Marsze pogrzebowe w repertuarze tradycyjnych roztoczańskich orkiestr dętych

Ostatnia aktualizacja: 28.10.2022 16:00
Marsze pogrzebowe to wyjątkowa część repertuaru rodzimych orkiestr dętych. Jest to bogaty zbiór, w którym bardzo liczne są utwory polskich kompozytorów, niektóre powstałe niemal dwa wieki temu. Wykonywane są najczęściej w kondukcie pogrzebowym, który z orkiestrą na czele odprowadza zmarłego w jego ostatnią drogę. Dziś już o taki widok na cmentarzu jest coraz trudniej, nawet na Roztoczu, gdzie orkiestrowe tradycje są wyjątkowo silne.
Audio
Pogrzeb pięcioletniej dziewczynki w Mszance, 1915 r.
Pogrzeb pięcioletniej dziewczynki w Mszance, 1915 r.Foto: Polona

Postanowiliśmy zarejestrować ten repertuar na płycie, póki jest on jeszcze w ciągłym użyciu przez lokalne zespoły. „Ostatnia przysługa” to album dokumentujący utwory najczęściej grywane przez roztoczańskie orkiestry, tyleż trudne, co unikatowe. Warto zapoznać się z tym fragmentem polskiego muzycznego dziedzictwa.

30 października to dzień oficjalnej premiery płyty „Ostatnia przysługa. Marsze pogrzebowe w repertuarze tradycyjnych roztoczańskich orkiestr dętych”. Jest to pierwsze w Polsce wydawnictwo w całości poświęcone orkiestrowemu repertuarowi żałobnemu. Na albumie znalazły się marsze pogrzebowe w wykonaniu orkiestr dętych z Goraja, Zakrzewa, Zaburza i Zdziłowic.

[materiały prasowe]

Utwór pt. Złamany kwiat gra Orkiestra z Goraja w towarzystwie uczniów

YouTube, Muzyka Zakorzeniona


Koncert premierowy odbędzie się 30 X 2022 o godzinie 15:00 w Gminnym Ośrodku Kultury w Goraju

Wystąpią:

  • Orkiestra Dęta z Goraja
  • Orkiestra Dęta z Zaburza
  • Orkiestra Dęta z Zakrzewa
  • Orkiestra Dęta ze Zdziłowic
Album "Ostatnia przysługa" Album "Ostatnia przysługa"

W audycji o pracy nad płytą rozmawialiśmy z Filipem Majerowskim i Katarzyną Krasuską z Fundacji Piszczałka.

Co ciekawe stworzenia wydawnictwa Filipa Majerowskiego zainspirowało… Haiti.

- To była płyta Felixa Blooma z nagraniami pogrzebowymi z Haiti. Usłyszałem je kilka lat temu, wtedy skonfrontowałem to, jak może brzmieć muzyka pogrzebowa. A mój pierwszy kontakt z marszami pogrzebowymi miałem jakieś 20 lat temu, kiedy zaczynałem grać w orkiestrze dętej – wspominał Majerowski. – Zrozumiałem, że ten repertuar może być nie tylko repertuarem użytkowym o konkretnej funkcji!

Przeczytaj też:

Ale był i drugi początek – to nuty otrzymane od kapelmistrza Orkiestry Dętej ze Zdziłowic.

- Dostaliśmy te nuty, z prośbą, by je przepisać. Wertując nuty stamtąd, zobaczyliśmy jak wielka jest ilość tego materiału i jak niewiele zostało do tej pory zrobione, by go zbadać.

Dla Katarzyny Krasuskiej oprawa pogrzebu z orkiestrą dętą jest niezwykłą – i rzadką – celebrą. Taki obrzęd ukazuje wielowarstwową, barwną fonosferę miejscowości, w której się odbywa.

- Oprócz dźwięków orkiestry dętej, dźwięki rozmów, psów, dzwonów. To fantastyczne płaszczyzny życia w całym konglomeracie istnienia! – podsumowuje Krasuska.

- Ale sytuacja studyjna jest o wiele bardziej sterylna – kwituje Filip Majerowski, zdradzając jednocześnie, jakie triki zastosowali producenci albumu, by wydobyć z niego jak najwięcej autentyzmu. – By zachwać wierność tego, jak te utwory brzmią obecnie w wykonaniu tych orkiestr nie podjęliśmy zbyt wielu prób tych nagrań. To, co słyszymy na płycie to pierwsze-drugie podejścia. Zależało nam na tym, by nie były to utwory „wymuskane”.

Wybór repertuaru był podyktowany dwoma kryteriami – co orkiestry wykonują w rzeczywistości na pogrzebach oraz, które z danych utworów są polskie. Po intensywnych badaniach repertuaru pogrzebowego na pograniczu okazało się, że utwory polskie brzmią inaczej niż, choćby, czeskie. Ale na albumie znajdziemy także nagranie terenowe, pochodzącą z archiwum dokumentację pogrzebu muzykanta – kapelmistrza orkiestry z Chrzanowa.

- To fragment z nagrania VHS, które udstępniła nam rodzina muzykanta. Jak to bywa na pogrzebach kapelmistrzów, grała nie tylko orkiestra z Chrzanowa. Połączyło się kilka kapel – mówił Filip Majerowski.

„Ostatnia przysługa” jest pierwszą do tej pory płytą zawierającą repertuar pogrzebowy kilku orkiestr dętych z Roztocza (choć producenci zaznaczali, że wcześniej orkiestry wydawały swoje albumy samodzielnie). Katarzyna Krasuska wyraziła nadzieję, że płyta będzie przyczynkiem do powstawania kolejnych.

***

Tytuł audycji: Źródła 

Prowadziła: Aleksandra Faryńska

Goście: Filip Majerowski, Katarzyna Krasuska (fundacja Piszczałka)

Data emisji: 28.10.2022

Godzina emisji: 15.15

Czytaj także

Trąby i traktory. Fanfara 2022 zaprasza do zabawy

Ostatnia aktualizacja: 27.07.2022 08:00
W połowie sierpnia 2022 na Roztoczu doroczna impreza z huczną muzyką na pierwszym planie! Na nią zaprosimy w dzisiejszych "Źródłach"!
rozwiń zwiń