"Człowiek jest sprzecznością skargi i zachwytu. Jest pieśnią, która śpiewa samą siebie. Jest istotą uciekającą, która poszukuje bezpieczeństwa" - pisał ks. prof. Józef Tischner. W swoich rozważaniach ksiądz nie tyle teoretyzował, ile skupiał się na opisie doświadczeń.
35:58 19.2 Wszystkie prawdy Tischnera - Człowiek.mp3 Wojciech Bonowicz i Stefan Szary o filozofii ks. prof. Józefa Tischnera (Rozmowy po zmroku/Dwójka)
Heroizm i bestialstwo
Dr Stefan Szary zwrócił uwagę, że w refleksji ks. prof. Tischnera mamy do czynienia z konkretnymi obszarami. - Mamy otwarte trzy tematy. Pierwszym jest pojęcie dobra i zła. Drugim jest doświadczenie miejsc, w których dobro i zło nabierało charakteru tragicznego. Można było zostać ukaranym za czynienie dobra. W to wszystko wpisany jest także wątek osobistego wyboru. Dobro człowieka wzywa. Zło także kusi - powiedział.
- Jednym z podstawowych doświadczeń XX wieku było doświadczenie totalitaryzmu. Z jednej strony doświadczenie ofiar, ale ich by nie było, gdyby nie oprawcy. Widzimy, że człowiek rzucony jest w niesamowity dramat, o którym jeden z krakowskich filozofów napisał wcześniej pracę: między heroizmem a bestialstwem - zauważył.
Czas życia
Fundamentalne znaczenie dla człowieka ma czas i miejsce, w jakim żyje. Wojciech Bonowicz stwierdził, że żyjąc współcześnie, możemy korzystać z dobrodziejstw rozwoju, ale mimo to nieustannie trwa w nas walka. - Z jednej strony mamy symbole rozwoju, postępu: technika, ekonomia. W jakimś sensie wykonujemy ciągły progres. Nasze możliwości się powiększają, jeżeli chodzi o poznawanie rzeczywistości. Z drugiej strony mamy ciężar przemocy. Wydaje się, że to element przeszłości, ale przemoc jest znowu bardzo blisko nas. Jest częścią naszego własnego doświadczenia - ocenił.
Czytaj także:
- Tischner od razu widzi to napięcie, które biegnie przez współczesność. Jego wizja jest taka, że człowiek, w ograniczeniach, jakie nazywamy historią czy biegiem dziejów, potrafi się zdobyć na gesty wolności i suwerenności. Nawet w najciemniejszych doświadczeniach takie gesty się zdarzały - powiedział Wojciech Bonowicz.
***
Tytuł audycji: "Wszystkie prawdy Józefa Tischnera" w paśmie Rozmowy po zmroku
Przygotowanie: Michał Nowak
Goście: Wojciech Bonowicz i Stefan Szary
Data emisji: 19.02.2025
Godzina emisji: 22.30
dz/kor/pg
