Dwójka na Festiwalu Niepodległa. "To na frontach I wojny światowej zginęło najwięcej Polaków"

- Polska niepodległa jest cała z I wojny światowej. Warto powiedzieć, że na frontach II wojny światowej zginęło mniej polskich żołnierzy niż w czasie I wojny. Choć brzmi to paradoksalnie, od razu dodajmy, że polscy żołnierze walczyli wtedy właściwie we wszystkich armiach zaangażowanych w konflikt - mówił w Dwójce dr Michał Przeperski z Muzeum Historii Polski.

Audycja plenerowa radiowej Dwójki podczas Festiwalu Niepodległa. Od lewej: Aleksandra Stec, dr Michał Przeperski i Jakub Kukla

Foto: Marcin Dławichowski/Polskie Radio

11 listopada na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie już po raz siódmy odbywa się Festiwal Niepodległa. Po raz pierwszy za to była tam też radiowa Dwójka.

Posłuchaj

111:26 2024_11_11 12_02_57_PR2_Audycja_okolicznosciowa.mp3 Dwójka na Festiwalu Niepodległa (Audycja okolicznościowa/Dwójka) 

Kluczowy moment historii

W audycji nie mogliśmy nie zacząć od historii. Przypomnieliśmy o wydarzeniach sprzed 106 lat kiedy Polska odzyskała niepodległość w skutek I wojny światowej, jednego z największych konfliktów zbrojnych w historii Europy.

Czytaj także:

• Ignacy Jan Paderewski. "Robił wszystko na rzecz odzyskania niepodległości"
• "Bez woli i działań społeczeństwa polskiego nie byłoby odzyskania niepodległości"

Lokalny spór między Austro-Węgrami i Serbią szybko przekształcił się w globalną konfrontację. Po raz pierwszy działania wojenne toczyły się na lądzie, w powietrzu i na wodzie. Następstwa I wojny światowej były dojmujące. Rozpadły się Austro-Węgry, Rosja porewolucyjna zamieniła się w Związek Radziecki, a wiele krajów odzyskało niepodległość tak jak Polska.

"To absolutnie nasza wojna"

Pierwszy gościem naszego studia plenerowego był dr Michał Przeperski, rzecznik Muzeum Historii Polski. Rozmawialiśmy z nim m.in. o tym, dlaczego I wojna światowa jest stosunkowo mało obecna w polskiej świadomości.

- Rzeczywiście, I wojnę światową traktujemy trochę jako nie naszą wojnę. To jest wojna absolutnie nasza. Nie tylko ze względu na jej wynik, ale również ze względu na to, jakie ponieśliśmy ofiary. Niejednokrotnie zdarzały się też bratobójcze walki. Natomiast fakt, że nie było wtedy polskiego państwa, że polska armia dopiero się rodziła, powoduje, że to wszystko jakoś nam nie wystarcza... - przyznał historyk.

Dr Michał Przeperski wskazał również na hekatombę II wojny światowej jako oczywisty powód, dla którego I wojna światowa jest często spychana na drugi plan w zbiorowej pamięci. 

- Nie umniejszając absolutnie niczego ofierze polskich żołnierzy z okresu II wojny światowej, to tej krwi przelanej na frontach jest mniej aniżeli w I wojnie światowej. Natomiast II wojna światowa to jest oczywiście koszmarne cierpienie cywili - podkreślał gość audycji specjalnej.

Scena Tanców Polskich podczas Festiwalu Niepodległa

W trakcie programu nie zabrakło innych ciekawych wątków. Z historykiem Michałem Gniadkiem-Zielińskim rozmawialiśmy o tym, czym dzisiaj jest polskość. Historyczka profesor Jolanta Załęczny przybliżała ważną rolę kobiet w dążeniu do niepodległości i budowaniu jej. Ponadto odwiedzili nas zarówno tancerze, jak i muzycy i warsztatowicze Sceny Tańców Polskich. Posłuchaliśmy również o tajemnicach Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.

Aleksandra Tykarska przed plenerowym studiem Dwójki

***

Tytuł audycji: Audycja okolicznościowa

Prowadzili: Aleksandra Stec i Jakub Kukla

Data emisji: 11.11.2024

Godz. emisji: 12.00

pg