- Dużą część tej edycji chcemy poświęcić na hołd, obecność i skupienie wokół naszego mistrza – mówił o Janie Gacy Janusz Prusinowski. – To osoba fundamentalna dla festiwalu wszystkie Mazurki Świata. Pierwsze edycje toczyły się w dużej mierze wokół Jana i Piotra i całego „Uniwersytetu Jana Gacy”, który stworzył potencjał muzykancki młodego pokolenia.
Obecność Jana Gacy odczuwalna będzie w większości festiwalowych wydarzeń. Na koncercie Marcina Pospieszalskiego pt. „Mazurca Jazz Impressions” (promującym album pod tym samym tytułem) niemal połowa melodii opracowanych przez artystę pochodzi właśnie od Jana Gacy.
Andrzej Bieńkowski wspomina Jana Gacę
Poznałem Jana w latach 80. Przypadkowo. Nie był we wsi uważany. Przystałowice to wieś „królewska”. Panowały tam takie nazwiska jak Papis, Jedynak… A tu – był sobie skromny, cichy facet. Nawet mi nie powiedzieli, że gra. Kiedyś go usłyszałem i zrozumiałem, że to mistrz...
W sobotę niemal cały dzień poświęcony jest postaci Jana Gacy. Warto wspomnieć Wielką Orkiestrę Gaców, która ponownie zagra melodie swojego Mistrza.
- Wielka Orkiestra Gaców to było takie zjawisko, które uświadomiło nam, jak niezwykłe jest uczucie wspólnego grania melodii swojego Mistrza – mówił Prusinowski. – Zwłaszcza gdy ten stoi wśród nas, w dobrym zdrowiu i gra z nami.
Jan Gaca, choć dla wielu wsławił się jako nauczyciel gry na skrzypcach, był również bębnistą (bębnił dla starszego brata – Piotra Gacy). Bębnienie „po janowemu” także będzie tematem jednego z mazurkowych warsztatów. Nie zabraknie także przyśpiewek, które Gaca uwielbiał.
- Nie będzie to tylko „akademia ku czci”, ale realna praca i przekaz! I jego obecność przez dźwięki, wrażliwość, niezwykły sposób obcowania z młodym żywiołem, powodujący, że ludzie lgnęli do Jana – podkreślał Janusz Prusinowski.
Bębnista i skrzypek? Tak, ale Jan Gaca był także kościelnym. Poniekąd na kanwie tego etapu życia Gacy Robert Burdalski, Maciej Żurek oraz grupy śpiewacze z Zabiela i Kalinówki Kościelnej przygotują nabożeństwo żałobne pełne niezwykłych pieśni oraz niedzielne czuwanie ku pamięci wszystkich muzykantów, którzy odeszli do Niebiańskiej Orkiestry.
- Zastanawialiśmy się, jak umieścić w festiwalu archiwalne materiały z Janem. Na wielu warsztatach będą materiały filmowe. Od tych filmów prowadzący będą się „odbijać” – tak grał Jan. Ruszamy. – Ale liczymy też na to, że takie filmy będą się pojawiać na Nocy Tańca jako narracja. I będzie kulminacyjny moment, kiedy oddamy Gacy hołd – mówił dyrektor Wszystkich Mazurków Świata. – Gwoli ścisłości, mija 10 lat od śmierci Jana Gacy. Odszedł niedługo potem, gdy Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał mu nagrodę. On, muzykant z Przystałowic Małych, stal się postacią mówiącą o kulturze Polski. Pokazującą na swoim przykładzie, że muzyka tradycyjna jest częścią naszego kodu kulturowego. Że może działać efektywnie i inspirująco w XXI wieku, także dla młodych ludzi.
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadziła: Magdalena Tejchma
Data emisji: 23.11.2023
Godzina emisji: 15.15
