Po wielu latach od ich wydania tajskie czarne płyty odkrywane są dziś przez kolekcjonerów na całym świecie. Najcenniejsze są płyty z muzyką luk thung i molam – gatunkiem wywodzącym się z regionu Isan. O fenomenie tajskich nagrań i tamtejszej muzyce Krzysztof Dziuba rozmawiał w Bangkoku z Jorritem Ottevangerem (DJ Dangdut Banget) – kolekcjonerem i DJ-em związanym z tajską oficyną Zudrangma Records i Studiem Lam.
W audycji słuchaliśmy gwiazd lat 70., m.in. Angkanang Kunchai – królowej muzyki molam. Molam to gatunek wokalny, w którym wokalista deklamuje lub śpiewa, improwizując. Najczęściej głosowi towarzyszy ostry dźwięk organków ustnych. Częstym zabiegiem w latach 60.-70. było także łączenie gatunków: molam wchodził więc w fuzję z zachodnim jazzem czy soulem. Zespoły z tego okresu nagrywały muzykę tajskiej prowincji na potrzeby mieszkańców Bangkoku, już 50 lat temu tętniącej nocnym życiem metropolii.
Jeden z tajskich winyli
Pośród tajskich antykwariatów zajmujących się sprzedażą czarnych płyt prym wiedzie Zudrangma Records – oficyna specjalizująca się w dawnych płytach Azji Południowo-wschodniej, także wydająca wznowienia dawnych krążków. Kilka lat temu Krzysztof Dziuba odwiedził wydawnictwo, a przewodnikiem po senymentalnej podróży do dźwięków Tajlandii II poł. XX w. był Jorrit Ottevanger – pracownik Zudrangma Records i tajski DJ.
- Zudrangma Records działa od 2008 roku. Wówczas właściciel oficyny wrócił z Wielkiej Brytanii i zaczął zajmować się kolekcjonowaniem dawnych tajskich narań. W tamtym czasie jeszcze niewiele osób interesowało się tą muzyką. Wszystko zaczęło się od kompilacji! Zbieraliśmy stare nagrania tajskiego funku, muzyki luk thung i robiliśmy z tego składanki. Zaczęliśmy współpracować z zagranicznymi wytwórniami, poszerzaliśmy repertuar o coraz cięższe brzmienia i muzykę psychodeliczną – mówił Jorrit Ottevanger.
Właściciel Zudrangmy poszukiwał tajskich nagrań m.in. w małych sklepikach w China Town. Wiele dawnych nagrań ukazywało się w niewielkiej liczbie kopii, dlatego i ile z początku ławo było znaleźć ciekawe albumy w dobrej cenie nawet na pchlich targach, obecnie jest to towar bardzo deficytowy. Obecnie poszukiwaniem i kolekcjonowaniem nagrań zajmują się tylko 2 osoby. Pracownicy Zudrangmy podróżują po świecie na własną rękę w poszukiwaniu ciekawych muzycznych znalezisk. Odwiedzili m.in. Indonezję, Wietnam, ale i Turcję czy Iran!
O ile Indonezja bardzo inspirowała się zachodnim rockiem, w Tajlandii mocny wpływ miał funk, muzyka disco. Narodził się tam potężny gatunek – tajski funk – często były to utwory będące coverami zachodnich melodii.
- Teraz unikatami muzyki tajskiej są albumy tłoczone niegdyś w niewielu kopiach. Tu na przykład mamy album sprzed 40 lat, wydany jedynie w 30 egzemplarzach. Największe unikaty dołączyliśmy do kompilacji wydanych na Zachodzie, jak The Sound of Siam. Gdy ukazały się w sklepach, ludzie nagle zainteresowali się muzyką tajską! – wspominał pracownik wydawnictwa – Zaczęli przyjeżdżać do Tajlandii po oryginały płyt! Popyt był i wciąż jest bardzo duży, a kopii jest niewiele. Dlatego teraz to albumy bardzo unikatowe.
Jak wspominał rozmówca Krzysztofa Dziuby, o ile po unikatowe kolekcje z muzyką tajską do Zudrangma Records przyjeżdżają głównie obcokrajowcy, Tajowie szukają winyli z mainstreamową muzyką Zachodu, np. płytami The Beatles czy Pink Floyd. W Bangkoku kultura winylowa ma się coraz lepiej. Nieopodal wydawnictwa mieści się także klub muzyczny, Studio LAM, w którym kilka razy w tygodniu odbywają się tematyczne imprezy z DJ-skimi setami ze starych płyt winylowych. Usłyszeć można tam funk, boogie, ale i jazz czy – grany na środowych koncertach na żywo – molam.
Okładka jednej z tajskich płyt winylowych
W audycji słuchaliśmy:
- Angkanang Kunchai – Isan Lam Plearn
- Po Chalat Noi – Lam Yao Thai Sao
- Paradise Bangkok Molam International Band – Lam San Ra
- Kwanjit Sriprajan – Tam Boon Gun Terd
- Waipod Phetsupan – Budda Prawat
- Waipod Phetsuphan – Ding Dong
- Maesak Nakaratch – Luk Ron (Love Hot)
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadził: Krzysztof Dziuba
Data emisji: 23.11.2021
Godzina emisji: 15.15
mg
