Ilya Fetsyov i Susana Karpenko, kierownicy zespołu Bożyczi w rozmowie z Marianną Krill opowiedzą o albumie „Poza czasem” który ukazał się w 2021 roku. Zawarte w albumie pieśni są wykonywane a capella, pochodzą z Ukrainy lewobrzeżnej - Dniepropietrowska, Czernichowa i Połtawy. Bożyczi popularyzują ukraiński folklor, utwory z repertuaru zespołu są bardzo popularne i aktywnie śpiewane przez inne zespoły.
11 lat po wydaniu poprzedniego albumu Bożyczów „Psalmy. Pomyszlajte czielowieci” ukazał się (w bardzo ciekawej formie!) album „Poza czasem”. Zawarte w albumie pieśni są wykonywane a capella, pochodzą z Ukrainy lewobrzeżnej (Dniepropietrowska, Czernichowa i Połtawy). Bardziej, niż tematyka, pieśni na albumie łączy klimat regionów.
Bożyczi popularyzują ukraiński folklor, utwory z repertuaru zespołu są bardzo popularne i aktywnie śpiewane przez inne zespoły. W ciągu tych 11 lat w zespole Bożyczi wiele się zmieniło. Skład uzupełnili uczniowie Szkoły Tradycyjnego Tańca w Kijowie, przy której funkcjonował eksperymentalny zespół śpiewaczy. Zmieniło się brzmienie zespołu, ponieważ zaczął on pracować nową metodą tworzenia dźwięku. Stał się on miększy, wygodniejszy. Dzięki temu śpiew jest komfortowy i mniej męczący. Jak wspomina Illa Fetysow, jest to ogromna zmiana. Ponadto zespół pracował nad rytmiką, „tradycyjnymi groove’ami”.
Jak wyglądała praca nad samymi pieśniami?
- Ważną rolę gra sposób wydobycia dźwięku tak, by głos był potężny, ale brzmiał miękko – mówiła Susanna Karpenko – Jest w tym głębia, pełnia dźwięku, oczywiście i szerokość formy. Charakterystyczne dla pieśni lirycznych lewobrzeżnej Ukrainy jest to, że ciągną się wolno, mają wiele ozdobników. Oprócz tego ciekawe są drobne, delikatne ozdobniki. Te melizmaty są nieraz ciężko zauważalne. Ale są! Pojawiają się w górnym lub średnim głosie. Dla muzyka to wymagająca praca intelektualna! Kiedy analizujemy pieśni, słuchamy jak są zrobione, jak wszystkie głosy współbrzmią, jakie mają warianty, uświadamiamy sobie, że to płaszczyzna kompozytorskiej twórczości! Poza radością śpiewania, czujemy też ten wkład intelektualnej pracy. To niezwykle interesujące doświadczenie!
- Chyba tylko Bóg raczy wiedzieć, dlaczego zajęliśmy się terenem lewego brzegu Dniepru. Niewiele osób było zainteresowanych regionami Dniepropietrowska czy Ługańska. Jednak dzięki temu odkryliśmy wyjątkowe pieśni, rzadko spotykanie na innych obszarach – psalmy – mówił Illa Fetysow – Są szczególne, bo to dawna muzyka ukraińska.
24 sierpnia Ukraina świętuje Dzień Niepodległości
Na albumie pieśni śpiewane są a capella, ale nie brakuje w nich tradycyjnego groove’u zapewnionego przez ciężką pracę nad rytmika i intonacją. Jak uważa Illa Fetysow, zanim zostanie zaśpiewana publicznie, pieśń powinna być śpiewana na próbach przez rok. Słuchając pieśni w wykonaniu Bożyczi, czuje się, że płyną. To zasługa wielu prób i żmudnego rozkładania utworów na części pierwsze. Znajdowania patternów rytmicznych, wsłuchiwania się w akcentację.
- Charakterystyczne w naszym zespole jest to, że każdej pieśni uczymy się na nowo. Tak, kiedy już nauczymy się pieśni, to później uczymy się jej na nowo – tłumaczył Fetysow. – Zawsze korzystamy z oryginalnych źródeł. Często, kiedy porównuję nasze wykonanie z wykonaniem oryginału, widzę, że nie do końca dobrze się nauczyliśmy. Nie jest to kwestia melodii, ale frazowania, melizmatów czy pewnych akcentów. Jest to swego rodzaju drugi, nawet trzeci poziom poznawania pieśni ludowej. Ludzie myślą, że pieśń ludowa to tylko melodia i słowa. Tymczasem to mniej niż 50% całości! Ale, żeby przyswoić resztę, trzeba zrozumieć ten pierwszy poziom – melodię i tekst. Drugi poziom to zrozumienie, jak muzyka jest skonstruowana, to w dużej mierze polega na rytmice. Jest to pewien system, rozumiejąc go, można go stosować w różnych pieśniach.
W audycji nie zabraknie także nagrań zespołu Dziczka. Polsko-ukraiński zespół wokalny Dziczka został założony przez Tetianę Sopiłkę, etnomuzykolożkę, absolwentkę Akademii Muzycznej w Kijowie. Obok Tetiany w skład zespołu wchodzą Maniucha Bikont, Justyna Czerwińska, Maria Puzyna, Ewa Winiarska i Agata Wróbel. Dziczka wykonuje pradawne pieśni ludowe, które zachowały się wyłącznie w przekazach ustnych, przechodzących z pokolenia na pokolenie. Wykonywany repertuar przejęty został bezpośrednio od artystów ludowych Podola, Polesia i Wołynia. Pieśni te nigdy nie zostały spisane, ani nagrane – są ocalone od zapomnienia dzięki pracy Dziczki.
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadził: Kuba Borysiak
Data emisji: 24.08.2022
Godzina emisji: 15.15
