"Chopin i jego Europa". Lukáš Vondráček: muzyka nie ma zbyt wiele wspólnego z ideą państwa

- Najbardziej kocham muzykę za jej uniwersalność. Z drugiej jednak strony oczywiście jako Czech staram się w pewnym sensie promować czeską muzykę za granicą. Zwłaszcza Józefa Suka - mam wrażenie, że jego utwory, zwłaszcza te na fortepian, nie są powszechnie znane, a szkoda, bo to chyba mój ulubiony czeski kompozytor - mówił w Dwójce Lukáš Vondráček, który wystąpił z recitalem w czwartek (31.08) na 19. Festiwalu "Chopin i jego Europa".

Lukáš Vondráček

Foto: Irene Kim

Krótka charakterystyka czeskiej muzyki

W programie koncertu czeskiego pianisty obok utworów Roberta Schumanna znalazła się też muzyka rodzimych kompozytorów: wspomnianego już Suka i Bedřicha Smetany.

- W czeskiej muzyce sporo jest humoru, droczenia się. Zauważam też silny związek z językiem, no i oczywiście – z folklorem. Świetnym przykładem są utwory Smetany, które zawarłem w programie dzisiejszego recitalu. Kompozytor zainspirował się jednymi z najstarszych czeskich pieśni tradycyjnych i przetranskrybował je na własny, wirtuozowski język. Myślę, że wzorem był dla niego Liszt i jego rapsodie węgierskie. Ale z kolei taki Janaczek to też zupełnie inna historia. Trudno jest więc generalizować, ale na pewno podkreśliłbym ten ludowy aspekt - powiedział.

Dworzakowi nie po drodze było z fortepianem

Jak wyznał pianista, nie przepada on z kolei za graniem innego słynnego czeskiego kompozytora - Antonina Dworzaka. - Niespecjalnie rozumiał specyfikę fortepianu, dlatego jego nieliczne utwory na ten instrument są okropnie niewygodne do grania. Inaczej było ze Smetaną, który sam był świetnym pianistą, i to czuje się od pierwszych nut jego kompozycji. Są po prostu "pod palcami" - jak u Chopina czy Rachmaninowa. Coś, co brzmi niezwykle wirtuozowsko, może okazać się bardzo proste do zagrania, pod warunkiem, że ktoś to dobrze napisał - tłumaczył.

Lukáš Vondráček zdradził też, dlaczego najwyżej spośród rodzimych kompozytorów ceni Józefa Suka. - W jego muzyce jest wiele różnorodnych emocji, a także szczerości. Jego twórczość dzieli się na dwa okresy. Utwory, które wybrałem na dziś, pochodzą z tego wcześniejszego. Jest w nich optymizm i bezpośredniość. Jeszcze nie dotknęły go wtedy wielkie tragedie. Suk poślubił córkę Dworzaka, która zmarła w młodym wieku, zostawiając go samego z dziećmi. Również śmierć samego Dworzaka, który był nie tylko jego mentorem, ale i przyjacielem, nie pozostała bez wpływu na jego twórczość. Popadł w depresję i ten mrok słychać w jego późniejszych utworach - przekonywał gość Dwójki.

Posłuchaj

15:08 Dwójka Letnia promenada vondracek 31.08.2023.mp3 Lukáš Vondráček o swoim koncercie na 19. Festiwalu "Chopin i jego Europa" (Letnia promenada/Dwójka) 

Organizatorem 19. Międzynarodowego Festiwalu "Chopin i jego Europa" był Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. Współorganizatorem wydarzenia jest Program 2 Polskiego Radia, a Polskie Radio i Polskie Radio Chopin - jego patronami medialnymi. 

 

***

Rozmawiała: Monika Zając

Gość: Lukáš Vondráček (pianista)

Data emisji: 31.08.2023

Godz. emisji: 20.45

Materiał wyemitowano w audycji "Letnia promenada".

pg