Anna Riveiro to charyzmatyczna wokalistka, solistka kantoralna, trenerka śpiewu i emisji głosu, gitarzystka i multiinstrumentalistka, producentka muzyczna. Śpiewa w wielu stylach i językach wykonując muzykę z różnych epok, tradycji i krajów. Budowa mostów międzykulturowych to myśl przewodnia artystki.
Szczególne miejsce w jej repertuarze ma muzyka żydowska, zwłaszcza sefardyjska (muzyka Żydów hiszpańskich, wygnanych z tego kraju pod koniec XV w., osiedlających się później w obszarze basenu Morza Śródziemnego). Artystka wykonuje też pieśni hebrajskie (w tym liturgiczne) oraz pieśni jidisz. Jej poszukiwania twórcze kierują się także od lat ku muzyce dawnej i tradycyjnej związanej z kulturą Hiszpanii, Portugalii, Francji i Polski. Zajmuje się też muzyką innych kultur - m.in śpiewa arabskie pieśni pustyni i Al-Andalus oraz pieśni Ameryki Łacińskiej.
Obecnie Anna Riveiro pracuje nad programem, w którym zabrzmią marokańskie pieśni pustynne, pieśni andaluzyjskie oraz – jej ukochane – pieśni sefardyjskie, jednak w saharyjskim brzmieniu. A to za sprawą zaproszonego do projektu gościa – marokańskim muzykiem Abdu Ardim, wirtuozem gry na oudzie – lutni arabskiej. Sama Riveiro włada zarówno współczesnym hiszpańskim, jak i ladino – językiem sefardyjskich Żydow. Ale śpiewa także po hebrajsku (głównie pieśni religijne) i w jidysz.
- Od kilku lat, jako kantorka prowadzę także wielkie święta żydowskie w Synagodze Reformowanej w Warszawie. Jestem pierwszą w Polsce kobietą kantorem. To piękny, niezwykły rozdział w moim życiu artystycznym i wyjątkowa rola – mówiła Riveiro.
Jednak to pieśni sefardyjskie, śpiewane w ladino, na dobre zagnieździły się w sercu artystki. Trwa to nieprzerwanie od 30 lat!
- Do krainy Sefarad po raz pierwszy dotarłam 30 lat temu, by wziąć udział w mistrzowskim kursie wokalnym jednej z katalońskich śpiewaczek Montserrat Figueras. Spotkanie z nią zaowocowało moją miłością do pieśni sefardyjskich. To właśnie Montserrat przekazała mi dwie pierwsze pieśni tego gatunku, sugerując, że to muzyka dla mnie. W tym samym roku zostałam laureatką konkursu pieśni żydowskiej w Warszawie, a jedną z pieśni była pieśń sefardyjska – wspominała swoje początki Anna Riveiro.
Przytoczone wydarzenia miały miejsce w 1992 roku. W tym, 2022, Riveiro świętuje okrągły jubileusz – 30-lecie swojej drogi artystycznej! Z tej okazji wielkimi krokami zbliża się koncert artystki pt. Pomiędzy Światami!
- Premiera koncertu Pomiędzy Światami odbędzie się 27 stycznia (2022 r.) w Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku. Będzie to otwarcie mojego jubileuszowego roku! Zaśpiewam polskie pieśni dawne i ludowe, pieśni hebrajskie, sefardyjskie i jidysz. To bardzo osobisty program, podróż muzyczna osnuta międzyświatem dawnym, współczecznym, pomiędzy Polską, dawną Hiszpanią i Orientem – zdradzała tajniki nowego programu Anna Riveiro.
Artystka ma napięty grafik w roku swojego jubileuszu. To wspomniana rezydencja artystyczna w Maroku, prawdopodobnie również w Izraelu. Riveiro marzy też o powrocie do Hiszpanii. Marzy jej się także nagranie nowych płyt, m.in. album pt. W cieniu tanga, na którym prym wieść będą polskie tanga z lat 20., ale nie zabraknie miejsca dla ukochanych pieśni sefardyjskich.
Okładka płyty "Hokin Janapar" Arsena Petrosyana
Głos Armenii
To jednak nie jedyne spotkanie z piękną i tajemniczą muzyką. Przeniesiemy się także do górskiej krainy, której muzyczne tradycje sięgają trzech tysięcy lat - Armenii. Na kształt armeńskiej kultury przez wieki miały wpływ tradycje Europy, Bliskiego Wschodu oraz Azji. Tradycyjna muzyka ormiańska, podobnie jak np. muzyka kościelna, nie jest oparta na europejskim systemie tonalnym, ale opiera się na tzw. systemie terachordów. Ostatnia nuta tetrachordu jest zarazem pierwszą nutą następnego - to sprawia, że wiele utworów jest opartych teoretycznie na nieskończonej skali dźwięków.
Arsen Petrosyan jest młodym wirtuozem duduka – narodowego instrumentu Armenii. Historia duduka może liczyć sobie nawet 3000 lat! Ten dęty instrument pojawia się również w muzyce gruzińskiej, tureckiej czy azerskiej. Arsen Petrosyan uczeń mistrzów takich jak Djivan Gasparian czy Gevorg Dabaghyan, dziś sam jest wykładowcą Instytutu Muzyki Świata w Nowym Jorku.
- Mój pradziadek grał na duduku. Ojciec, choć sam nie gra, jest wielkim wielbicielem muzyki. Chciał, bym grał. I tak w wieku 6 lat trafiłem do szkoły muzycznej – mówił Petrosyan. – Duduk to „głos Armenii”, symbol tożsamości. Ten instrument jest wciąż żywy w naszej kulturze.
W zeszłym roku Arsen Petrosyan wydał drugi album – Hokin Janapar (tłum. Moja ziemia). Na płytę składają się przede wszystkim kompozycje tradycyjne, o nawet kilkusetletnim rodowodzie! To nostalgiczna podróż samego Petrosyana przez muzykę, która poruszyła jego duszę. Utwory ukazują ciągłą odyseję narodu ormiańskiego, są żywym dokumentem narodu i kultury Armenii.
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadziła: Maria Baliszewska
Data emisji: 25.01.2022
Godzina emisji: 15.15
