Hajda Banda / Гайда Банда to polsko-białoruski zespół wykonujący tradycyjny repertuar taneczny i wokalny z Podlasia i zachodniej Białorusi. Dawne polki, oberki, kujawiaki i walczyki pochodzące z obu stron Puszczy Białowieskiej wykonane są z młodzieńczą energią i artystyczną finezją zaczerpniętą od dawnych mistrzów muzyki wiejskiej, takich jak Edmund Brożek, Wiktor Wołkowycki, Stanisław Rosa i Wiera Grygoruk. Grupa powstała w 2021 roku z inicjatywy skrzypaczki Darii Butskayej jako artystyczna kontynuacja realizowanego przez nią stypendium „Gaude Polonia” Narodowego Centrum Kultury. Zespół współpracuje m.in. ze studiem folkloru podlaskich Białorusinów „Żemerwa” ze Studziwód i stowarzyszeniem Białoruski Młodzieżowy Hub w Warszawie.
Co nowego znajdziemy w interpretacji muzyki tradycyjnej przez Hajda Bandę? Daria Butskaya zdradza, że miała marzenie, by stworzyć „podlaski bigband”. W tym regionie kapele nie liczyły 6 osób, także połączenie instrumentów jest w Hajda Bandzie wyjątkowe – gra tu dwoje skrzypiec, cymbały z harmonią, basy i bębenek obręczowy. Kasia Dudziak dodaje:
- Co nowego wnosimy? Nas! Jesteśmy nowi w tej muzyce. Wydaje mi się, że to pogranicze było zapomniane i dopiero badania Darii pokazały bogactwo i różnorodność tej muzyki! Dzięki nim mamy materiał na co najmniej 3 płyty… Poza tym zawsze, gdy muzykę tradycyjną biorą na warsztat ludzie współcześni, którzy nie wychowali się na niej, przepuszczają ją przez siebie i swoją wrażliwość. A my? Jesteśmy jeszcze dostatecznie młodzi, by wir zabawy, w który sami chcielibyśmy się porwać, oddać w tej muzyce.
Mateusz Dobrowolski zwraca uwagę na wątek białoruski w zespole. Jak się okazuje, ludzie zajmujący się do tej pory odmiennymi tradycjami muzycznymi zostali połączeni przez muzykę polsko-białoruskiego pogranicza, która do tej pory praktycznie nie była im znana.
- Im bardziej w tym siedzimy, tym ten wątek jest ważniejszy. Zresztą, sama bariera wejścia w kulturę białoruską jest dla osób z innych miejsc Polski duża. Jest wiele rzeczy znacznie trudniejszych do zgłębiania niż dla ludzi poszukujących np. w muzyce kurpiowskiej. To choćby inny język. Jutro jedziemy do Bielska Podlaskiego. Wystąpimy na 29. Edycji festiwalu Piosenka Białoruska. Zgłosiliśmy się na konkurs lokalnych zespołów wykonujących tamtejszą muzykę tradycyjną. Na to, co tam się wydarzy, czekam bardziej niż na to, co wydarzy się tutaj. Nie raz uczestniczyłem w Nowej Tradycji, mogę sobie wyobrazić, czego spodziewa się ta publiczność, jaka będzie ich reakcja. Tam będą tradycyjne zespoły z całego powiatu… Dla mnie to właśnie jest innowacyjne: my, osoby spoza Podlasia, spoza mniejszości białoruskiej wchodzimy w tę kulturę (zespół wrócił z przeglądu z 2. nagrodą! - przyp. red.).
Przeczytaj:
Daria Butskaya: za muzyką musi iść treść
Warto przypomnieć, że na zeszłorocznej Nowej Tradycji to właśnie Daria Butskaya została nagrodzona „Złotymi Gęślami” – laurem dla najlepszego instrumentalisty, z kolei Katarzyna Dudziak, wraz z zespołem Rube Świnie, jest zdobywczynią II nagrody w Konkursie Muzyki Folkowej „Nowa Tradycja” 2021! Jak członkowie Hajda Bandy postrzegają tegoroczną edycję? Czy coś szczególnie zwróciło ich uwagę?
- Na pewno jest duża różnica jeśli chodzi o covidowe restrykcje. Cieszy mnie, że wróciła tradycyjna Nowa Tradycja i możemy spotkać się z publicznością! – mówi Kasia Dudziak. Podtrzymuje to Daria Butskaya, zadowolona z faktu interakcji z publicznością na żywo. Osobiście artystka coraz bardziej zbliża się do tradycyjnego grania (odchodzi zaś od jazzujących motywów występujących np. w Krzikopie, z którą na naszym festiwalu pojawiła się 3 lata temu).
- Cieszy mnie, że Nowa Tradycja zaprasza wziąć kapele grające muzykę do tańca, jak nasza – dodaje Paweł Iwan, cymbalista. – Najlepiej czujemy się na potańcówkach. Bo choć aranżujemy tę muzykę, to jednak w 90% jest ona tradycyjna. Cieszę się, że to się nie zmienia. Tak, jak powiedziała Kasia, w tej muzyce nie trzeba wiele zmieniać. Jest piękna!
- Dla mnie zmieniło się to, że jest wojna. Mam poczucie, że dlatego to, co robimy jest ważne i dlatego dobrze, że Nowa Tradycja skupia się w tym roku na tym, co muzycznie dzieje się na ścianie wschodniej, bo rzeczywistość o to woła – dodaje Mateusz Dobrowolski, bębnista kapeli – To potrzebne, by dorobek kultury białoruskiej, ukraińskiej prezentować. Taki jest wiatr historii.
SKŁAD:
Daria Butskaya – skrzypce, śpiew
Kasia Dudziak – basy, śpiew
Nika Jurczuk – skrzypce, śpiew
Mateusz Dobrowolski – bęben obręczowy
Paweł Iwan – cymbały, śpiew
Kuba Zimończyk – harmonia trzyrzędowa
Przeczytaj:
Roman Wojciechowski z nagrodą Muzyka Źródeł 2020!
Jako Radiowe Centrum Kultury Ludowej staramy się wspierać inicjatywy pozwalające ukazywać się muzyce tradycyjnej w szerszym kontekście. Dziś zachęcamy naszych Słuchaczy do wsparcia zbiórki na wydanie płyty słynnej Kapeli Romana Wojciechowskiego. Płytę planuje wydać fundacja Muzyka Zakorzeniona (nagroda specjalna Fonogramu Źródeł 2020). Więcej informacji znajdą Państwo w mediach społecznościowych Muzyki Zakorzenionej.
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadziła: Magdalena Tejchma
Rozmawiała: Aleksandra Faryńska
Data emisji: 19.05.2022
Godzina emisji: 15.15
