"Garderobiany". Zwycięstwo teatru nad wojną

Ostatnia aktualizacja: 08.10.2019 16:15
W "Wieczorze ze słuchowiskiem" zaprosiliśmy na adaptację sztuki Ronalda Harwooda, której akcja rozgrywa się w czasie wojny, gdy wydawało się, że teatr, jak wszystko wokół, skazany jest na nieistnienie.
Słuchowisko Garderobiany. Od lewej:  Jerzy Schejbal, Teresa Budzisz-Krzyżanowska i Władysław Kowalski
Słuchowisko "Garderobiany". Od lewej: Jerzy Schejbal, Teresa Budzisz-Krzyżanowska i Władysław KowalskiFoto: Wojciech Kusiński/PR

Nazwisko Ronalda Harwooda kojarzy się z tytułami wielu głośnych filmów – między innymi z "Pianistą" R. Polańskiego (w 2002 r. Harwood otrzymał Oscara w kategorii najlepszy scenariusz adaptowany właśnie za "Pianistę"). Inne znane jego scenariuszowe adaptacje to m.in. "Miłość w czasach zarazy" czy "Motyl i skafander". Jest też autorem sztuk teatralnych.

Urodzony w 1934 roku w Kapsztadzie, w rodzinie żydowskiej (jego dziadkowie urodzili się w Warszawie), od 1951 mieszka w Londynie. W młodości przez kilka lat należał do zespołu grywającego repertuar szekspirowski w prowincjonalnych teatrach. Zespołem tym kierował wybitny angielski tragik – Sir Donald Wolfit. Harwood był jego garderobianym, a potem biografem. Nie da się zaprzeczyć, że moje wspomnienia z czasów, kiedy każdy wieczór spędzałem w garderobie Wolfita, były częściową inspiracją tej sztuki – powiedział w jednym z wywiadów autor "Garderobianego".

Akcja sztuki rozgrywa się w czasie wojny, gdy wydawało się, że teatr, jak wszystko wokół, skazany jest na nieistnienie. Zdesperowany kierownik jednego z teatrów postanawia odwołać "Króla Leara", w którym miał zagrać Sir – aktorski mistrz będący u schyłku swojej kariery. Mimo trudnej sytuacji garderobiany Norman zapobiega odwołaniu spektaklu. Teatr jest przecież dla publiczności. Tego uczył go w początkach pracy w zespole sam Sir.

Relacje Garderobianego z Sirem – postaci mocno skontrastowanych, ale i jakoś się uzupełniających – to niezwykle interesująca gama przeróżnych odcieni uczuć: przyjaźni, oddania, wierności, zaufania, gniewu, rezygnacji. Gama do wygrania przez aktorów.

"Garderobiany" okazał się spektakularnym sukcesem Harwooda. Sztukę grano w 40 krajach, przetłumaczono ją na blisko 30 języków. Z polskich inscenizacji należy wymienić choćby trzy: w warszawskim Teatrze Powszechnym (Zbigniew Zapasiewicz i Wojciech Pszoniak reż. Z. Hübner, 1986), we wrocławskim Teatrze Polskim (Igor Przegrodzki i Jerzy Schejbal reż. M. Wojtyszko, 1990) oraz w Teatrze Ateneum (Gustaw Holoubek i Marian Kociniak reż. K. Zaleski, 1997). Warto dodać, że ukazała się też filmowa wersja "Garderobianego" (1983, pięć nominacji do Oskara).

Autor: Ronald Harwood

Przekład: Michał Roniker

Reżyser: Maciej Wojtyszko

Realizator: Andrzej Brzoska

Opracowanie muzyczne: Marian Szałkowski

Obsada: Jerzy Schejbal - Norman, Władysław Kowalski - Sir, Teresa Budzisz-Krzyżanowska - Żona Sira, Joanna Jeżewska - Madge (inspicjentka), Andrzej Blumenfeld - Geoffrey, Adam Woronowicz - Oxenby/Głos Gloucestera, Lidia Sadowa - Irena, Jan Molga - Głos Kenta, Grzegorz Kwiecień - Głos Edmunda, Maciej Wojtyszko - Głos Szlachcica/Głos Albanego

***

Tytuł audycji: Wieczór ze słuchowiskiem

Data emisji: 12.10.2019

Godzina emisji: 19.00

pg/mko

Czytaj także

"Dwa Teatry". Słuchowiska przed publicznością

Ostatnia aktualizacja: 23.05.2019 12:32
- Najciekawsza jest ta konfrontacja własnych wyobrażeń i projekcji z publicznością - podkreślał Wojciech Tomczyk, opowiadając o Festiwal Teatru Telewizji i Teatru Polskiego Radia "Dwa Teatry".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Katarzyna Dąbrowska: w słuchowisku "Oni" mówimy o artystach

Ostatnia aktualizacja: 18.09.2019 09:00
- To opowieść o tym, że podporządkowanie sztuki ideologii jest jej niszczeniem. Dla Witkacego to jest koniec świata - o premierowym słuchowisku Dwójki opowiadała na antenie znakomita aktorka.
rozwiń zwiń