Posłuchaj archiwalnych nagrań Radia Wolna Europa
113:33 2021_02_13_15_00_00_PR2_Dwie_do_setki.mp3 Polacy w zagranicznych rozgłośniach (Dwie do setki/Dwójka)
13 lutego obchodzimy Światowy Dzień Radia. Z tej okazji opowiadaliśmy o międzynarodowych początkach Polskiego Radia i polskich artystach w zagranicznych rozgłośniach. Rozmawialiśmy m.in. o rozgłośni Radia Wolna Europa, która była miejscem zatrudnienia dla wielu polskich emigrantów - nie tylko dziennikarzy, ale również muzyków i literatów. Jak zaznaczył Andrzej Mietkowski, ich zatrudnienie pozwalało promować polską twórczość.
- Ten projekt Komitetu Wolnej Europy był skierowany do polskich uchodźców po 1945 roku we wszystkich krajach za żelazną kurtyną. Skupiony był na tym, by pisarze mogli pisać, kompozytorzy komponować. Aby mogły powstawać emigracyjne wydawnictwa, sponsorowane z tego samego źródła, co Radio Wolna Europa. Dzięki temu mógł pisać Witold Gombrowicz, przymierający głodem w Ameryce Południowej, czy inni wielcy pisarze rozproszeni po świecie - tłumaczył publicysta.
Czytaj też:
Światowy Dzień Radia na antenie Dwójki
Polskiej emigracji pomagał m.in. Jerzy Giedroyć, ale przede wszystkim Jan Nowak-Jeziorański, który zabiegał o odnalezienie rozproszonych po świecie polskich twórców: Czesława Straszewicza, Andrzeja Panufnika, Romana Palestra. - Wiadomo było, że nie powinien ich spotkać los taki, jak chociażby wielkich polskich generałów Andersa, którzy musieli w Anglii zarabiać na chleb bardzo prostymi manualnymi zajęciami - podkreślił gość audycji.
Początki Radia Wolna Europa polegały przede wszystkim na utrzymaniu pewnej równowagi politycznej. Jednak Jeziorańskiemu zależało też, by słuchacze w kraju usłyszeli głosy, które kojarzyły się z przedwojennym radiem. Wyszukiwał więc ludzi, którzy pracowali w Polskim Radiu w Warszawie, Lwowie i Wilnie. W ten sposób stworzył fantastyczny zespół pierwszej redakcji RWE.
Czytaj też:
- Nie można pominąć Hemara, który w Londynie trzymał wysoko sztandar kabaretowy, czy Jana Markowskiego – kompozytora, pianistę, autora "Marszu Mokotowa", udzielającego się w "Podwieczorku przy mikrofonie". Mówiło się, że to jest takie nasze kolejne radio, tylko nadające z Monachium - zaznaczył Andrzej Mietkowski.
Wojciech Trojanowski - niebanalny sprawozdawca sportowy
Jednym ze znakomitych reporterów Radia Wolna Europa był Wojciech Trojanowski – nieprzeciętny komentator sportowy, nazywany "latającym reporterem Jana Nowaka-Jeziorańskiego". - Jeśli były Igrzyska Olimpijskie, to nikt się nie zastanawiał, kto tam pojedzie. Ale Trojanowski nie zajmował się wyłącznie sportem. Gdy działy się jakieś zajmujące wydarzenia, o których było warto barwnym słowem opowiedzieć, to Nowak zawsze wysyłał tam Trojanowskiego. Wiedział, że on wyciśnie z tego tematu wszystko - mówił publicysta.
W audycji rozmawialiśmy również ze znakomitą skrzypaczką Kają Danczowską, która opowiadała o swoich pierwszych wywiadach radiowych, a także niezwykle emocjonujących nagraniach dla zagranicznych rozgłośni. Władysław Sendecki mówił o tym, jak ważne dla jazzmana jest radio, a dyrygent Grzegorz Nowak wspominał m.in. o muzyce polskiej, nagrywanej w zagranicznych studiach nagraniowych. Zdradził również, czy dyrygent podczas nagrań "myśli mikrofonem".
***
Tytuł audycji: Dwie do setki
Prowadzili: Andrzej Zieliński i Jakub Kukla
Goście: Kaja Danczowska (skrzypaczka), Andrzej Mietkowski (dziennikarz, publicysta), Władysław Sendecki (pianista jazzowy), Grzegorz Nowak (dyrygent)
Data emisji: 13.02.2021
Godzina emisji: 15.00
