Posłuchaj także:
Rozmowa z prof. Piotrem Dahligiem
Rozmowa z prof. Karolem Radziwinowiczem
Zbyt polskie? Za co krytykowano Chopina
- Muzyka Chopina już za jego życia przez krytyków była odbierana jako muzyka polska, niektórzy z nich nawet zarzucali artyście, że jego muzyka jest zbyt polska, że to prowincjonalizm, który obniża wartość dzieła - mówiła w audycji dr Ewa Sławińska-Dahlig. - U Chopina bardzo rzadko pojawiają się cytaty z muzyki ludowej, wiemy zaledwie o kilku utworach, w któych Chopin dokładnie zacytował melodię, natomiast jego intencją było uchwycenie ducha tej melodii, pewnych cech typowych dla harmonii tempa rubato, żeby uchwycić to, co w tej muzyce jest najbardziej specyficzne i unikatowe.
Chopin zakorzeniony w polskiej kulturze a romantyzm
Podobnie, jak poprzedni rozmówcy Kuby Borysiaka, Ewa Sławińska-Dahlig wskazuje, że Chopin nie traktował muzyki ludowej jako materiału do bezpośredniego zapisu, lecz jako źródło inspiracji. Chopin swoje zakorzenienie w polskiej kulturze podkreślał wielokrotnie, zarówno w listach, jak i w codziennych rozmowach. Wskazują na to cytaty „swoimi nazywam Polaków”. W innym miejscu kompozytor określał siebie jako „prawdziwego ślepego Mazura”, wskazując wyraźnie na swoją przynależność regionalną i emocjonalną więź z Mazowszem. Spędzając połowę życia we Francji, pozostawał wierny Polsce. Tożsamość narodowa była jednym z fundamentów twórczości i życia.
Tę postawę wzmacniała atmosfera epoki, w której Chopin dorastał:
- Zainteresowanie muzyką ludową nie było przypadkowe. Wynikało z atmosfery epoki, z tego, że Chopin był otoczony kompozytorami reprezentującymi styl narodowy, jak Józef Elsner czy Karol Kurpiński.
Istotną rolę odegrało także Towarzystwo Przyjaciół Nauk, którego członkowie formułowali program badawczy, określając, że należy upowszechniać w muzyce „smak narodowy, zbierać pieśni ludu i komponować muzykę do polskich tańców”. Do tej tradycji nawiązywał Stefan Witwicki, który pisał do Chopina w 1831 roku, że powinien „zawsze mieć na uwadze narodowość, zbierać i notować śpiewy, bo ten zbiór będzie dla niego bardzo przydatny”. W ten sposób idee romantyzmu i osobiste wybory Chopina splotły się, tworząc fundament jego artystycznej tożsamości.
Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina jest najważniejszym wydarzeniem muzycznym w Polsce i jednym z najważniejszych konkursów muzycznych na świecie. Obok olbrzymiej roli jaką pełni już od prawie 100 lat w popularyzacji muzyki Fryderyka Chopina, odkrywa największe talenty pianistyczne zapewniając młodym muzykom najskuteczniejszy start w międzynarodowej karierze. Jest źródłem wielokulturowej polaryzacji, którą świat obserwuje w różnorodnych interpretacjach muzyki genialnego kompozytora. Najbliższa, XIX edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina odbędzie się w dniach 2-23 października 2025 roku w Filharmonii Narodowej w Warszawie.
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadził: Kuba Borysiak
Data emisji: 1.10.2025
Godzina emisji: 12.00
