"Lewa wolna" Józefa Mackiewicza

Ostatnia aktualizacja: 16.09.2022 19:30
W audycji przypomnieliśmy fragmenty powieści, wydanej po raz pierwszy w roku 1965 przez londyńskie wydawnictwo Krąg. To swoisty eksperyment, w którym autor do narracji literackiej wprowadza fragmenty archiwalnych dokumentów, pozwalając niejako zajrzeć za kulisy wydarzeń frontowych. Czytał Jerzy Radziwiłowicz.
Jerzy Radziwiłowicz
Jerzy RadziwiłowiczFoto: Polskie Radio

"Lewa wolna" to rozkaz przekazywany z szeregu do szeregu w kolumnie marszowej, aby dać drogę innej kolumnie. Użyte w tytule powieści Józefa Mackiewicza słowa mogą oznaczać "oddanie drogi" bolszewizmowi. "Lewa wolna" łączy fikcję powieściową z autentycznymi wydarzeniami okresu wojny polsko-bolszewickiej. Akcja toczy się po jednej i po drugiej stronie.

Mackiewicz miał niespełna 17 lat, gdy poszedł na tę wojnę jako ochotnik. Dwa lata służył w kawalerii. Po stronie polskiej walczyli też Kozacy kubańscy i ochotnicy rosyjscy. Zetknięcie się z nimi miało wpływ na późniejszą twórczość i poglądy polityczne pisarza.

Czytaj także:

Józef Mackiewicz urodził się 1 kwietnia 1902 roku w Petersburgu w polskiej rodzinie szlacheckiej. W roku 1907 przenieśli się do Wilna, gdzie trzy lata później Józef rozpoczął naukę w gimnazjum. Pracę dziennikarską rozpoczął na początku lat 20., kiedy to zaczął publikować pierwsze artykuły w wileńskim dzienniku "Słowo". Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, był zagorzałym przeciwnikiem Sowietów. Kiedy w roku 1939 wkroczyli do Wilna, uciekł do Kowna. Podczas II wojny światowej jego losy były dramatyczne.

Na przełomie lat 1942/1943 sąd specjalny Armii Krajowej skazał go na karę śmierci za kolaborację z Niemcami. Sergiusz Piasecki odmówił jednak wykonania wyroku, a ppłk Aleksander Krzyżanowski, komendant Okręgu Wileńskiego, zdecydował o jego uniewinnieniu. Mackiewicz brał udział w ekshumacji polskich oficerów w Katyniu. Kiedy Armia Czerwona znów wkroczyła do Polski, raz jeszcze opuścił Wilno, a następnie przez Warszawę, Kraków, Wiedeń, Rzym wyjechał do Londynu.

Od roku 1955 mieszkał w Monachium. Tam zmarł, 31 stycznia 1985 roku. Decyzją Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej rok 2022 ustanowiono Rokiem Józefa Mackiewicza. I choć pamięć o nim wraca, to wciąż wiemy o nim zbyt mało.


Posłuchaj
14:05 Dwójka Książka do słuchania lewa wolna 26.05.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 1. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:43 Dwójka Książka do słuchania lewa wolna 27.05.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 2. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:31 Dwójka Książka do słuchania lewa wolna 30.05.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 3. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:37 Dwójka Książka do słuchania lewa wolna 31.05.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 4. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:12 Dwójka Książka do słuchania lewa wolna 1.06.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 5. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:32 Książka do słuchania 2.06.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 6. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:37 2022_06_03 19_16_44_PR2_Ksiazka_do_sluchania.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 7. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:30 Dwójka Książka do słuchania 6.06.2022 lewa wolna 8.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 8. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:45 Książka do słuchania 7.06.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 9. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:57 Książka do słuchania 8.06.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 10. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:24 2022_06_09 19_16_28_PR2_Ksiazka_do_skuchania.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 11. (Książka do słuchania/Dwójka)

15:20 Dwójka Książka do słuchania 10.06.2022 lewa wolna-12.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 12. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:28 Dwojka_Ksiazka_do_sluchania 2022_06_13-19-14-48.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 13. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:39 Książka do słuchania 14.06.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 14. (Książka do słuchania/Dwójka)

