Witold Lutosławski i moc Berlińczyków

Jedna z najważniejszych orkiestr na świecie - Filharmonicy Berlińscy, wykona dziś wieczorem w Londynie III Symfonię wybitnego Polaka. Transmisja z festiwalu BBC Proms - prosto z Royal Albert Hall - w Programie Drugim Polskiego Radia!

Witold Lutosławski

Foto: Adam Hawałej/PAP

- Koncerty tak renomowanych orkiestr jak Berlińczycy należą do stałych wątków końcówki festiwalu BBC Proms – przypominała Agata Kwiecińska w swojej relacji z Londynu. Na piątkowy koncert Filharmoników Berlińskich (drugi na tegorocznych Promsach) złożą się dwa wielkie dzieła: "Koncert B-dur" Brahmsa oraz słynna symfonia polskiego kompozytora.

Ciekawe jest zestawienie w tym programie III Symfonii z czteroczęściowym, symfonicznym, prawie dwa razy dłuższym II Koncertem fortepianowym Brahmsa. W swoich koncertach fortepianowych Brahms wplata instrument solowy bez reszty w monumentalną strukturę. Lutosławski używał przykładu symfoniki Brahmsa jako antytezy własnej koncepcji formy muzycznej. A tę koncepcję zrealizował właśnie w III Symfonii.
W wykładzie wygłoszonym z okazji przyznania mu Kyoto Prize Lutosławski powiedział: "Wielka forma powinna mieć zawsze należyty czas trwania i należytą porcję treści. (...) Symfonie Brahmsa (...) zawsze zawierają dwie główne części. Pomimo iż jestem wielkim miłośnikiem muzyki Brahmsa, muszę przyznać, że dwie główne części symfonii czynią utwór niejako przeładowanym i wyczerpują moją zdolność odbioru muzyki. Postanowiłem więc komponować moje wielkie formy zamknięte w dwóch częściach, z których druga stanowi część główną".
III Symfonia jest mistrzowską realizacją takiej właśnie formy: zwięzłej i pełnej przykuwającej uwagę, niezwykle barwnej treści dźwiękowej.

Symfonia Witolda Lutosławskiego powstała na zamówienie Chicago Symphony Orchestra złożone jeszcze w latach 70., po raz pierwszy jednak została wykonana, właśnie przez ten zespół, w 1983 roku. Przełomowy dla Polski czas powstania dzieła skłaniał niekiedy do interpretacji pozamuzycznych – sam kompozytor odżegnywał się od takich odczytań, choć (jak mówił na londyńskich Promsach) "...świat zewnętrzny i nasze doświadczenie życiowe prawdopodobnie muszą ingerować w nasz świat idealny".

Koncert Filharmoników Berlińskich pod dyrekcją Sir Simona Rattle’a

Solista: Yefim Bronfman – fortepian

Program:

Johannes Brahms II Koncert fortepianowy B-dur op. 83

Witold Lutosławski III Symfonia

 

Na transmisję zaprasza Adam Suprynowicz.

31 sierpnia (piątek), godz. 19.00

***

W przerwie koncertu wysłuchamy rozmowy, jaką z polskimi muzykami z Berliner Philharmoniker: Zdzisławem Polonkiem i jego synem Krzysztofem przeprowadziła Agata Kwiecińska. Zdzisław Polonek – altowiolista, gra w zespole od 1981 roku – opowie m.in. o współpracy z Herbertem von Karajanem, Claudiem Abbado i Sir Simonenm Rattlem, a także o nagraniach realizowanych w połowie lat 80. z Witoldem Lutosławskim.