Wileńska wersja Halki powstała jako pierwsza w 1846 roku, na początku kariery operowej Moniuszki, w momencie który uznajemy za początek Polskiej Opery Narodowej. Pierwsza wersja opery to forma kameralna, pozbawiona przepychu i ostentacji wersji warszawskiej, nie ma w niej charakterystycznych tańców jednoznacznie asocjujący operę z kulturą góralską. Czysta, mniejsza forma pozwoliła kompozytorowi i jego libreciście na stworzenie utworu przesyconego intensywnymi emocjami i wyrazistymi sytuacjami dramatycznymi.
W życiu każdej kobiety w jest taka cienka granica, na której balansuje między umiejętnością przeżycia i zbudowania silnej, nowej siebie, a popadnięciem w stan, z którego już nie ma ratunku. Halka to także ja. Agnieszka Glińska
Osią dramatu jest główna bohaterka Halka, młoda chłopka, która nawiązuje nieszczęśliwy romans z zamożnym paniczem oraz jej uwikłanie miłosne, które prowadzi ją do miasta, do środowiska wrogiego, a ostatecznie do tragicznego końca. Na pytanie kim jest Halka, bohaterka opery, Agnieszka Glińska odpowiada:
To dzielna, zadziorna i wrażliwa dziewczyna, która chciała od życia czegoś więcej i natychmiast dostała po głowie. I nie dźwignęła swojego losu. „Moja” Halka od samego początku sztuki jest już poza realnym postrzeganiem świata. W pewnym uproszczeniu powiem, że cała ta opowieść toczy się w głowie Halki. Nikt do niej nie wyciąga ręki, ona z założenia jest napiętnowana w swoim środowisku, już przez sam fakt relacji z Januszem. To, co nazywamy histerią, bierze się z opresji. Znam to z doświadczenia. […]. Myślę, że w życiu każdej kobiety w jakimś momencie jest taka cienka granica, na której balansuje między umiejętnością przeżycia i zbudowania silnej, nowej siebie a popadnięciem w stan, z którego już nie ma ratunku. Halka to także ja.
Agnieszka Glińska, uznana reżyserka teatralna, która debiutuje na operowej scenie, podejmując się reżyserii Halki w historii opisanej przez Wolskiego zobaczyła stadium obłędu, zapis procesu popadania w szaleństwo kobiety bezbronnej wobec społeczeństwa zbudowanego na kulcie męskości i mieszczańskim etosie. Społeczeństwa, które emocjonalność, seksualność, inność kobiety określa protekcjonalną definicją mieszczącą się w jednym słowie - histeria. Przyglądając się temu zjawisku opisywanemu na przestrzeni wieków, Glińska czerpała z badań Jean-Martina Charcota nad histeryczkami, książki Etienne Trillata Historia histerii. Poszukiwała wszelkich możliwych interpretacji kobiecej histerii: od „wędrującej macicy” po współczesne teorie Jacquesa Lacana i Julii Kristevy stawiając pytania o genezę piętna jakie patriarchalnie ukształtowane społeczeństwo odciska na kobietach, które próbują żyć inaczej niż według wyznaczonych norm. Pytania te pozostają aktualne, a znalezienie odpowiedzi na nie jest wciąż palącą potrzebą współczesnych społeczeństw.
Spektakl powstał dzięki współpracy silnego, kobiecego zespołu jaki w pracy na inscenizacją zbudowała wokół siebie Agnieszka Glińska. Za symboliczną, strukturalną scenografię odpowiada Monika Nyckowska. Kostiumy nawiązujące do stylistyki drugiej połowy XX wieku zaprojektowała Katarzyna Lewińska, chorografię opartą na tańcu współczesnym grupy tancerzy – performerów, Weronika Pelczyńska.
Na scenie zobaczymy głównie młodych śpiewaków, w większości uczestników i absolwentów Akademii Operowej oraz chór Teatru Wielkiego - Opery Narodowej. Orkiestrę poprowadzi Łukasz Borowicz (premiera) i Rafał Kłoczko.
Stanisław Moniuszko, Halka (wileńska)
Opera w dwóch aktach
Libretto: Włodzimierz Wolski
Oryginalna polska wersja językowa z angielskimi napisami
Prapremiera: 1/01/1848, Wilno
Premiera obecnej inscenizacji:
8/06/2019, Teatr Wielki - Opera Narodowa
REALIZATORZY
Dyrygenci: ŁUKASZ BOROWICZ, RAFAŁ KŁOCZKO
Reżyseria: AGNIESZKA GLIŃSKA
Scenografia: MONIKA NYCKOWSKA
Kostiumy: KATARZYNA LEWIŃSKA
Choreografia: WERONIKA PELCZYŃSKA
Reżyseria świateł: JACQUELINE SOBISZEWSKI
Projekcje video: FRANCISZEK PRZYBYLSKI
Przygotowanie chóru: MIROSŁAW JANOWSKI
OBSADA
Cześnik PAWEŁ CZEKAŁA
Zofia KATARZYNA SZYMKOWIAK
Janusz ŁUKASZ KLIMCZAK
Marszałek DARIUSZ MACHEJ
Jontek KAMIL ZDEBEL
Halka ILONA KRZYWICKA
Tancerze-performerzy
Magdalena Fejdasz
Daniela Komędera-Miśkiewicz
Małgorzata Mielech
Aleksandra Osowicz
Grzegorz Puchalski
Łukasz Przytarski
Stefano Sylvino
Monika Szpunar
Adi Weinberg-Prejna
Chór i Orkiestra Teatru Wielkiego - Opery Narodowej
materiały prasowe
