Po raz kolejny rozstrzygnęły się coroczne fonograficzne konkursy Polskiego Radia na Fonogram Źródeł i Folkowy Fonogram Roku. To zestawienia, które prezentuje najlepsze płyty z polską muzyką tradycyjną i folkową, wydane w minionym roku. Uroczyste ogłoszenie wyników miało miejsce w audycji "Źródła" 1 kwietnia - w dzień urodzin Radiowego Centrum Kultury Ludowej, które w tym roku obchodzi 26 lat.
Obszerną odsłoną radiowych fonogramów jest konkurs na Folkowy Fonogram Roku. To muzyczna platforma otwarta nie tylko na folk, lecz także na elektronikę, jazz, muzyką improwizowaną, tradycyjną in crudo i tę tłumaczoną na język młodego pokolenia - i to na różne sposoby. Za rok 2019 wyróżnione zostały następujące wydawnictwa:
WYNIKI KONKURSU NA FONOGRAM ŹRÓDEŁ 2019
- I miejsce - Félix Lajkó & Vołosi
- II miejsce - Radical Polish Ansambl
- III miejsce ex aequo: Mehehe "Ciemnienie" i Jorgos Skolias & Jarosław Bester "Rebetiko Poloniko".
Vołosi przekraczają granice instrumentów smyczkowych, tworząc muzykę na wskroś nowoczesną i atrakcyjną dla współczesnego odbiorcy - wyrastającą z karpackich korzeni, ale zawierającą w sobie znamiona jazzowej improwizacji, pełną niezwykle emocjonalnego przekazu.
Félix Lajkó to z kolei bezkompromisowy i wszechstronny węgierski wirtuoz skrzypiec, kompozytor i aktor. Porusza się w rozmaitych konwencjach, od muzyki tradycyjnej po jazz, zachowując przy tym niepowtarzalny styl i świeżość wyrazu. - Pomysł na początku wydał nam się trudny. Jesteśmy, jako grupa, konglomeratem smyczkowym i jeszcze jeden, dodatkowy smyczkowiec był dla nas zagadką. Długo zastanawialiśmy się, co z tego wyjdzie – opowiadał lider kapeli Vołosi, Krzysztof Lasoń. – Spotkaliśmy się po raz pierwszy z Felixem, w jego charakterystycznym, ponurym nastroju i ciemnych okularach i na początku było to wszystko trochę groźne. Felix powiedział w końcu: „Wierzę w improwizację. Gramy”. Zaczęliśmy się wygłupiać i sprawiło nam to wtedy dużo przyjemności. Poszło nam to niesamowicie. Po trzech godzinach nie chcieliśmy skończyć próby.
Radical Polish Ansambl to próba połączenia muzyki tradycyjnej i muzyki awangardowej. - Traktujemy muzykę wsi szerzej niż muzycznie: trochę teatralnie, trochę wizualnie, interesuje na twórcze przetworzenie reliktów i fantazji na temat kultury wiejskiej, tradycyjne,j nie tylko w sferze dźwięku, ale i kultury duchowej oraz materialnej - opowiadał Michał Mendyk, szeptun projektu RPA, wpisując go w nowatorski nurt Radical Polish Culture.
Wyróżnione trzecim miejscem ex aequo płyty "Ciemnienie" duetu Mehehe i "Rebetiko Poloniko" Jorgosa Skoliasa i Jarosława Bestera to autorskie wizje, zainspirowane dwoma muzycznymi światami. Jedna czerpie z tradycji szeptuch i magii ludowej, druga sięga do muzyki greckich portów.
Tradycja na to zasługuje
Fonogram Źródeł to nagroda przyznawana corocznie, towarzysząca Folkowemu Festiwalowi Polskiego Radia "Nowa Tradycja". Konkurs po raz pierwszy odbył się w 2009 roku, a jego podstawowym założeniem jest zmotywowanie lokalnych społeczności do przedstawiania swoich muzycznych tradycji oraz autentycznych artystów. - Mamy teraz do czynienia z boomem na dokumentację - mówiła w styczniu dr Weronika Grozdew-Kołacińska, pracownika Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauki członkini jury. - Każdy, kto się interesuje kulturą wsi czy regionu, jednocześnie podczas wyjazdów w teren rejestruje wszystko na swój czy publiczny użytek. Ważne, żeby były to wydawnictwa wartościowe pod każdym względem. Muzyka ludowa na to zasługuje.
