Program „Bojkowski głos Bieszczadu” Wernyhory to pierwsza w Polsce kompleksowa próba przywrócenia pamięci o tradycyjnych pieśniach byłych mieszkańców Bieszczadów – Bojków. Wernyhora stara się zachować melodie śpiewanych pieśni w niezmienionej postaci, proponuje jednak nową warstwę instrumentalną. Muzycy wykorzystują instrumenty tradycyjne i historyczne, poszukując współczesnych rozwiązań brzmieniowych. Używają zarówno tradycyjnych, jak i nowoczesnych technik gry i artykulacji. Ich repertuar obejmuje przeróżne pieśni bojkowskie: żniwne, kolędy życzące, wiosenne, kołomyjki, sobótkowe. Część pieśni wzięli z tomów Kolberga, część zasłyszeli czy znaleźli.
Śpiew jak oddychanie
- U mnie w domu zawsze było bardzo muzykalnie, tata uwielbia śpiewać. Obecność muzyków w domu była standardem. Śpiew jest jak oddychanie, ja nie jestem osobą, która lubi dużo mówić. Raczej jestem skryta i cicha, śpiew daje mi możliwość pokazania emocji. Zdecydowanie bardziej wolę śpiewać niż opowiadać. Kocham to nad życie - opowiadała w audycji Daria Kosiek, która wychowała się w rodzinie ukraińskiej, choć jej dziadkowie z jednej strony pochodzili z Roztocza, a z drugiej - z Bojkowszczyzny. W wyniku przesiedleń ludności ukraińskiej dorastała w Białym Borze niedaleko Koszalina, ważnego miejsca dla ludności ukraińskiej.
Bojkowie w odróżnieniu od Łemków nie są tak wyraziście odrębni narodowo. - Moi dziadkowie po przesiedleniu nie mówili że są Bojkami, było dla nich oczywiste, że są Ukraińcami. Nie mieli świadomości odrębności, ale też się o to nie starali. Teraz w jakimś stopniu próbują pokazywać swoje korzenie bojkowskie - mówiła w audycji artystka, która zachwyciła jury Konkursu Muzyki szczerą, charyzmatyczną prezentacją cennego i rzadkiego repertuaru muzycznego. Za to została laureatką nagrody specjalną im. Czesława Niemena.
Wernyhora to jednak nie tylko bojkowskie pieśni, ale także robiący wrażenie skład instrumentalny. Współpraca Darii Kosiek i Macieja Harny zaczęła się poprzez lirę korową, następnie dołączyła do nich Anna Oklejewicz z instrumentami smyczkowymi. Nazwę zespołu zaproponowała właśnie Anna Oklejewicz, która zajmuje się historią - Werbyhora dobrze ujmuje zainteresowania muzyków, skupione wokół pograniczna polsko-ukraińskiego, a jednocześnie kojarzy się z lirą korbową.
- Z lirą bardzo dobrze brzmią nie tylko instrumenty smyczkowe, ale także historyczne, bo mają w brzmieniu przeszłość, Nie chodziło nam o skojarzenie z muzyką dawną, ale na ascetycznym, minimalnym, surowym brzmieniu - tłumaczył w audycji Maciej Harna, mówiąc, że ich propozycja nie jest rekonstrukcją, ale poszukiwaniem nowej jakości muzycznej.
Poszukiwanie to cały czas nabiera tempa, bo jest jeszcze szansa na rejestrację tych rzadkich pieśni, co muzycy Wernyhory planują robić. - Jeszcze żyją ludzie, którzy je pamiętają. Trzeba po to pojechać na Mazury. Żałuję, że kiedyś nie miałam odruchu nagrywania pieśni w rodzinnych stronach. Teraz planuje takie wyjazdy, żeby zachować to, co uda się odnaleźć - mówiła Daria Kosiek.
__________________________________________
WYNIKI KONKURSU MUZYKI FOLKOWEJ 2021
- Grand Prix – nagroda ufundowaną przez Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w wysokości 15 tysięcy złotych jednogłośnie przyznana została zespołowi Zawierucha za wysoki poziom artystyczny i wykonawczy, a zwłaszcza za fenomenalny dialog skrzypków Marcina Drabika i Kacpra Malisza
- I nagroda – dla zespołu Wernyhora za głębokie wniknięcie w muzykę bojkowską i szlachetność jej wykonania
- II nagroda – dla zespołu Rube Świnie za poruszające ukazanie idiomu śląskiej kultury oraz spójną i przemyślaną koncepcję artystyczną
- III nagroda – dla grupy Dance of Fire Quartet za brawurową grę zespołową, muzykalność i świadome wykorzystanie możliwości instrumentów
- Wyróżnienie finansowe dla grupy Radical Polish Ansambl za walory brzmieniowe i oryginalne rozwiązania formalne
- Nagroda Programu 2 Polskiego Radia w postaci możliwości pracy z producentem i profesjonalnego nagrania przyznana została zespołowi Wernyhora
- Nagrodę specjalna im. Czesława Niemena jury przyznało jednogłośnie Darii Kosiek za wrażliwość, muzykalność i sceniczną charyzmę
- Nagrodę dla najlepszego instrumentalisty „Złote Gęśle” zaś na podstawie jednogłośnego wyboru otrzymała Daria Butskaya z zespołu Pokrzyk wyróżniającą się grę na skrzypcach.
Jury konkursu
- Przewodnicząca: Maria Baliszewska – dziennikarka, etnomuzykolożka, twórczyni RCKL
- Małgorzata Małaszko-Stasiewicz – dyrektor Programu 2 Polskiego Radia
- Dana Vynnytska – wokalistka, instrumentalistka, kompozytorka, laureatka KMF z zespołem Babooshki
- Maciej Szajkowski – dziennikarz, muzyk, laureat KMF z Kapelą ze Wsi Warszawa
- Tomasz Janas – dziennikarz, krytyk muzyczny
- Piotr Kędziorek – redaktor naczelny Radiowego Centrum Kultury Ludowej
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadziła: Magdalena Tejchma
Goście: Daria Kosiek, Maciej Harna
Data emisji: 20.05.2021
Godzina emisji: 15.15
