Posłuchaj
08:58 witaminy 28.08.mp3 Katarzyna Bazarnik o książkach Ali Smith i esejach Wiktora Klemperera (Dwójka/Literackie witaminy)
Na początku rozmowy przywołana została postać Ali Smith - szkockiej pisarki współczesnej, niezwykle ciekawej, możliwej kandydatki do Nagrody Nobla. - W tej chwili czytam jej krótką powieść pt. "Dziewczyna spotyka chłopaka". To mój autorski przekład tego tytułu, ponieważ na polskim rynku mamy tylko jedną jej powieść pt. "Przypadkowa" w tłumaczeniu Agnieszki Andrzejewskiej - powiedziała Katarzyna Bazarnik.
Liberatura, czyli poemat w butelce >>>
Na końcówkę wakacji gość Doroty Gacek bardzo poleca tę lekturę, bo akcja książki toczy się w sierpniu, a bohaterami jest rodzina, do której przypadkowo trafia nieznajoma i wprowadza w ich życie dużo zamieszania. Tłumaczka zaznaczyła, że Smith jest mistrzynią zaskoczenia. - "Przypadkowa" jest znakomitym przykładem takiej narracji. Czytamy, czytamy i wydaje nam się, że to jest interesująca powieść psychologiczno-obyczajowa. Kibicujemy tej rodzinie w rozwiązywaniu kłopotów, które każdy z jej członków przeżywa, a na koniec okazuje się, że to jest historia o czymś całkiem innym. Uważam się za wytrawną czytelniczkę, ale złapała mnie Smith, naprawdę nie spodziewałam się tego - dodała anglistka.
Wracając do powieści Smith, którą czyta w tej chwili, przytoczyła zdanie, którym zaczyna się książka: "Opowiem wam o tym, jak byłam dziewczynką - powiedział nasz dziadek". Ta książka daje nam wolność i możliwości wyobrażania sobie siebie w innej przestrzeni, w innym czasie - powiedziała Bazarnik, nawiązując to słów wprowadzających audycję. Wyobrazić sobie jak to jest urodzić się w innym ciele, w innej płci, dorastać i odkrywać kim się właściwie jest. Odkrywać jak to jest, jak ma się taką siostrę, taką córkę. To bardzo poruszająca opowieść o zmaganiu się z takim doświadczeniem i zmaganiu się z nietolerancją najbliższego otoczenia.
Ale opowieść kończy się dobrze, dlatego że oparta jest na bardzo starożytnym micie, opisanym przez Owidiusza w IX Księdze. Opowieść o Ifis i Jante jest bardzo ciekawa w kontekście całych metamorfoz, ponieważ jest to jedna z niewielu historii, które kończą się tam dobrze. Ta antyczna para żyła długo i szczęśliwie, co nie jest typowe dla opowieści u Owidiusza.
Victora Klemperera dziennik rewolucji 1919 roku >>>
Kolejną polecaną lekturą była niezwykle ciekawa eseistyka Viktora Klemperera "Notatnik filologa". To jest właściwie podtytuł, dlatego, że główny tytuł jest akronimem LTI. Jest to analiza języka III Rzeszy. Nie tylko języka, ale całej sfery symbolicznej i sfery dyskursu. Jak język wpływa na rzeczywistość, jak styl - nie tylko wyrażenia, które zaczynają krążyć w przestrzeni publicznej - ale również jaka ikonografia się pojawia, jakie kolory, kształty czcionek, jakie rodzaje treści pojawiają się na plakatach, ogłoszeniach, nekrologach prasowych.
Co to wszystko mówi o stanie umysłu i stanie ducha i serc społeczności, która tego języka i tego dyskursu używa. Jest to fascynująca lektura i równocześnie narzędzie, żeby lepiej rozumieć język w jakim funkcjonujemy dzisiaj.
Czekamy również na Państwa opowieści o książkach, które w tym czasie są "literackimi witaminami". Nasz adres mailowy literackiewitaminy@polskieradio.pl
***
Tytuł audycji: Literackie witaminy
Prowadziła: Dorota Gacek
Gość: Katarzyna Bazarnik (anglistka, tłumaczka, literaturoznawczyni z Uniwersytetu Jagiellońskiego)
Data emisji: 28.08.2020
Godzina emisji: 16.45
