Haftowane cuda z Krzczonowa na Światowy Dzień Haftu

Ostatnia aktualizacja: 24.07.2025 19:00
30 lipca przypada Światowy Dzień Haftu. Haft krzczonowski, również na krzczonowskim stroju ludowym, a także tajniki ludowego krawiectwa prezentuje Michał Kowalik z jego ciocią - Teresą Gutek.
Audio
Michał Kowalik z Teresą Gutek zajmują się haftem krzczonowskim
Michał Kowalik z Teresą Gutek zajmują się haftem krzczonowskimFoto: P. Zisch

Michał Kowalik i Teresa Gutek to twórcy ludowi pochodzący z Krzczonowa, stypendyści programu dla twórców ludowych Mistrz - Uczeń 2023 roku w dziedzinie stroju i haftu krzczonowskiego. Ciocia - co ciekawe - była uczennicą bratanka. Oboje kultywują i propagują tradycyjną kulturę Krzczonowa i okolic.

Michał Kowalik to pasjonat sztuki ludowej i folkloru, a także absolwent kulturoznawstwa, dziś doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych i Sztuki Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Swoją przygodę z twórczością ludową rozpoczął od pisanek, w których świat wprowadziła go ciotka, Teresa Gutek z Krzczonowa. Znany jest również z wykonywania światów, czyli bożonarodzeniowych ozdób z kolorowego opłatka.

"Świat zamykany w opłatku". Reportaż Patrycji Zisch [POSŁUCHAJ]

Tworzy zarówno najprostsze formy kuliste, jak i te bardziej rozbudowane, złożone nawet z kilkuset wyciętych elementów. Światy to jednak nie jedyna dziedzina jego twórczości. Artysta wykonuje także m.in. charakterystyczne dla Lubelszczyzny pająki ze słomy i bibuły, wycinanki oraz pisanki techniką batikową (11 czerwca 2025 r. nowy wpis na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego: Tradycja wykonywania pisanek batikowych na Lubelszczyźnie). Wręcz do perfekcji opanował wcale niełatwy haft krzczonowski, odtwarzając jego najstarsze wzory. Prace tworzy głównie z surowców pozyskiwanych ze swojego ogrodu np. słomy, suszonych roślin, a także z możliwie tradycyjnych i naturalnych materiałów np. płótna lnianego czy wełnianego sukna. Choć na stałe nie praktykował u żadnego mistrza, to jednak korzystał ze wskazówek m.in. pani Renaty Sadurskiej z Walentynowa (krawiectwo ludowe). Współpracuje z Galerią Sztuki Ludowej STL oraz z Regionalnym Ośrodkiem Kultury i Sportu (ROKiS) w Krzczonowie. Wszystkich dziedzin swojej twórczości nauczył się sam. Do Stowarzyszenia Twórców Ludowych został przyjęty w 2017 roku w dziedzinie plastyki zdobniczej i obrzędowej oraz haftu. 24 czerwca odbyło się uroczyste rozdanie stypendiów kulturalnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego - Młody Twórca Kultury. W kategorii twórczości ludowej zostały nagrodzone w sumie dwie osoby, w tym Michał Kowalik.


***

Na audycję Źródła w piątek (25.07) w godz. 12.00-12.45 zaprasza Patrycja Zisch.