Stworzone Dźwiękiem. Muzyka i taniec w sztukach plastycznych Azji i Oceanii

Ostatnia aktualizacja: 30.11.2022 18:05
Czy za pomocą dostępnych technik plastycznych można „uchwycić i zatrzymać” tak ulotne zjawiska jak muzyka i taniec? Odpowiedzi na to pytanie szukają twórcy multisensorycznej wystawy w Muzeum Azji i Pacyfiku - „Stworzone Dźwiękiem. Muzyka i taniec w sztukach plastycznych Azji i Oceanii”.
Audio
Rzeźba grający na gamelanie z Bali. Jeden z obiektów na wystawie Stworzone dźwiękiem
Rzeźba "grający na gamelanie" z Bali. Jeden z obiektów na wystawie "Stworzone dźwiękiem"Foto: Muzeum Azji i Pacyfiku

Czy dzieła plastyczne poruszające tematy muzyczne mogą stanowić źródła do badań nad kulturą muzyczną i jej przemianami?

Motywem ekspozycji są kręgi, które przywołują na myśl rozchodzące się fale dźwiękowe, zaś z poszczególnych zakamarków sączy się melodia charakterystyczna dla danej azjatyckiej kultury czy przykładowe brzmienie konkretnego instrumentu. Dzięki temu zabiegowi zwiedzający od razu otoczeni są muzyką. Na otwartej 25 listopada wystawie czasowej zaprezentowanych jest ok. 170 obiektów z kolekcji Muzeum Azji i Pacyfiku pochodzących z różnych krajów Azji i Oceanii, stworzonych przez artystów ludowych i profesjonalnych przy użyciu rozmaitych technik i materiałów, to m.in. rzeźby, rysunki, wideo. Prace plastyczne dopełniają instrumenty, nierzadko same będące dziełami sztuki. Osobna część wystawy poświęcona jest dziełom polskich twórców, którzy inspirowali się muzyką i tańcem z Azji i Oceanii: Andrzejowi Kobzdejowi, Romanowi Opałkce, Andrzejowi Strumille. Dr Maria Szymańska-Ilnata – kuratorka wystawy – oprowadziła po niej Kubę Borysiaka.

Rzeźba Nataradza, Indie, jedno z dzieł prezentowanych na wystawie "Dźwiękiem stworzone" Rzeźba Nataradza, Indie, jedno z dzieł prezentowanych na wystawie "Dźwiękiem stworzone"

Wystawa rozpoczyna się projekcją multimedialną, mającą wskazać od jak dawna artyści uwieczniają taniec i muzykę w swoich dziełach. Następnie wchodzimy już w kręgi, każdy poświęcony konkretnej tematyce. Z początku membrafony. Tu podziwiamy nie tylko instrumenty z wielu miejsc Azji, ale i różnorodne rzeźby – w kamieniu, drewnie i srebrze – wskazujące na kunszt azjatyckich artystów.

W małych gablotkach, pojedynczo, prezentowane są dzieła z Wietnamu, Indii, Syberii, Japonii…

- A pod ścianą w dużej gablocie widzimy instrument zajmujący szczególne miejsce w kulturze Indii, instrument bogini Saraswati: veena. W naszych zbiorach istnieją liczne przedstawienia tej bogini, właśnie z tym instrumentem. Są to dzieła pełniące nie tylko funkcję dekoracyjną, ale religijną. To rzeźby, którym oddawana jest część. – mówiła dr Maria Szymańska-Ilnata. – W muzeum możemy się skupiać tylko na estetyce, pięknie dzieła, zapominając w jakim celu zostało stworzone.

Podziwiać możemy także działa malarskie. Jednym z nich jest obraz słynnego współczesnego indonezyjskiego artysty Nyomana Gunarsy. Przedstawia on balijskiego tancerza. Ten obraz zaopatrzony został w tyflografikę – planszę, na której osoby niewidome poprzez dotyk wyczuć mogą to, co zostało namalowane.

Obraz "Dwór Babura", Indie, jedno z dzieł prezentowanych na wystawie "Dźwiękiem stworzone" Obraz "Dwór Babura", Indie, jedno z dzieł prezentowanych na wystawie "Dźwiękiem stworzone"

- Z tyłu obraz pochodzący z Iranu. Nieczęsto w tej kulturze przedstawione są postaci. To przedstawienie z XX wieku, gdy zwyczaje nieco się poluźniły. Zostało też wprowadzone malarstwo olejne w większym formacie – tłumaczyła kuratorka wystawy.

Na wystawie nie zabrakło stoisk interaktywnych – możemy sprawdzić się w tańcu, malarstwie lub zweryfikować wiedzę zdobyta na wystawie. Poznamy także role instrumentów, muzyki i tańca w codziennym życiu mieszkańców Azji. Poświęcone temu zostały kolejne fragmenty ekspozycji, mówiące o świętach świeckich i religijnych, o czasie odpoczynku i pracy.

***

Tytuł audycji: Źródła 

Prowadził: Kuba Borysiak

Data emisji: 30.11.2022

Godzina emisji: 15.15