Agnieszka Duczmal z Diamentową Batutą Polskiego Radia
Diamentowa Batuta to nagroda indywidualna przyznawana przez Zarząd Polskiego Radia za "wybitne kreacje artystyczne, rozsławianie muzyki polskiej w kraju i za granicą oraz przybliżanie jej milionom słuchaczy Polskiego Radia".
Nagroda ta została wręczona po raz pierwszy w 1995 roku. Na przestrzeni kolejnych lat otrzymywali ją najwybitniejsi polscy dyrygenci.
1995 rok - Jan Krenz
00:57 Jan Krenz.mp3 - Na samym początku mojej drogi dyrygenckiej moim idolem w sensie techniki dyrygenckiej był Zdzisław Górzyński. Później byłem pod wpływem Fitelberga i... to był absolutny błąd. (PR, 1996)
Studiował fortepian u Zbigniewa Drzewieckiego, kompozycję u Kazimierza Sikorskiego, a dyrygenturę u Kazimierza Wiłkomirskiego. Był asystentem Grzegorza Fitelberga, zaś w 1953 roku został jego następcą na stanowisku dyrektora i dyrygenta Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Od 1968 roku był szefem Teatru Wielkiego w Warszawie.
Był także kompozytorem, autorem muzyki filmowej (m.in. "Eroica", "Zezowate szczęście" czy "Kanał") oraz symfonicznej, oratoryjnej i kameralnej. Jego instrumentacja "Masek" Karola Szymanowskiego została okrzyknięta "V Symfonią" kompozytora.
Wyróżniony został również Nagrodą Honorową "Koryfeusz Muzyki Polskiej".
***
1995 rok - Stefan Rachoń
02:36 Rachoń1.mp3 - Jedna z moich audycji radiowych, bardzo popularne wówczas "Tysiąc taktów muzyki", uratowała mi życie podczas wojny. (PR, 1975)
Skrzypek, dyrygent, aranżer. W 1945 roku założył w Warszawie Orkiestrę Polskiego Radia. Wraz z nią dokonał tysięcy nagrań muzyki klasycznej oraz rozrywkowej i wystąpił na najważniejszych festiwalach polskiej piosenki.
W 1974 roku otrzymał Złoty Mikrofon za "czterdzieści lat działalności muzycznej na antenie radiowej oraz dorobek i poziom Orkiestry Polskiego Radia".
Ze Stefanem Rachoniem współpracował w radiowej orkiestrze solista Jerzego Górzyński. "Był wymagający, ale to nie było wymaganie na zasadzie co ty zrobiłeś?, jak ty grasz? Bardzo często, jak chodzi o smyczki, to było pokazywanie przez niego, jak on by chciał, żeby to było wykonane, bo sam był świetnym skrzypkiem. Doprowadził smyczki do takiego stanu, że to brzmiało jak jeden wspaniały organizm. Ilekroć w radiu słyszało się jakąś orkiestrę, od razu było wiadomo, kiedy dyryguje Rachoń. Zupełnie inne brzmienie" - wspominał Jerzy Górzyński.
***
1997 rok - Stanisław Wisłocki
04:09 stanisław wisłocki - 60 lat z batutą___cz.2.mp3 - Życie muzyczne i praca dyrygentów w Polsce były skomplikowane. Nie było możliwości kupowania płyt i partytur wydawanych na Zachodzie.
Studia muzyczne rozpoczął we Lwowie, potem w Rumunii. Wrócił do Polski w 1945 roku. W Warszawie założył orkiestrę kameralną Towarzystwa Krzewienia Polskiej Muzyki Ludowej. Dwa lata później zorganizował Orkiestrę Symfoniczną Filharmonii Poznańskiej, której był dyrektorem artystycznym i pierwszym dyrygentem przez jedenaście lat.
Był również dyrygentem Filharmonii Warszawskiej (1961-1967), a przede wszystkim dyrektorem i kierownikiem artystycznym Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach (1978-1982). Prowadził tę orkiestrę podczas nagrań do kilkudziesięciu polskich filmów (m.in. "Młodość Chopina", "Pasażerka", "Potop").