WYNIKI KONKURSU NA FONOGRAM ŹRÓDEŁ 2019
- Nagroda Specjalna - "Leon Lewandowski. Skrzypek znad Prosny"
- I miejsce - "Drzewie nuty orawskie"
- II miejsce - "Najstarsi skrzypkowie regionu opoczyńskiego 2019"
- III miejsce - "Festiwal Muzyki Tradycyjnej Na Rozstajnych Drogach"
- Wyróżnienie - "Stanisława Galica Górkiewicz. Nuty serdecne"
Laureaci Fonogramu Źródeł 2019.
Najważniejsze nagroda, Nagroda Specjalna w wysokości 2500 zł, przypadła zatem autorom płyty "Leon Lewandowski. Skrzypek znad Prosny" - Mateuszowi Raszewskiemu i Wydawnictwu Muzyka Odnaleziona. Jak podkreśliło jury*, to wyraz uznania dla dla rzetelnej pracy od podstaw Mateusza Raszewskiego, który stworzył "unikalny i intymny portret skrzypka, w przystępny sposób ukazując również specyfikę muzyki regionu kaliskiego".
Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk zajął pierwsze miejsce z wydawnictwem "Drzewie nuty orawskie", które "przybliża mało znany fonograficznie region w świetle najstarszych dostępnych nagrań z AZFM z lat. 50. XX wieku; zapoznaje z galerią wybitnych śpiewaczek/śpiewaków i instrumentalistów, daje paletę cennych przykładów żywej praktyki muzycznej subregionu góralskiego z uwzględnieniem polsko-słowackiego dziedzictwa", Gmina Opoczno oraz Joanna i Stanisław Strelnikowie nagrodzeni zostali za płytę "Najstarsi skrzypkowie regionu opoczyńskiego 2019" i "cenne udokumentowanie stylu gry i repertuaru czterech najstarszych skrzypków regionu opoczyńskiego: Stanisława Wolskiego, Piotra Rudzkiego, Władysława Kosylaka i Tadeusza Moczarskiego", przy czym plusem tej publikacji jest, jak stwierdziło jury, udział małżeństwa Strelników jako przedstawicieli młodego pokolenia, organizatorów nagrań i autorów świadomych wartości, które niesie ta odchodząca już generacja muzykancka.
Trzecia nagroda przypadła Wydawnictwu Stara Droga i płycie "Festiwal Muzyki Tradycyjnej Na Rozstajnych Drogach" - za "barwną prezentację audiosfery festiwalu oraz ważną z perspektywy rożnych środowisk muzyki tradycyjnej dokumentację wydarzeń festiwalowych, a także przemyślaną i dopracowaną koncepcję merytoryczno-wizualną albumu", wyróżnienie zaś - Bukowiańskiemu Centrum Kultury "Dom Ludowy" w Bukowinie Tatrzańskiej za płytę "Stanisława Galica Górkiewicz. Nuty serdecne" i za kontynuację bukowiańskiego stylu muzykowania, przejętego od Bronisławy Koniecznej Dziadońki.
***
Skład jury konkursu na Fonogram Źródeł 2019
dr Weronika Grozdew-Kołacińska – etnomuzykolog, Instytut Sztuki PAN
dr hab., prof. UW Piotr Dahlig – etnomuzykolog, Instytut Muzykologii UW
Maria Baliszewska – dziennikarka Radiowego Centrum Kultury Ludowej
Anna Borucka-Szotkowska – dziennikarka Radiowego Centrum Kultury Ludowej
Magdalena Tejchma – dziennikarka Radiowego Centrum Kultury Ludowej
***
Wyniki konkursów ogłoszone zostały w magazynie "Źródła".
Prowadziła: Magdalena Tejchma
Data emisji: 1.04.2020
Godzina emisji: 15.15
at
