Latem 1942 r. w okupowanej Warszawie Niemcy rozpoczęli tak zwaną „Grossaktion” – wielką deportację Żydów do obozu zagłady w Treblince. Od 22 lipca do 21 września 1942 roku z Umschlagplatz, placu przeładunkowego przy ulicy Stawki, wyruszały transporty do nazistowskiego obozu zagłady w Treblince. Niemal codziennie odjeżdżały do Treblinki pociągi wywożąc ok. 5–6 tys. osób, a w miarę postępowania akcji, te przerażające liczby rosły. W przepełnionych wagonach jadących do obozu i w samej Treblince zamordowano blisko 300 tysięcy mieszkańców getta warszawskiego. Wielu z nich pozostaje niesłusznie bezimiennych – Marsz ma przywrócić pamięć o nich i o ich tragicznej śmierci.
- W tym roku mija 80 lat od wybuchu powstania w getcie warszawskim, które było największym zbrojnym wystąpieniem Żydów przeciwko Niemcom w czasie II wojny światowej. Chcemy przypomnieć, że walka bojowców nie była jedynym sposobem przeciwstawiania się niemieckiemu okupantowi, a sam zryw był wynikiem długich i starannych przygotowań. Przykładem oporu cywilnego jest przechowywane w ŻIH Archiwum Ringelbluma, które jest bezcennym świadectwem grozy tamtych dni - mówi dyrektorka ŻIH Monika Krawczyk.
Marsz, do którego mogą przyłączyć się wszyscy chcący pielęgnować pamięć o mieszkańcach getta warszawskiego, wyruszy spod pomnika Umschlagplatz (ul. Stawki 10, róg Dzikiej) o 18.00. Przejdzie symboliczną trasą “od śmierci do życia” ulicami: Stawki-Dubois-Zamenhoffa-Nowolipki-Andersa. Uczestnicy Marszu będą nieść symboliczne Wstążki Pamięci, z imionami ofiar getta warszawskiego. Wstążkę można przygotować samodzielnie, albo otrzymać od wolontariuszy w czasie Marszu. Zakończy się on na Skwerze Batalionu Harcerskiego AK „Wigry” (przed Kinem Muranów), gdzie odbędzie się jednocześnie otwarcie wystawy „Korzenie powstania. Opór w getcie warszawskim” - tam również uczestnicy Marszu zawieszą wstążki. Wystawa jest poświęcona różnymi obliczom oporu, cywilnego i zbrojnego mieszkańców getta, przeciwstawiającym się okupantowi na długo przed wybuchem powstania. Jej najważniejszą część stanowi roślinny kobierzec nawiązujący do motywu przewodniego wystawy: korzeni buntu uwięzionych w getcie Żydów i Żydówek, oraz do siły oporu samej natury, która na wydmach zamienionego w gruzy Muranowa zapuszczała korzenie. Kuratorami są dr Maria Ferenc oraz Franciszek Bojańczyk z ŻIH.
Od wielu lat stałym elementem Marszu jest otwarty, finałowy koncert. W tym roku dla uczestników zaśpiewa Chór VRC, znany z realizacji koncertów i wydarzeń na styku muzyki, teatru, performance i literatury. Został założony w 2009 roku przez jego obecną dyrygent, Joannę Malugę. Na zakończenie Marszu Pamięci wykona utwory w języku jidysz, związanych z oporem Żydów m.in. “Śpiewak uliczny z getta warszawskiego”, “Hymn młodości” czy “In kamf”.
Udział we wszystkich wydarzeniach związanych z Marszem Pamięci jest bezpłatny. Serdecznie zapraszamy wszystkich Warszawiaków i Warszawianki oraz przybyszy z innych miejsc.
Marsz Pamięci
Data: 21.07.2023 r., godz. 18.00
Miejsce rozpoczęcia: pomnik Umschlagplatz w Warszawie (ul. Stawki 10, róg Dzikiej)
Zakończenie: Skwer Batalionu Harcerskiego AK „Wigry” (przed Kinem Muranów): otwarcie wystawy, zawieszenie wstążek oraz koncert plenerowy. Przewidywane zakończenie wydarzenia: ok. godz. 20.00
Patronat honorowy:
Patronat Honorowy nad Marszem Pamięci objął Prezydent m.st. Warszawy.