12:25 Książka do słuchania Dwójka 15 czerwiec 2022 19_17_01.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 15. (Książka do słuchania/Dwójka)

15:16 Dwójka Książka do słuchania 16.06 lewa wolna 16.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 16. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:57 Książka do słuchania Dwójka 17 czerwiec 2022 19_16_10.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 17. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:32 Książka do słuchania Dwójka 20 czerwiec 2022 19_15_16.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 18. (Książka do słuchania/Dwójka)

15:16 Dwójka lewa wolna 19.06.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 19. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:46 Książka do słuchania Dwójka 22 czerwiec 2022 19_15_13.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 20. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:19 Dwójka Książka do słuchania 23.06.2022 lewa wolna 21.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 21. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:53 Dwojka_Ksiazka_do_sluchania 2022_06_24-19-15-04.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 22. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:03 Książka do słuchania Dwójka 27 czerwiec 2022 19_17_17.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 23. (Książka do słuchania/Dwójka)
15:01 Książka do słuchania 28.06.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 24. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:35 Książka do słuchania Dwójka 29 czerwiec 2022 19_18_39.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 25. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:25 2022_06_30 19_20_47_PR2_Ksiazka_do_sluchania.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 26. (Książka do słuchania/Dwójka)

11:56 2022_07_01 19_16_35_PR2_Ksiazka_do_sluchania.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 27. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:59 Książka do słuchania Dwójka 4 lipiec 2022 19_15_30.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 28. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:20 Książka do słuchania Dwójka 5 lipiec 2022 19_17_50.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 29. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:05 2022_07_06 19_15_20_PR2_Ksiazka_do_sluchania.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 30. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:26 2022_07_07 19_16_39_PR2_Ksiazka_do_sluchania.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 31. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:44 Dwojka_Ksiazka_do_sluchania 2022_07_08-19-17-28.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 32. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:35 Dwojka_Ksiazka_do_sluchania 2022_07_11-19-18-02.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 33. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:24 2022_07_12 19_14_40_Dwojka_Ksiazka_do_sluchania.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 34. (Książka do słuchania/Dwójka)

12:41 Dwojka Ksiazka do sluchania 2022_07_13-19-16-30.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 35. (Książka do słuchania/Dwójka)

15:03 Książka do słuchania 14.07.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 36. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:41 Książka do słuchania 15.07.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 37. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:53 Dwójka Książka do słuchania 18.07.2022 mackiewicz 38.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 38. (Książka do słuchania/Dwójka)

11:16 Dwojka Ksiazka do sluchania 2022_07_19-19-19-18.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 39. (Książka do słuchania/Dwójka)

15:04 Książka do słuchania 20.07.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 40. (Książka do słuchania/Dwójka)

12:20 Dwójka Książka do słuchania 21.07.2022 lewa wolna 41.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 41. (Książka do słuchania/Dwójka)

15:25 Dwojka Ksiazka do sluchania 22 lipiec 2022 19_14_20.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 42. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:56 Książka do słuchania Dwójka odc. 43 25 lipiec 2022 19_50_18.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 43. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:42 Książka do słuchania Dwójka 26 lipiec 2022 19_16_30.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 44. (Książka do słuchania/Dwójka)

 

14:51 książka do słuchania Dwójka 45 27 lipiec 2022 19_15_27.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 45. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:15 Książka do słuchania Dwójka 46 29 lipiec 2022 19_16_02.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 46. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:44 Dwojka Ksiazka do sluchania 2022_08_01-19-15-15.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 47. (Książka do słuchania/Dwójka)

15:02 Książka do słuchania 2.08.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 48. (Książka do słuchania/Dwójka)

12:44 2022_08_03 19_18_30_Dwojka_Ksiazka_do_sluchania.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 49. (Książka do słuchania/Dwójka)

