Przez wieki nieodkryty, przez pół zeszłego stulecia pomijany. Dziś powraca w całym swym splendorze i czystości. [...] Chorał rzymski, bo o nim mowa, na długie wieki popadł w zapomnienie wraz z przenosinami papieskiego dworu do Awinionu z początkiem XIV wieku. [...] Renesans karoliński paradoksalnie przyczynił się do zguby rzymskiego chorału. Wrzucony w tygiel reform sam został nim poddany, wskutek nowych warunków kulturowych i politycznych oraz zderzenia z panującym od V wieku w państwie frankońskim chorałem galijskim, uległ ewolucji, której konsekwencją było wytworzenie się nowego języka muzycznego znanego jako chorał gregoriański. [...]
>>>Festiwal Actus Humanus na antenie Dwójki<<<
Chorał rzymski na zawsze jednak pozostanie najstarszym ogniwem konstytuującym świadomość muzyczną łacińskiej Europy i łączącym świat zachodni z dziedzictwem bizantyńskim, armeńskim, koptyjskim oraz starożytnym, mimo że znany jest jedynie wąskiemu kręgowi badaczy, muzykówi odbiorców.W pierwszym tysiącleciu naszej ery przekazywał sakralne treści w sposób intensywny i wyraźny, rozciągając słowa w ornamentach i płynąc w melizmatach, wydłużając czas ku wieczności, kontemplując słowo i prawdę. [...]
[...] świadectwem pozostają cztery msze pochodzące z najstarszego znanego współczesności manuskryptu, datowanego na rok 1071, dziś będącego częścią zbiorów Bibliotheca Bodmeriana mieszczącej się w szwajcarskim Cologny. Związane ze świętem Bożego Narodzenia, mają charakter korespondujący bezpośrednio z przeznaczeniem: Ad missam in vigilia to oczekiwanie na radosną nowinę, jej czas przypadał na wigilię Bożego Narodzenia, tymczasem Ad missam in nocte rozpoczynała się o północy, kiedy, zgodnie z tradycją, przyszedł na świat Chrystus, i głosiła miłość Boga do Jego Syna i do rodzaju ludzkiego. O świcie, kiedy Światło rozpraszało mrok i obejmowało władzę nad światem, śpiewana była najbardziej radosna ze wszystkich Ad missam in aurora, wreszcie gdy słońce było w połowie drogi ku zenitowi, odprawiano ostatnią z mszy: Ad missam in die, niosącą ewangeliczne przesłanie o zbawieniu i Bożej sprawiedliwości i głoszącą chwałę Pana. [...]
Paweł Szczepanik (materiały promocyjne) / mm
Ten niezwykły program przedstawią w Gdańsku wybitni specjaliści w interpretacji muzyki średniowiecza. Na transmisję występu Ensemble Organum z kościoła św. Jakuba zaprasza Magdalena Łoś.
Program:
Ad missam in vigilia
Ad missam in nocte
Ad missam in aurora
Ad missam in die
Wyk. Ensemble Organum, dyr. Marcel Pérès
13 grudnia (piątek), godz. 19.30
