W starożytności nie odróżniano astronomii od astrologii tak jak robimy to dziś. Astrologii używano przede wszystkim do prognozowania pogody oraz wyznaczania szczęśliwych dni. Większe przepowiednie, jeśli były trafne, przynosiły sławę i bogactwo. Nietrafione niejednokrotnie kończyły się śmiercią astrologa. Stąd astrolodzy dbali o to, by były dostatecznie niejasne i pozostawiające jak największą możliwość interpretacji.
W Mezopotamii Sumerowie ok. 2. tysiąclecia przed n.e. stworzyli, w oparciu o obserwacje astronomiczne, świątynię schodkową, wykorzystując budowlę wieżową - zikkurat. Jej siedem kondygnacji symbolizowało siedem znanych wówczas ciał niebieskich. Świątynia miała umożliwiać kapłanom kontakt z siłami nadprzyrodzonymi. Gwiazdozbiory zostały wyodrębnione i nazwane, niebo podzielono na trzy sfery, był znany syderalny Księżycowy pas zodiakalny. Wierzono, że ruch ciał niebieskich odbywa się pod wpływem bóstw. Prognozy astrologiczne dotyczyły królów, władców, a więc były związane z losami narodów.
W Egipcie posługiwano się kalendarzem najdokładniejszym w starożytności. Rozpoznano rzekome powiązanie spodziewanego przyboru Nilu ze wschodem gwiazdy Syriusz. Również wiele prognoz politycznych starano się wyprowadzić z położenia tej gwiazdy. Od Chaldejczyków skomplikowana wiedza astrologiczna dotarła do kapłanów Thota, który był uważany za bóstwo Księżyca. Powstał wtedy zodiak egipski.
Grecy także obserwowali niebo, potrzebowali tego do żeglarstwa, podróży i prac polowych. Jednak i w epoce archaicznej, i epoce klasycznej nie było cienia przekonania, że to, co się dzieje na niebie, może ludziom służyć do przewidywania przyszłości. Mimo to w czasach Platona zaczyna kiełkować myśl, że ciała niebieskie mają charakter boski. Astrologia u Greków rozwinęła się dopiero w epoce hellenistycznej, dzięki podbojom Aleksandra Wielkiego i zetknięciu się z kulturami wschodnimi. Nazwy planet, które zachowały się do dziś – Wenus, Mars, Neptun, Saturn itd. - to rzymskie odpowiedniki imion greckich bogów.
Chrześcijaństwo potępiło astrologię, bo przekonanie, że los ludzki zapisany jest w gwiazdach, kłóciło się z wiarą w wolną wolę i boską moc, która może przecież los odmienić. Przed astrologia ostrzegali Ojcowie Kościoła – Tertulian, Justyn, Orygenes, Bazylii Wielki i Grzegorz z Nysy. Jednak w wieku V i VI astrologia wciąż stanowiła wielki problem. Mimo że panowało w Kościele przekonanie, że gwiazdy są tak samo poddane bogu jak wszystko inne co istnieje, Orygenes zastanawiał się czy Bóg nie posługuje się gwiazdami jako pewnymi znakami.
O genezie astrologii i stosunku Ojców Kościoła do praktyk astrologów opowiadali w "Słowach po zmroku": dr Robert Wiśniewski, dr Krzysztof Jakubiak i ks. prof. Marek Starowieyski.
Audycję przygotowała Barbara Schabowska.
Aby wysłuchać całej rozmowy, kliknij ikonę dźwięku "Św. Augustyn i astrologowie" w boksie Posłuchaj po prawej stronie.
