W dniu Niepodległości Indonezji umyślnie odchodziliśmy od muzyki stricte gamelanowej – muzyki dworskich orkiestr z Jawy i Bali – by wskazać, jak bogata w dźwięki jest Indonezja.
Populacja Indonezji liczy sobie… ćwierć miliarda ludzi. To kilkaset grup etnicznych, dialektów, różnorodnych tradycji. Co warto zaznaczyć, choć cały indonezyjski archipelag jest ogromnym obszarem, przeszło połowa mieszkańców kraju zamieszkuje jedną tylko wyspę – Jawę. A wyspa ta zajmuje 2/3 obszaru Polski. To czyni Jawę jednym z najbardziej zaludnionych miejsc kuli ziemskiej!
Przenieśmy się na Jawę. Czteroosobowy zespół z jawajskiego teatru jemblung udowodnił, że dźwięk gamelanu drzemie w mieszkańcach Indonezji, a ludzkie głosy idealnie naśladują gamelanową orkiestrę. Sam rodzaj teatru jemblung jest właśnie swoistą imitacją wysokiego dworskiego teatru cieni, często opartą na ironii.
Z Jawy przenieśmy się na Bali, gdzie rytmiczne, transowe deklamowanie towarzyszy tańcowi kecak. To prawdopodobnie jeden z najbardziej spektakularnych elementów muzycznego pejzażu wyspy. Co ciekawe ten, ówcześnie uznawany za jedną z największych atrakcji turystycznych, taniec powstał w latach 30. XX w. z inspiracji niemieckiego malarza i muzyka – Waltera Spissa, który do Indonezji przybył w latach 20. Zaangażowany w życie kulturalne wyspy namówił znamienitego indonezyjskiego tancerza, by rytualny taniec przekształcić w formę dramatyczną, której treścią byłby epos Ramayana.
W audycji odwiedziliśmy także Borneo – wyspę znajdującą się w centrum archipelagu - potencjalną nową stolicę kraju. Indonezja planuje przeniesienie stolicy ze względu na przeludnienie i rokroczne powodzie na Jawie. Kontrowersyjność pomysłu polega na tym, że Borneo jest wyspą o ogromnych walorach przyrodniczych. Właśnie tam znajduje się jeden z największych lasów równikowych, choć jego powierzchnia i tak zmalała już o połowę w ciągu ostatnich 50 lat. Centralną część Borneo zamieszkują Dajakowie. Lud ten dzieli się na kilkaset grup mniejszościowych, z których kilka jeszcze kilkadziesiąt lat temu praktykowała kanibalizm. Zmiany na wyspie zachodzą na szeroką skalę. Poza znikającym lasem równikowym, w zapomnienie odchodzi kultura, w tym tradycje muzyczne.
Czy istnieje jeden gatunek muzyczny, którego słucha się niemal na całym archipelagu? Tak! To dangdut – popowa fuzja muzyki arabskiej, indyjskiej i malajskiej – muzyka wybitnie taneczna. Sama nazwa gatunku jest swoistą onomatopeją naśladującą brzmienie bębna.
Zestawienie płyt audycji "Źródła" 18.08.2021
W audycji zabrzmiały:
- Chór z Mara (Biak, Papua) – Yendisare Aimando
- Sambasunda (Jawa Zachodnia) – Jaleuleu Ja Quintet
- Grup Jemblung Sari Budaya (Banyumas) – Jemblung: Sekar Gadung Naik Cikoa
- Kecak (Bali)
- Chór z Desa Gemar Baru (Kalimantan) – Dance Song
- Orkes Taboneo (Kalimantan) – Buntju Ampat
- Kadir – Pandangan Sekejap (Jawa)
- Rhoma Irama – Begadang
- Janusz Gniatowski – Indonezja
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadził: Krzysztof Dziuba
Data emisji: 17.08.2021
Godzina emisji: 15.15
mg
