Wokół II Symfonii Beethovena

Można spotkać się ze stwierdzeniem, że pierwsze dwie symfonie Beethovena są pewnym przedłużeniem klasycyzmu spod znaku Haydna i Mozarta. Nie do końca, ponieważ można jednocześnie dowieść, że wyraźnie odchodzą one od klasycznych wzorców. 

Popiersie Ludwiga van Beethovena pod pomnikiem dyrygentów w parku Tiergarten w Berlinie

Foto: Shutterstock/360b

Posłuchaj

57:15 2020_09_21_22_01_31_PR2_Beethoven_2020.mp3 Wokół II Symfonii Beethovena (Beethoven 2020/Dwójka)

Centralnym zagadnieniem II Symfonii D-dur op. 36 stają się już nie wpadające w ucho melodie w roli tematów czy wzorcowa realizacja założonych kształtów formalnych. Tutaj ważne stają się inne cechy: rytm, dynamika, gwałtowne zmiany nastroju i nieoczekiwane konteksty harmoniczne. Po 1802 roku nowe zasady zaczynają bezwzględnie rządzić sztuką Beethovena (to podkreśla jeden z komentatorów – Peter Schleuning): niezależna, nieskrępowana i bezkompromisowa inwencja, nieustępliwość zamiast wygody, determinacja zamiast przystosowania. I ta nowa droga artystycznego postępowania zaczyna obowiązywać także na gruncie symfoniki.

Beethoven rozpoczął pracę nad II Symfonią latem 1800 roku, krótko po premierze Pierwszej. Ale ukończył ją dopiero w kwietniu 1802, natomiast prawykonanie odbyło się jeszcze rok później – 5 kwietnia 1803 roku w Theater an der Wien.

O okolicznościach, w jakich przyszło pracować Beethovenowi nad II Symfonią i o związkach tego dzieła – kunsztownie ukrytych, aluzyjnie sugerowanych – z jednym z arcydzieł Wolfganga Amadeusza Mozarta była mowa w audycji z cyklu Beethoven 2020.

***

Tytuł audycji: "Beethoven 2020" 

Prowadził: Marcin Majchrowski

Data emisji: 21.09.2020

Godzina emisji: 22.00