"Obrót śruby" Benjamina Brittena to pełna napięcia opera kameralna z 1954 roku , oparta na noweli Henry'ego Jamesa po tym samym tytułem. "The Turn of the Screw" znany jest jednak polskiemu czytelnikowi pod tytułem "W kleszczach lęku". Tytuł oryginalny jest wyrażeniem idiomatycznym, obrazującym właśnie narastające poczucie zagrożenia, którego źródła osoba osaczona nie jest w stanie pojąć ani mu się przeciwstawić. Zatem, mimo podobieństwa, polskie wyrażenie "dokręcić srubę" dotyczy zupełnie innej sfery życia.
Wiktoriański horror opowiada historię guwernantki, która przybywa do starej posiadłości na odludziu, w której ma zająć się wychowaniem i wykształceniem dwójki dzieci - chłopca i dziewczynki. Dom skrywa ponurą tajemnicę. Guwernantce udaje się dowiedzieć od prowadzącej dom pani Grose, że poprzednia guwernantka zmarła, a sekretarz ich pracodawcy zginął wkrótce potem. Oboje łączyły związki seksualne.
Nową guwernantkę prześladują duchy obojga tragicznie zmarłych. W jednej z wizji duchy usiłują posiąść dzieci. Inaczej niż u Jamesa, u którego duchy mogą być interpretowane jako wytwór umysłu chorej psychicznie guwernantki (oprócz niej nikt zjaw nie widzi), w wersji Brittena widzimy, jak duch sekretarza nakazuje chłopcu wykradzenie listu guwernantki do jej pracodawcy - jest więc niezależnie od niej działającą siłą.
Abstrahując od potraktowania wątku duchów, wiktoriański czytelnik - a także widz opery Brittena, który tę interpretację w swym dziele uwypuklił - odczytuje "W kleszczach lęku" jako opowieść o molestowaniu seksualnym dzieci.
Do wysłuchania dzieła, zarejestrowanego w Operze Wiedeńskiej, zaprasza Aleksander Laskowski
Program
Benjamin Britten Obrót śruby
Wyk. Nikolai Shukoff – tenor, Sally Matthews – sopran, Eleonore Burke – sopran, Ann Murray – sopran, Jennifer Larmore – sopran, ORF Vienna Radio Symphony Orchestra, Cornelius Meister – dyrygent
17 grudnia (sobota), godz. 20:30
