Stabat Mater to utwór dotyczący boleści Matki Boskiej po ukrzyżowaniu Chrystusa. Został wprowadzony do liturgii Kościoła katolickiego i wykonywany jest w trakcie Wielkiego Postu. Słowa napisał Jacopone da Todi w XIII wieku. Muzykę do tych słów komponowało wielu znamienitych kompozytorów, m.in. Joseph Haydn, Giuseppe Verdi, czy Krzysztof Penderecki.
Przyjmuje się, że Karol Szymanowski skomponował Stabat Mater na zamówienie paryskiej mecenaski, księżnej Edmond de Polignac. Kompozytor do współpracy nad dziełem zaprosił poetę Jarosława Iwaszkiewicza, sugerując tytuł "Chłopskie requiem". Pragnął, by było to "Coś chłopsko-kościelnego. Taka miszkulancja naiwnej pobożności, pogaństwa, pewnego cierpkiego realizmu chłopskiego" - pisał w korespondencji z Iwaszkiewiczem.
Uwagę Szymanowskiego zwrócił jednak polski przekład średniowiecznej łacińskiej sekwencji Stabat Mater, dokonany przez Józefa Jankowskiego – pisarza i poetę. To tłumaczenie ujęło kompozytora swoją prostotą i bezpośredniością wyrazu. Szymanowski postanowił więc stworzyć o charakterze narodowym, w dodatku daleką od liturgicznej materii dźwiękowej. Utwór ten cechuje wyraźna prostota języka muzycznego, czego skutkiem jest refleksyjny, wręcz medytacyjny nastrój skupienia.
Prawykonanie Stabat Mater odbyło się w Warszawie 11 stycznia 1929 r. i było wielkim triumfem. Dyrygował Grzegorz Fitelberg, zaś wśród solistów znalazła się m.in. siostra kompozytora Stanisława Korwin-Szymanowska.
Zobacz też:
60:17 2022_04_15 22_00_12_PR2_Karnawał_instrumentów.mp3 "Stabat Mater" Szymanowskiego w różnych wykonaniach (Karnawał instrumentów/Dwójka)
***
Tytuł audycji: "Karnawał instrumentów"
Prowadził: Łukasz Borowicz
Data emisji: 15.04.2022
Godzina emisji: 22.00
