Niezwykła podróż z Pawłem Iwanem, czyli Ekskursyja Cudowna w Kolędy Podkarpacia

Ostatnia aktualizacja: 02.01.2025 13:00
Czas między Nowym Rokiem a świętem Trzech Króli (niekiedy Matki Boskiej Gromnicznej) obfitował w zwyczaje kolędnicze. Zatem, 2 stycznia, wybieramy się na kolędowanie! Naszym przewodnikiem będzie Paweł Iwan tworzący projekt Ekskursyja Cudowna w Kolędy Podkarpacia.
Audio
  • Ekskursyja Cudowna w Kolędy Podkarpacia z Pawłem Iwanem (Dwójka/Źródła)
Paweł Iwan i Ekskursyja Cudowna w Kolędy Podkarpacia
Paweł Iwan i Ekskursyja Cudowna w Kolędy Podkarpacia Foto: mat. promocyjne

W pierwotnym założeniu miało to być prywatne archiwum kolędnicze. Projekt rozrósł się na tyle, że twórcy zdecydowali się podzielić nim ze światem. Pierwsza Ekskursyja Cudowna w Kolędy Podkarpacia miała miejsce w 2020 roku. Od pięciu lat, co roku, ten wyjątkowy kolędniczy projekt rusza w drogę. Przez cały okres świąteczny do 2 lutego na stronie internetowej ekskursyja.pl pojawiają się kolejne kolędy. Skąd się biorą? Między innymi ze zbioru kolęd podkarpacia Bartosza Gałązki.

Poznaj Bartosa Gałązkę i jego zbiory:

Co roku Ekskursyja trafia w inne miejsce Podkarpacia i przygląda się innym kolędniczym zwyczajom. Tym razem zawędrowała do Markowej. 

- Ekskursyja Cudowna w Kolędy Podkarpacia to wideoblog tworzony ze studiem Zalas, stowarzyszeniem Muzyka Dawna w Jarosławiu i folklorystą Bartoszem Gałązką. W tym roku zostaliśmy zaproszeni do Markowej w powiecie łańcuckim. To dość szczególna wieś, od początku związana z osadnictwem niemieckim, do dziś znajdują się tu Głuchoniemcy.

- Podczas wywiadów w Markowej najbardziej zaintrygował nas zwyczaj puszczania bożków, czyli szopki z animowanymi kukiełkami. Był kontynuowany w Markowej co najmniej do lat 70. XX w. Wiemy o przynajmniej trzech rodzinach, które puszczaniem bożków się zajmowały.

Szopki do dziś można zobaczyć m.in. w Rudołowicach (znana jako szopka stryjka Mroza) oraz w Warszawie w Muzeum Etnograficznym.

- W Markowej na puszczane szopki trzeba było się umówić. Przedstawienie wymagało przygotowania sceny  miejsca dla widowni. Całą szopkę otwiera postać dziada, który pyta gospodarza, czy wpuścić synków, czyli kolędników - opowiadał Paweł Iwan.

Jak przebiega zwyczaj puszczania bożków? O tym w audycji!


W audycji czekał nas także przegląd prasy zagranicznej od Mateusza Dobrowolskiego.

***

Tytuł audycji: Źródła 

Prowadziła: Aleksandra Stec

Data emisji: 2.01.2025

Godzina emisji: 12.00

mg