Córka antropologa i etnografa, profesora Jana Czekanowskiego, badacza kultur pierwotnych Afryki i podróżnika, byłego rektora Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Wykładowczyni i mentorka współczesnych muzykologów polskich brała udział w Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego w latach 1950-1954, zajmowała się m.in. slawistyką muzyczną. Studiowała muzykologię na Uniwersytecie Poznańskim, na Freie Universität w Berlinie oraz na uniwersytecie w Kolonii. W 1968 obroniła pracę habilitacyjną pt. Melodie wąskiego zakresu w krajach słowiańskich na Uniwersytecie Warszawskim. W 1975 uzyskała tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1983 – profesora zwyczajnego. W latach 1975-1990 była dyrektorem Instytutu Muzykologii UW, kierowała też Zakładem Etnomuzykologii, który sama stworzyła.
- Mistrzyni kilku pokoleń muzykologów i etnomuzykologów, była damą kresową. Urodziła się we Lwowie w rodzinie elitarnej, ojciec był rektorem Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie i ideałem w oczach córki. To jest przykład, jak więzi rodzinne przelatują również naukę - wspominał prof. Czekanowską prof. Piotr Dahlig.
Po swoim ojcu Janie Czekanowski, który był budowniczym antropologiem i podróżnikiem, Czekanowska odziedziczyła fascynację etnogenezą Słowian, badała zwłaszcza kulturę muzyczną jak zwolenniczką konserwatyzmu społecznego, tj. ochrona dziedzictwa kulturowego była dla niej aksjomatem. Anna Czekanowska była autorką kilkunastu książek z dziedziny etnomuzykologii, o różnorodnej tematyce: od stylu narodowego przez metodykę, po kultury Azji. Interesowała się międzynarodowymi kwestiami kultury muzycznej.
Budownicza etnomuzykologii
- Wiedza o kulturach muzycznych i bezprecedensowa aktywność naukowa, impuls otwierania się na świat. Ona miała dar komunikacji międzynarodowej i gest, w stosunku do wychowanków była serdeczna, macierzyńska i niesłychanie dbała o młodą kadrę - wspominał prof. Piotr Dahlig, mówiąc też o jej niezwykłej roli w pośredniczeniu między światem wschodu i zachodu, zwłaszcza między zachodem a krajami byłego Związku Radzieckiego. - Zapamiętałem jej styl prowadzenia wykładów, były ogromnie ugruntowane w pamięci. Mówiła z głowy, ze swadą, swobodą wyhodowaną w jej własnym wnętrzu, bo kochała folklor i słowo, mówione i pisane, miała ambicje literackie, prace jej się sypały. Umiała porwać za sobą słuchaczy.
Na Uniwersytecie Warszawskim pracowała w latach 1953-1999. Była współzałożycielką z Marianem Sobieskim pierwszego w Polsce Zakładu Muzyki Ludowej (Etnomuzykologii) na Uniwersytecie Warszawskim (od 1958). W latach 1969-1999 była kierownikiem Zakładu Etnomuzykologii, a latach 1975-1991 – dyrektorem Instytutu Muzykologii. Prowadziła liczne wykłady gościnne w Europie, Stanach Zjednoczonych i ZSRR.
- Była osobą bardzo oddaną muzyce tradycyjnej, ale w takim szerokim geograficznie i kulturowo ujęciu - opowiadał z kolei dr hab. Tomasz Nowak. - Interesował ją człowiek muzykujący. To ją odróżniało, bo nie interesowała się tylko muzyką z Polski, otwierała szerzej horyzonty. Starała się promować wszystkich Polaków na forum, utrzymywała kontakty z badaczami zza granicy. Była bardzo dobrym człowiekiem i pedagogiem, wychowawcą wielu pokoleń muzykologów, wszyscy uważali ją za swoją.
- Zawdzięczam jej moje artystyczne ukierunkowanie - mówiła dr Weronika Grozdew-Kołacińska, która pod kierunkiem prof. Czekanowskiej przygotowała swoje prace magisterską i doktorską. - To dzięki niej uwolniłam swój szopski głos, na egzaminie ze wstępu do muzykologii zachęciła mnie do poznawania śpiewu. Pani profesor była zafascynowana śpiewem.
Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się 25 października o godz. 12.00 w Kościele p.w. św. Karola Boromeusza na Cmentarzu Powązkowskim (Stare Powązki) w Warszawie.
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadził: Kuba Borysiak
Data emisji: 20.10.2021
Godzina emisji: 15.15
