Baśka i próba bicia rekordu w jednoczesnej grze na diabelskich skrzypcach, pociąg Transcassubia, koncerty, jarmark, spotkania z kaszubskimi pisarzami - to tylko niektóre wydarzenia, jakie czekają na uczestników XXIV Światowego Zjazdu Kaszubów 2023. W tym roku gospodarzem są Kartuzy. Zjazd odbędzie się w sobotę (8 lipca).
Światowy Zjazd Kaszubów, największe plenerowe wydarzenie w tym regionie, promocja kaszubskiej kultury, święto kaszubskiej muzyki, a przede wszystkim okazja do spotkania Kaszubów, którzy tego dnia przyjeżdżają tam nie tylko z okolicznych wsi i miast, ale i całego świata. Co roku już od 25 lat obywa się w innej miejscowości tego regionu, po raz drugi organizacji wydarzenia podjęły się Kartuzy. W audycji o organizacji opowiadali zastępca burmistrza gminy Kartuzy Sylwia Biankowska oraz Łukasz Richert ze Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.
Czy Kaszubi często posługują się swoim językiem?
- Zjazd odbywa się dla uczczenia zjednoczenia Kaszub w jednym województwie pomorskim, fakt ten miał miejsce dokładnie 25 lat temu. Kaszuby są regionem, który od zawsze dbał o dostęp ojczyzny do morza. Kultywując rodzimą kulturę, tradycję, język, Kaszubi przetrwali 148 lat zaborów, ciężkie dwudziestolecie międzywojenne oraz czasy PRL-u, aby dziś móc w pełni poczuć dumę i zaafiszować swoją przynależność do małej ojczyzny - mówił w audycji Łukasz Richert. - Chcemy tu wszyscy razem być - dodał, podkreślając, że w wydarzeniu biorą udział członkowie kaszubskiej diaspory z całego świata.
- Zjazd zostanie zainagurowany przemarszem przez miasto do kolegiaty Kartuskiej, gdzie zostanie odprawiona msza święta, po mszy zbierzemy się w parku Solidarności na oficjalnym otwarciu, będą wspaniałe koncerty, kabarety, nasi wykonawcy - zachęcała Sylwia Biankowska. Na uczestników czekają występy zespołów pieśni i tańca, tanecznych, młodzieżowych kapel, muzyków, nowoczesnych i tradycyjnych kapel. Cały wachlarz kaszubskiej kultury muzycznej będzie do obejrzenia, oprócz tego wielki jarmark kaszubski i turniej gry w baśkę, grę karcianą popularną na Kaszubach. Książki, wydawnictwa, rękodzieło, muzea, a nawet sport - z wszystkiego tego można będzie korzystać.
Światowy Zjazd Kaszubów to niezwykłe wydarzenie przyciągające tysiące Kaszubów z kraju i ze świata. Co roku odbywa się w innej miejscowości. To święto wszystkich tych, którzy chcą kultywować swoją rodzinną tradycję – nawet jeśli od dawna mieszkają poza swoją małą ojczyzną. Tradycyjnie Kaszubi do miejscowości-gospodarza przyjadą pociągiem Transcassubia. Skład wyruszy z Helu i Chojnic do Somonina.
CZYTAJ: Jeśli podróż, to tylko na Kaszuby
Jedną z najbardziej charakterystycznych, choć kontrowersyjnych tradycji kaszubskich jest uprawa i zażywanie tabaki. Kawaler ma do dyspozycji tabakierę drewnianą albo glinianą, ale z momentem ożenku dostaje od rodziców w prezencie specjalną tabakierę, zrobioną z rogu krowiego. Ta towarzyszy mu przez całe życie i jest symbolem dojrzałości i odpowiedzialności za rodzinę. Gdy Kaszub umrze, tabakierę wkłada mu się do kieszeni, aby mógł tabaką poczęstować świętego Piotra. Dziś wyrób tabakierek jest zawodem ginącym.
- Tabaka, diabelskie ziele, mówią ludzie. Skąd się wzięła na Kaszubach? Lucyfer w piekle palił tę tabakę, ale było tam tylu grzeszników, że nie było miejsca na posadzenie ziela - opowiadał w audycji wytwórca tabakier kaszubskich Jan Drzeżdżon. - Lucyfer zawołał swego ogrodnika i mu pokazał, że między Kociewiem a Kaszubami nad rzeką Wierzycą tam jest piękne pole i powiedział, żeby tam ogrodnik posadził tabakę. Z diabłem rolnik tamtejszy założył się, że zgadnie, co to za ziele. Zakład wygrał dzięki pomocy przemyślnej żony... Poświęcone ziele, w pracy, w domu i w kościele. Zwyczaj został, że 15 sierpnia, jak się święci zioła, to się bierze też kwiat tabaki. U nas się mówi: "kto nie tabaczy, ten nic nie znaczy". A zażywanie tabaki i Pani Bogu miłe.
Jan Drzeżdżon wyrabia tabiekierki z rogu, zajmuje się więc rogarstwem. - Nas na Pomorzu zostało tylko trzech - mówi - teraz na emeryturze się tym zajmuję, żeby podtrzymywać tę tradycję, bo od zarania dziejów na Kaszubach na tabaka jest.
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadziła: Aleksandra Faryńska
Data emisji: 5.07.2023
Godzina emisji: 15.15
