„Przedsionek Raju” powstał z inicjatywy festiwalu „Muzyka w Raju”, ale dzisiaj jest już zupełnie odrębnym i posiadającym swój niepowtarzalny charakter wydarzeniem muzycznym i społecznym. Jego koncerty docierają bowiem często do miejsc, w który muzyka dawna nie była nigdy wcześniej wykonywana, a w przygotowania do wydarzeń cyklu angażują się lokalne społeczności
W roku 2019 cykl przechodzi duże zmiany. Przede wszystkim odbędzie się w dwóch częściach: najpierw między 13 a 23 czerwca, a następnie, zgodnie z tradycją, w okresie wakacyjnym między 25 lipca a 4 sierpnia. Drugą zmianą będzie to, że po wielu latach prezentacji małych form muzycznych, tym razem w całości poświęcony będzie muzyce orkiestrowej. Obie odsłony cyklu zostaną poprzedzone, to też nowość, otwartymi próbami generalnymi w Łagowie (13 czerwca) oraz w podzbąszyńskiej Nądni (25 lipca).
W czerwcu usłyszymy wyłącznie muzykę Antonio Vivaldiego, a w lecie twórczość Jana Sebastiana Bacha. Stąd tytuł tegorocznej edycji: „Lubuskie spotkanie weneckiego księdza i niemieckiego kantora”. Wykonawcami będą: duńska skrzypaczka Jesenka Balic Zunic oraz młody, skupiający studentów, zespół barokowy Green Kore kierowany przez klawesynistkę Joannę Boślak-Górniok.
Dokładne informacje na temat cyklu i wszystkich wchodzących w jego skład wydarzeń można znaleźć na stronie www.przedsionekraju.pl. Mecenasami „Przedsionka Raju” są Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kultura Dostępna” oraz Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego. Program 2 Polskiego Radia jest partnerem medialnym cyklu.
Chwilę po zakończeniu „Przedsionka Raju”, 9 sierpnia rozpocznie się XVII edycja festiwalu „Muzyka w Raju” - w tym roku dłuższa, a przede wszystkim odbywająca się oprócz Paradyża także w Żaganiu, Świdnicy k. Zielonej Góry i w Gorzowie Wlkp.
Lubuskie spotkanie włoskiego księdza i niemieckiego kantora
Podobnie jak miało to miejsce w przypadku kilku innych kompozytorów, którym poświęcaliśmy wcześniejsze edycje „Przedsionka Raju” już na samym początku muszę z pewnym rozczarowaniem napisać, że bohaterowie naszego tegorocznego przedsięwzięcia, Antonio Vivaldi i Jan Sebastian Bach, nie tylko nie spotkali się nigdy na Ziemi Lubuskiej, ale po prostu w ogóle nigdy się nie spotkali.
Na polsko-saksońskim dworze w Dreźnie muzyka Vivaldiego była jednak znana i wykonywana ze względu na jej walory artystyczne, ale także dlatego, że koncertmistrzem tamtejszej orkiestry był uczeń i przyjaciel weneckiego kompozytora, Johann Georg Pisendel. Gdyby Saksończycy wykazali się większą determinacją, to być może Vivaldi przyjechałby do Drezna, skąd przecież do Lipska, gdzie rezydował Bach, było już bardzo niedaleko. Wtedy powstałaby jakaś niewielka szansa na spotkanie.
Wiele wskazuje na to, że Bach takiej okazji by nie zmarnował, bo chociaż dzisiaj uważamy go za twórcę pod niemal każdym względem ciekawszego niż Vivaldi, to gdyby nie wenecki ksiądz-skrzypek-kompozytor o rudej czuprynie, Bach nigdy nie stałby się Bachem, jakiego znamy.
