Leszek Szaruga - właściwie Aleksander Wirpsza - pochodził z rodziny literatów. Był synem poety Witolda Wirpszy i Marii Kureckiej - tłumaczki, poetki i prozaiczki. Po swoich rodzicach odziedziczył nie tylko talent, ale również literackie przyjaźnie.
54:37 Strefa literaturybez poezji 2024_11_10-11-00-16.mp3 "Łowca na słowo". Wspomnienie o Leszku Szarudze (Strefa literatury/Dwójka)
Literackie przyjaźnie
- Bardzo lubił opowiadać, jak w czasach, kiedy mieszkali w Szczecinie, przyjeżdżała do nich Wisława Szymborska. Wspominał, jaka była zachwycona, kiedy znajdowała grzyby. Zawsze mówił o niej "Wisełka" - mówiła dziennikarka Joanna Szwedowska.
Poetą, z którym się dobrze znał i cenił jego twórczość, był też Tadeusz Różewicz. - Leszek Szaruga lubił opowiadać, że kiedy był małym dzieckiem, Różewicz mówił do niego "Puntek". I jak spotkaliśmy się z Różewiczem w 1995 roku w Berlinie, to Różewicz przywitał się z nim "cześć, Puntek!".
Czytaj też:
Syn sławnych pisarzy
Skąd wziął się pseudonim? Jako młody literat wciąż był postrzegany jako syn sławnych ludzi. Z tego powodu wymyślił siebie jako "Szarugę". Jednak bardzo doceniał twórczość swoich rodziców, zwłaszcza ojca Witolda. Przez całe życie zajmował się jego spuścizną.
- To dowodzi, że bardzo kochał swojego ojca, a jego poezję wysoko cenił. Jemu zależało na tym, żeby się o ojca stanowczo upominać. Była to dla niego jedna z najistotniejszych rzeczy, żeby ta poezja Witolda Wirpszy była równoprawna z osiągnięciami innych znanych poetów - zwrócił uwagę poeta Maciej Melecki.
Jako student Uniwersytetu Warszawskiego brał udział w proteście młodzieży akademickiej w marcu 1968 roku. Został wtedy aresztowany i relegowany z uczelni z zakazem studiowania. Studia filologiczne ukończył w połowie lat siedemdziesiątych. Leszek Szaruga redagował pisma drugiego obiegu, współpracował z Radiem Wolna Europa i paryską "Kulturą", pod koniec istnienia pisma był w nim szefem działu poezji. Przebywał na emigracji, w Berlinie współpracował z sekcjami polskimi BBC oraz Deutsche Welle.
Szaruga - złośliwy komentator rzeczywistości
Jednym z ulubionych zajęć Leszka Szarugi było notowanie. Zapisywał swoje przemyślenia na temat lektury książek i gazet.
- Dosłownie parę dni przed jego śmiercią wyszła jego książka "Wyprasowania", która jest zbiorem jego lektur z gazet codziennych. To książka o tym, jak piszą o naszej rzeczywistości różni dziennikarze, którzy cytują różnych polityków. Szaruga był bardzo złośliwy i świetnie punktował rzeczywistość polityczną - podkreśliła Iwona Smolka.
W poezji Leszka Szarugi dominował katastrofizm i świat, który dążył do upadku. - Rozpad świata, układ kolejnych cywilizacji, martwe języki – to wszystko szalenie go interesowało. A przy tym całym pesymizmie był jednym z najbardziej aktywnych ludzi. On bez przerwy cos robił. To w jaki sposób pracował i nad sobą, i nad tym, żeby zmieniać rzeczywistość, było czymś imponującym. On wymyślił siebie i po kolegi, etapami to stwarzał - dodała dziennikarka.
Leszek Szaruga w Polskim Radiu
Świetnie był znany słuchaczom radiowej Dwójki, brał udział w wielu audycjach literackich. -- Radio było bardzo dobrym domem dla Leszka i on bardzo lubił radio. Bardzo często było tak, że odkrywał coś albo zachwycał się czymś, wpadał na jakiś pomysł i mówił "wiesz co, Szwedowska, musimy zrobić audycję". On w radiu czuł się bardzo dobrze. Nie istniał tylko w naszych wspólnych audycjach. Czasami przychodził do Iwony Smolki do "Tygodnika Literackiego", ale radio go obchodziło od strony istnienia tej instytucji i roli literatury w radiu. Zawsze walczył o to, żeby było tej literatury jak najwięcej i w jak najlepszym wydaniu - wspominała Joanna Szwedowska.
Leszek Szaruga zmarł nagle 15 października. - Był cały czas w biegu, ciągle tworzył, czegoś oczekiwał od rzeczywistości i od siebie. Ta śmierć zaskoczyła w biegu, on się tego nie mógł spodziewać - mówiła Iwona Smolka.
***
Tytuł audycji: Strefa literatury
Prowadzenie: Dorota Gacek i Katarzyna Hagmajer-Kwiatek
Goście: Iwona Smolka, Joanna Szwedowska, Anna Matysiak, Żaneta Nalewajk, Maciej Melecki, Antoni Pawlak, Paweł Orzeł, Igor Biełow
Data emisji: 10.11.2024
Godz. emisji: 11.00
am
