego był zapewne poemat Angelo Poliziano "Giostra". Opisane są w nim wyimaginowane reliefy wykonane przez Wulkana na bramie pałacu Wenus. Jeden z nich przedstawiać miał narodziny bogini. Ideowa treść obrazu jest jednak znacznie głębsza - kryje się w nim prawdopodobnie alegoryczna, neoplatońska koncepcja miłości. Personifikacje wiatrów, które podmuchami pchają Wenus ku brzegowi morza, to oznaki namiętnej, ziemskiej miłości, podczas gdy Hora, oczekująca z płaszczem na przybycie bogini uosabia czystość i miłość niebiańską.
Antyk to potężna siła
Być może Botticelli pragnął również wyobrazić sobie i odtworzyć, znane jedynie z opisów, zaginione dzieło antycznego malarza Apellesa. Wielu malarzy, w tym Botticelli, wskrzeszało tematy podejmowane przez starożytnych mistrzów; przykładem takiego dzieła są "Kalumnie", obraz Botticellego wzorowany na opisie obrazu Apellesa, zawartym w "Historii naturalnej" Pliniusza Starszego. Ten sam pisarz wspomina również o "Wenus Anadyomene" Apellesa (Wenus wyłaniającej się z morza). Antyk był potężną siłą, działającą na wyobraźnię humanistów i artystów z medycejskiego dworu, a o miano Apellesa swoich czasów ubiegało się wielu nowożytnych malarzy.
Proporcje ciała Wenus Botticellego
Madonny i antyczne boginie Botticellego uznano za piękne. Dla dziewiętnastowiecznych Prerafaelitów stały się wzorcem delikatnej urody. Czy jednak chcielibyśmy, aby kobiety o wyglądzie i proporcjach ciała Wenus Botticellego kiedykolwiek zeszły z obrazów? Czy nie bylibyśmy przerażeni ich małymi głowami, nadmiernie wydłużonymi szyjami i potężnym tułowiem…?
Sandro Botticelli, "Narodziny Wenus", 1484-86, płótno, 172,5 x 278,9 cm, Gallerie degli Uffizzi, Florencja
14:34 2023_08_20 14_45_48_PR2_Jest_taki_obraz.mp3 "Narodziny Wenus" Sandro Botticellego - ten obraz znają wszyscy (Jest taki obraz/Dwójka)
***
Tytuł audycji: Jest taki obraz
Prowadził: Michał Montowski
Gość: dr Grażyna Bastek
Data emisji: 20.08.2023
Godzina emisji: 14.45
mo