15:02 2022_08_04 19_14_38_Dwojka_Ksiazka_do_sluchania.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 50. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:21 Dwojka_Ksiazka_do_sluchania 2022_08_08-19-15-31.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 51. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:56 Książka do słuchania Dwójka 9 sierpień 2022 19_16_16.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 52. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:47 Książka do słuchania Dwójka 10 sierpień 2022 19_13_03.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 53. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:47 Dwojka Ksiazka do czytania 2022_08_11-19-15-14.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 54. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:17 2022_08_12 19_17_33_Dwojka_Ksiazka_do_sluchania .mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 55. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:54 Dwojka_Ksiazka_do_sluchania 2022_08_16-19-15-10.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 56. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:11 Książka do słuchana 17.08.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 57. (Książka do słuchania/Dwójka)

15:21 Dwójka książka do słuchania 18.08.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 58. (Książka do słuchania/Dwójka)

12:56 2022_08_19 19_17_09_Dwojka_Ksiazka_do_sluchania.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 59. (Książka do słuchania/Dwójka)

15:20 Dwójka książka do słuchania lewa wolna 22.08.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 60. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:37 Dwojka_Ksiazka_do_sluchania 2022_08_23-19-18-04.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 61. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:59 Dwójka książka do słuchania lewa wolna 24.08.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 62. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:22 2022_08_25 19_16_28_Dwojka_Ksiazka_do_sluchania.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 63. (Książka do słuchania/Dwójka)

15:02 Książka do słuchania DWójka 26 sierpień 2022 19_15_02.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 64. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:44 dwójka lewa wolna 29.08.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 65. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:44 Dwojka Ksiazka_do_sluchania 2022_08_30-19-15-19.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 66. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:29 Książka do słuchania Dwójka 31 sierpień 2022 19_15_15.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 67. (Książka do słuchania/Dwójka)

11:33 Dwojka_Ksiazka_do_sluchania 2022_09_01-19-18-15.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 68. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:46 Książka do słuchania Dwójka 2 wrzesień 2022 19_16_36.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 69. (Książka do słuchania/Dwójka)

12:01 Książka do słuchania Dwójka 5 wrzesień 2022 19_17_57.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 70. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:28 Dwojka Ksiazka do sluchania 2022_09_06-19-19-16.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 71. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:25 Dwojka Ksiazka do sluchania 2022_09_07-19-15-10.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 72. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:41 lewa wolna 73.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 73. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:33 Książka do słuchania 12.09.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 74. (Książka do słuchania/Dwójka)

13:43 Dwójka Książka do słuchania lewa wolna 13.09.2022.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 75. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:36 Książka do słuchania Dwójka 14 wrzesień 2022 19_16_55.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 76. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:20 2022_09_15 19_15_56_Dwojka_Ksiazka_do_sluchania.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 77. (Książka do słuchania/Dwójka)

14:18 2022_09_16 19_15_29_Dwojka_Ksiazka_do_sluchania.mp3 Józef Mackiewicz "Lewa wolna", czyta Jerzy Radziwiłowicz - fragm. 78. (Książka do słuchania/Dwójka)

                

***

Tytuł audycji: Książka do słuchania

Data emisji: 26.05-16.09.2022

Godzina emisji: 19.15

Czytaj także

"Jedynie prawda jest ciekawa". 120. rocznica urodzin Józefa Mackiewicza

Ostatnia aktualizacja: 01.04.2022 20:53
W związku z przypadająca 120. rocznicą urodzin Józefa Mackiewicza w miejscu pochówku przy przy kościele św. Andrzeja Boboli, zostały złożone kwiaty w imieniu prezydenta Andrzeja Dudy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Warstwy ciał jedne na drugich". Mackiewicz i Goetel o poszukiwaniu prawdy o Katyniu

Ostatnia aktualizacja: 13.04.2023 05:45
"Jeden, dwa, trzy trupy ludzkie robią już ciężkie i przygniatające wrażenie. Proszę sobie wyobrazić ich tysiące, tysiące, i wszystkie w mundurach oficerów polskich..." – pisał o ekshumacjach przeprowadzanych wiosną 1943 roku w Katyniu Józef Mackiewicz. Dziś obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej​.
rozwiń zwiń