Ówczesne Bonn nie było złym ośrodkiem do nauki i artystycznej edukacji. Miasto służyło bowiem za stolicę książęco-elektorską jednego z dziewięciu panów, którzy stanowili elitę elit ówczesnej władzy. Bonn było bardzo silnie związane ze stołecznym Wiedniem, stąd Beethoven od dzieciństwa mógł doskonale orientować się w najmodniejszych i najnowszych trendach artystycznych stolicy. Najbardziej awangardowe opery takich kompozytorów, jak Paisiello, Salieri czy Dittersdorf były wystawiane w dworskim teatrze, Beethoven na bieżąco poznawał także muzykę Haydna i Mozarta.
Świadectwem znajomości najnowszych oper tamtych czasów są właśnie cykle wariacji, komponowanych na tematy popularnych arii. Na przełomie lat 1790-1791 Beethoven tworzy cykl Wariacji na temat arietty Venni amore Vincenza Righiniego. Muzykolodzy nie mają wątpliwości – to jedno z pierwszych arcydzieł Beethovena, w których pojawia się zapowiedź tych samych „stylistycznych chwytów” i rozwiązań, które ponad 30 lat później w 1823 roku, stosować będzie Beethoven w wielkich Wariacjach ma temat walca Diabellego. Świadectwem nowinek muzycznych, przenikających do Bonn, są również Wariacje na temat arietty „Es war einmal ein alter Mann” z opery Das rote Käppchen Karla Dittersa von Dittersdorfa. Przebija przez ich urocze dźwięki fascynacja młodego Beethovena komiczna operą Dittersdorffa. Przebija jakiś szampański wręcz humor.
Z tego samego czasu pochodzi muzyka Beethovena, komponowana z myślą o scenie – Muzyka do baletu rycerskiego (Musik zu einem Ritterballett). To dzieło łatwo zapamiętać, bo w spisie nieopusowanych utworów Beethovena nosi numer 1. Scenariusz do spektaklu baletowego, chwalącego cnoty dawnego, niemieckiego rycerstwa, wymyślił i napisał hrabia Ferdinand Ernst von Waldstein (1762 - 1823), ten sam, który pomógł później Beethovenowi listami polecającymi odnaleźć się w arystokratycznych kręgach Wiednia.
***
Tytuł audycji: Beethoven 2020
Przygotował Marcin Majchrowski
Data emisji: 7.11.2019
Godzina emisji: 22.00
