Czy Europa Wschodnia ma jeszcze swoje mity?

Ostatnia aktualizacja: 23.01.2014 11:10
Na zeszłorocznej "Warszawskiej Jesieni" Ensemble Modern - jeden z najlepszych zespołów muzyki nowej - zaprezentował program złożony z utworów młodych kompozytorów słoweńskich, łotewskich i czeskich. Jaki obraz naszego regionu się z nich wyłania?
Czy Europa Wschodnia ma jeszcze swoje mity?
Foto: East News/Glow Images

Czy wciąż aktualne są inspiracje muzyką romantyczną, dawną tradycją religijną oraz lokalnym folklorem, które tak silnie dały o sobie znać w pokoleniu Góreckiego, Kilara i Pendereckiego?

Okazuje się, że młodzi twórcy nie unikają rozliczeń z historią. Czech František Chaloupka w utworze "Mašín Gun: The Seven Rituals for purging the Czech Lands from the Spirit of Communism" postanowił wypowiedzieć się w sprawie braci Mašín. W latach 40. żołnierze podziemia, dziś wciąż uważani są przez część rodaków za bohaterów narodowych, ale - jak się okazuje - przez zdecydowaną większość: za zbrodniarzy.

Bardziej "lekkostrawną" i bezpretensjonalną propozycję przedstawił Łotysz Andris Dzenītis, którego "Latvian Cookbook" to - zgodnie z tytułem - dźwiękowa opowieść o tradycyjnej kuchni bałtyckiej. Oczywiście nie brakuje kompozytorów, którzy do wszelkich mitów odnoszą się sceptycznie. Oto co pisze o swoim utworze "Kaleidoscope" Słoweniec Bonin Matej:

Kiedy zacząłem myśleć o mitach i narodowej tożsamości w rozmaitych krajach, w szczególności zaś o mitach i tożsamościach odnoszących się do Słowenii, zdałem sobie nagle sprawę, że główny temat mojego utworu będzie dotyczył nie tyle samych mitów, ile raczej zbadania, jak i czy w ogóle mnie one interesują... Najważniejsze zaś pytanie brzmi: dlaczego ja, jako człowiek młody, odnoszę się do nich z tak wielkim sceptycyzmem. Jest tak wiele mitów i ideałów, które egzystują obecnie w sferze publicznej w Słowenii. Zwykle są one tworzone przez rozmaite opcje polityczne, które w ten sposób komunikują się z potencjalnymi wyborcami. Nie jest łatwo komuś uznać się za część narodu, kiedy tyle różnych wersji mitów oraz ideałów istnieje w tym samym czasie, zaprzeczając sobie wzajemnie. Zajmowanie się sprzecznymi mitami, zwłaszcza jeśli są one politycznym produktem dla mas, budzi we mnie obawy, czy rzeczywiście są one pomocne w odnajdywaniu własnej osobowości.

Na retransmisję z "Warszawskiej Jesieni" w "Filharmonii Dwójki" zaprasza Joanna Grotkowska.

Program:

Matej Bonin Kaleidoscope

František Chaloupka Mašín Gun: The Seven Rituals for purging the Czech Lands from the Spirit of Communism

Jānis Petraškevičs Darkroom. Ein Phantasiestück

Andris Dzenītis Latvian Cookbook

Wyk. Ensemble Modern, dyr. Clemens Heil

(23.09.2013)

23 stycznia (czwartek), godz. 19.30-21.30, wprowadzenie od 19.00

Czytaj także

Jak dawna jest muzyka współczesna?

Ostatnia aktualizacja: 30.09.2013 15:00
Według krytyków muzycznych, którzy w studiu Dwójki posumowali "Warszawską Jesień", jednym z najważniejszych nurtów tegorocznego festiwalu był ten "historyczny". Czy to dobrze?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Muzyka współczesna jak "Titanic"

Ostatnia aktualizacja: 22.10.2013 16:00
- W szkole średniej byłem na seansie tego filmu w systemie Dolby Sorround. Nie potrafiłem zrozumieć, dlaczego kwestia przestrzenności dźwięku, o wiele lepiej niż w nowej muzyce, rozwiązana została w sztuce posługującej się przede wszystkim obrazem - mówił dyrygent Szymon Bywalec w "Bitej godzinie".
rozwiń zwiń