20 listopada 1820 roku brytyjski statek wielorybniczy "Essex" został staranowany przez kaszalota i zatonął w odległości 3700 kilometrów od wybrzeży Ameryki Południowej. Licząca 20 osób załoga przez cztery miesiące dryfowała po bezkresnych przestrzeniach Pacyfiku. Rozpętała się bezlitosna walka o przetrwanie, w trakcie której doszło nawet do aktów kanibalizmu. Ostatnich pozostałych przy życiu rozbitków znaleziono 5 kwietnia 1821.
Ta nieprawdopodobna, acz prawdziwa historia zainspirowała Hermana Melville’a do napisania powieści "Moby Dick".
27:51 herman melville___d 45978_tr_0-0_993163317cca44f[00].mp3 Biografia Hermana Melville'a w audycji z cyklu "Czytamy klasyków". (PR, 4.11.1982)
Samo życie autora to materiał na oddzielną książkę. Herman Melville pochodził z amerykańskiej rodziny szkockiego pochodzenia. Po bankructwie ojca porzucił szkołę. Wiele lat spędził na morzu, między innymi na statku wielorybniczym. Pewnego dnia uciekł i przez blisko rok błąkał się po Pacyfiku. Kilka tygodni spędził wśród ludożerców na jednej z wysp archipelagu Markizów. Uratowany przez żaglowiec australijski, wziął udział w buncie marynarzy. Wreszcie znalazł się na amerykańskim okręcie wojennym i wrócił do kraju.
W trakcie swoich podróży poznał Polinezję, Europę i Bliski Wschód. W 1870 roku osiadł na stałe w Nowym Jorku, gdzie żył do śmierci w 1891 roku. Dużo w tym czasie pisał.
Jednak jego najsłynniejsza powieść "Moby Dick" przez długie lata pozostawała w zupełnym zapomnieniu. Ameryka przełomu wieków nie zwróciła uwagi na tę wielką, romantyczną i humanistyczną manifestację wiary w prawość, godność i niepodległość ludzkiej jednostki.
Wymowne, że przez lata w bibliotece uniwersytetu Yale figurowała w dziale naukowym "wieloryby".
Tymczasem przerażające widowisko kryje w sobie większy sens, który przerasta miarę zwykłego opowiadania o dziejach nieszczęśliwej wyprawy wielorybniczej. Zaciekła walką między kapitanem Ahabem a potwornym wielorybem staje się alegoryczną wykładnią zmagań człowieka z własnym losem, kształtowanym nie tylko przez naturę, ale i przez społeczeństwo.
W ten również sposób powieść Melville’a rzuca wyzwanie całemu XIX-wiecznemu światu, wszystkim jego zbrodniom i zakłamaniom.
O interpretacji i znaczeniu powieści "Moby Dick" posłuchaj w audycji "Sezon na Dwójkę".
59:22 powrót białego wieloryba - moby dick___1026_10_ii_tr_0-0_1127293717ce8091[00].mp3 Interpretacja powieści "Moby Dick" w audycji z cyklu "Sezon na Dwójkę". (PR, 7.06.2010)
