Jacek Kuroń: władza musi żyć w domu o ścianach ze szkła

Ostatnia aktualizacja: 17.06.2014 21:00
– Każdy obywatel ma prawo do prywatności. Nie dotyczy to jednak osób sprawujących władzę. Uważam, że ich prawa obywatelskie są ograniczone – mówił w Dwójce Jacek Kuroń, historyk, polityk, współzałożyciel KOR, legendarny opozycjonista. 17 czerwca minęła 10. rocznica śmierci Jacka Kuronia.
Audio
  • Wszyscy kradną? Jacek Kuroń mówi o przestępczości związanej z polityką (Głosy z przeszłości/Dwójka)
  • Jacek Kuroń o konieczności decentralizacji władzy i o "chorobie wszechwiedzy" ludzi władzę sprawujących (Głosy z przeszłości/Dwójka)
  • Jacek Kuroń o sprzeczności między poczuciem bezpieczeństwa a wolnością (Głosy z przeszłości/Dwójka)
  • Jacek Kuroń o konieczności samoorganizacji społeczeństwa na przykładzie przedwojennej historii Żoliborza: "moja wizja Rzeczpospolitej, którą budujemy" (Głosy z przeszłości/Dwójka)
  • Jacek Kuroń o globalizacji świata i konieczności ukształtowania nowego modelu życia (Głosy z przeszłości/Dwójka)
Jacek Kuroń na demonstracji pierwszomajowej w 1989 roku
Jacek Kuroń na demonstracji pierwszomajowej w 1989 rokuFoto: Andrzej Iwański, lic. CC (wikipedia)

– Gdy startowałem w wyborach 1989 r. i późniejszych, mówiłem, że jestem od tego, by pomagać ludziom. Od ścigania przestępstw są policjanci, prokuratorzy, sędziowie...  Ja do żadnej z tych funkcji nie kandyduję, więc ta sprawa przestępczości mnie nie interesuje – powiedział Jacek Kuroń. – Od pewnego czasu zaczynam jednak coraz silniej odczuwać, że jest to poważne schorzenie naszego życia społecznego, że to bardzo istotny element nieufności społeczeństwa do polityków, co praktycznie znaczy: do władzy – stwierdził.

Serwis specjalny 4czerwca.polskieradio.pl >>>

Tymczasem, jak zauważył polityk, siła państwa bierze się z tego, że obywatele się z nim identyfikują. – Gdy obywatele są zdecydowanie nieufni wobec polityków, a tak jest w naszym kraju, pod znakiem zapytania staje wszelkie mówienie o pomaganiu ludziom, udział wszystkich w przekształcaniu kraju, w tworzeniu dobrych i rozwojowych stosunków między ludźmi – mówił. – Od bardzo dawna już zarówno w różnych badaniach, jak i moich osobistych kontaktach spotykam się z przeświadczeniem, że wszyscy kradną – dodał.

Jacek Kuroń wezwał polskich obywateli do kontroli działania polityków, którą uznaje także za swój obowiązek. – Kontrola ta nie ma być związana z tym, czy politycy naruszają prawo, lecz z tworzeniem standardów moralnych – powiedział. – Zasadą demokracji jest to, że każdy człowiek ma prawo robić wszystko to, co nie jest przez prawo zakazane. Nie wolno kogokolwiek pociągać do odpowiedzialności za czyn, który nie był wyraźnie prawem zakazany. Władza zaś odwrotnie - ma prawo robić tylko to, co jest wyraźnie przez prawo dozwolone – tłumaczył.

– Jeżeli człowiek pełniący władzę, który jest przecież obywatelem, uważa, że może się zachowywać w sposób przysługujący obywatelowi, to już w tym miejscu tworzy klimat, w którym przestępczość staje się możliwa i wspierana – stwierdził polityk. – Uważam, że fakt posiadania władzy w pewien sposób ogranicza prawa obywatelskie osób pełniących państwowe funkcje. Nie ma podziału na jego życie prywatne i życie publiczne. W każdej sprawie musi zachowywać się tak, by można go było obserwować i naśladować, aby stwarzał wzorzec poprawnego zachowania etycznego – mówił.

***

Z okazji 25-lecia wolnej Polski przypominamy w Dwójce wspomnienia legendarnego opozycjonisty, nagrane przez Teresę Kalińską w 1995 roku.

Jacek Kuroń urodził się przed wojną we Lwowie w rodzinie o PPS-owskich tradycjach. We wczesnych latach PRL był członkiem ZHP, ZMP, a nawet PZPR. Ze wszystkich tych organizacji bardzo szybko go jednak usunięto (z partii dwukrotnie). Od lat 60. był czynnym opozycjonistą. Stał się jednym z najważniejszych działaczy i przywódców ruchu. Należał do współtwórców KOR oraz KSS "KOR". Za swoją działalność kilkakrotnie skazywany i internowany. Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu, potem był m.in. posłem na Sejm oraz ministrem pracy i polityki socjalnej.

17 czerwca przypada 10. rocznica śmierci Jacka Kuronia. To nie jedyny powód, by jeszcze raz posłuchać jego pełnych mądrości i empatii opowieści.

"Głosy z przeszłości" przygotowała Joanna Szwedowska.

mm/mc

Czytaj także

40 lat temu powstał Komitet Obrony Robotników

Ostatnia aktualizacja: 23.09.2016 07:00
Z okazji tej rocznicy oddajemy głos ludziom, którzy go tworzyli.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Havel przypominał Kuronia, obu nie zepsuła polityka"

Ostatnia aktualizacja: 23.12.2011 12:27
Jan Lityński, działacz opozycji demokratycznej w czasach PRL, który znał Vaclava Havla, jest przekonany, że było pewne podobieństwo między zmarłym prezydentem Czech a Jackiem Kuroniem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"KOR nie był konstrukcją polityczną"

Ostatnia aktualizacja: 26.10.2012 11:11
"Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności" to tytuł książki, która przyniosła profesorowi Andrzejowi Friszke Nagrodę im. Jana Długosza, przyznaną po raz 15. za najlepszą książkę humanistyczną.
rozwiń zwiń