Vivaldi był starszy od Bacha o zaledwie siedem lat, ale podczas gdy wykształcenie muzyczne przyszłego kantora przebiegało w zachowawczej tradycji muzyki niemieckiej, to młody Włoch był w samym centrum zamian, jakie następowały w muzyce barokowej przełomu XVII i XVIII wieku. Bach zrozumiał to i docenił od razu, gdy w Weimarze, gdzie pracował od roku 1708, w jego ręce wpadły kompozycje Vivaldiego, w tym koncerty skrzypcowe i cykl „L’Estro armonico”. Wielu znawców twórczości Bacha uważa, że fascynacja twórczością Vivaldiego zadecydowała o sposobie, w jaki kształtował się później jego oryginalny język muzyczny.
Kompozytorzy niemieccy, którzy jak Schütz, Handel czy Telemann dużo podróżowali i poznawali muzykę innych twórców europejskich z pierwszej ręki - w jej oryginalnym kontekście kulturowym i wykonawczym - potrafili pisać niemal jak rodowici Włosi czy Francuzi. Bach, dla którego, muzyka z innych części kontynentu była, przez brak bezpośredniego kontaktu, czymś egzotycznym i prawdopodobnie idealizowanym, inspirował się nią po swojemu, łącząc jej elementy z estetyką, w której wyrastał w czasie nauki i pierwszych lat pracy.
Nasze przedsionkowe spotkanie weneckiego księdza i niemieckiego kantora będzie miało dwie odsłony. Najpierw, w czerwcu, Vivaldi pokaże nam muzykę włoską w jej czystej, źródłowej i oryginalnej postaci. Później, na przełomie lipca i sierpnia, Bach wytłumaczy nam, jak dzięki talentowi, wrażliwości i pracowitości potrafił łączyć inspiracje włoskie i francuskie z tym, co odziedziczył od swoich niemieckich przodków.
W czerwcu słuchać będziemy Vivaldiego uszami zachwyconego Bacha, w lipcu i sierpniu zrobimy na odwrót i spróbujemy wyobrazić sobie, czy Niemiec z Lipska mógłby zrobić wrażenie na Włochu z Wenecji. W ten sposób za naszym pośrednictwem, na gościnnej Ziemi Lubuskiej dojdzie do spotkania, do którego w rzeczywistości nigdy niestety nie doszło.
Przedsionek Raju 2019
Odsłona pierwsza miała miejsce w dniach 13 - 23 czerwca, 2019
Przedsionek Raju 2019
Odsłona druga: 25 lipca - 4 sierpnia 2019
Wykonawcy:
Jesenka Balic Zunic- skrzypce
Joanna Boślak-Górniok - klawesyn
Green Kore
Program: „Włoskie skrzypce i francuska orkiestra J.S. Bacha”
Johann Sebastian Bach (1685 - 1750)
Suita orkiestrowa a-moll BWV 1067
Ouverture, Rondeau, Sarabande, Bourrées I & II, Polonaise & Double, Menuett, Badinerie
Koncert skrzypcowy a-moll BWV 1041
(…), Andante, Allegro assai
Suita orkiestrowa D-dur BWV 1068
Ouverture, Air, Gavotte I & II, Bourrée, Gigue
Kalendarz wydarzeń:
Czwartek, 25 lipca
Nądnia, pracownia Ireneusza Solarka
godz. 18.00
(otwarta próba generalna)
Piątek, 26 lipca
Biecz, kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej
godz. 18.00
Sobota, 27 lipca
Świebodzin, kościół pw. św. Michała Archanioła
godz. 20.30
Niedziela, 28 lipca
Ołobok, kościół pw. św Bartłomieja
godz. 18.00
Poniedziałek, 29 lipca
Międzyrzecz-Obrzyce, Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
na terenie szpitala dla nerwowo i psychicznie chorych
godz. 17.00
Wtorek, 30 lipca
Głogów, Kolegiata pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
godz. 19.00
Środa, 31 lipca
Letnica, Zbór
godz. 19.00
Środa, 1 sierpnia
Bądzów, Pałac
godz. 19.00
Piątek, 2 sierpnia
Brzeźnica, Kościół pw. św Marii Magdaleny
godz. 19.30
Sobota, 3 sierpnia
Żary, Sala widowiskowa „Luna”
godz. 18.00
Niedziela, 4 sierpnia
Żagań, kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny
godz. 19.30
