Wśród kompozytorów, których okrągłe rocznice urodzin bądź śmierci przypadają w tym roku, Paul Dukas jest postacią poniekąd niezwykle szczególną. Wielbiciele muzyki klasycznej bez trudu kojarzą jego nazwisko z przebojowym, barwnym i niezwykle popularnym scherzem symfonicznym Uczeń czarnoksiężnika. To na pewno najczęściej wykonywany z jego utworów, od premiery (18 maja 1897) zyskał sobie aplauz krytyki i wdzięczność słuchaczy. Ale już próba wymienienia innych dzieł Paula Dukasa może niejednego wprawić w kłopotliwą konsternację. Istotnie, nie jest ich wiele – oficjalna lista dorobku Paula Dukasa zamyka się liczbą niespełna 20 dzieł. Być może w rankingu tych, którzy skomponowali najmniej, zajmuje Dukas jedno z pierwszych miejsc. Skromna twórczość nie jest wynikiem lenistwa, a raczej wielkiego szacunku dla twórczości samej w sobie i niezwykłego samokrytycyzmu jej autora. Po roku 1911 Dukas systematycznie niszczył to, co nie spełniało jego wyśrubowanych norm twórczych, których Vincentowi d’Indy wyłożył w następujących słowach: "mówiłem panu ze sto razy – mało mnie obchodzi, że wygląda na to, iż nic nie robię, jeśli obracam ten czas na to, aby robić lepiej. Dla mnie samego, i to nie jest paradoksem, byłoby nieróbstwem, gdybym pracował jedynie po to, aby przyciągnąć uwagę innych i podtrzymywać zdobytą reputację – nad rzeczami, które by mnie zmuszały do lekceważenia tego, co wypływa z mojej wewnętrznej potrzeby”.
Na szczęście nie wszystko mógł Dukas zniszczyć i wymazać z muzycznej świadomości Francji i świata. Ostały się m.in. całkiem udana Symfonia C-dur, znakomita, ostatnio odkrywana Sonata fortepianowa es-moll, poemat taneczny La Péri oraz niezwykła opera – 3-aktowa baśń liryczna Ariadna i Sinobrody.
***
Na "Kanon Dwójki" zapraszamy w dniach 18.05.21.05 (poniedziałek-czwartek) w godzinach 9.00-11.00. Program poprowadzi Marcin Majchrowski.
Marcin Majchrowski/bch