***
1998 rok - Antoni Wit
01:22 Wit do batuty.mp3 - Studia dyrygenckie zaczęły nas bardzo wciągać. Zwłaszcza że według prof. Henryka Czyża trzeba wszystko poświęcić, by być jak najlepszym dyrygentem. Być przeciętnym dyrygentem – szkoda na to czasu. (PR, 2010)
Dyrektor naczelny i artystyczny Filharmonii Narodowej w latach 2002-2013. Wcześniej kierował zespołami: Filharmonii Pomorskiej (1974-1977), Orkiestry i Chóru Polskiego Radia i Telewizji w Krakowie (1977-1983), Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach (1983-2000), Orquesta Filarmónica de Gran Canaria (1987-1992).
W historii Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (wcześniej Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia) zapisał się jako najdłużej prowadzący zespół dyrektor naczelny i artystyczny. Odbył z nią liczne podróże zagraniczne, dokonał nagrań archiwalnych, płytowych, filmowych i telewizyjnych - rozpoczął m.in. współpracę z wytwórnią NAXOS. Pod jego kierownictwem orkiestra zyskała zaszczytny tytuł Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia.
Antoni Wit. Fot. Grzegorz Śledź/PR
2003 rok - Krzysztof Penderecki
01:32 dyrygent rozmowa z krzysztofem pendereckim___sł_muz 5755_tr_0-0_113771270d8d6223[00].mp3 - Możliwość wykonywania swojej muzyki jest ważna dla kompozytora. Kiedyś było to naturalne. Czajkowski, Brahms, Beethoven - wszyscy dyrygowali. Nawet Wagner, który podobno był bardzo złym dyrygentem. (PR, 1987)
Krzysztof Penderecki. Serwis specjalny Polskiego Radia
Należał do grona najwybitniejszych polskich kompozytorów i twórców muzyki współczesnej. Wśród jego kompozycji, które zyskały największe uznanie, są m.in. "Tren ofiarom Hiroszimy", "Pasja wg św. Łukasza", opery "Diabły z Loudun", "Raj utracony", "Czarna maska", "Ubu Król", "Polskie Requiem" i monumentalne "Siedem bram Jerozolimy".
Diamentową Batutę otrzymał z okazji 70-lecia urodzin i 50-lecia pracy artystycznej. Polskie Radio nagrodziło kompozytora za "wybitne zasługi dla muzycznej kultury polskiej i światowej, wyrażając uznanie dla działalności kompozytorskiej i dyrygenckiej oraz aby uhonorować związki z Polskim Radiem SA".
Krzysztof Penderecki jest również laureatem Diamentowego Mikrofonu Polskiego Radia (2018).
***
2005 rok - Kazimierz Kord
03:30 Kord do batuty.mp3 - Ważne jest, aby orkiestry miały świetnego przewodnika przez dłuższy czas. To gwarantuje, że zespół będzie miał charakterystyczny styl wykonawczy. (PR, 2017)
W 1962 roku został najmłodszym szefem teatru operowego na świecie - dyrektorem i kierownikiem artystycznym Miejskiego Teatru Muzycznego w Krakowie.
W latach 1969-1973 był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach. Kazimierz Kord to również wieloletni (1977-2001) dyrektor artystyczny i naczelny Filharmonii Narodowej (od roku 2002 Dyrektor Honorowy tej instytucji), a w latach 2005-2006 dyrektor muzyczny Teatru Wielkiego - Opery Narodowej.
Dyrygent współpracował m.in. z Metropolitan Opera w Nowym Jorku oraz w wieloma innymi symfonicznymi zespołami. Znany jest także z występów w czołowych teatrach operowych świata.
***
2005 rok - Stefan Stuligorsz
01:51 Stuligrosz.mp3 - Osiągając wiek sędziwy, dziękuję Bogu za dar powołania muzycznego. Każdy, nauczyciel czy lekarz, jeśli kocha swój zawód, spełnia swoje życiowe powołanie. (PR, 2008)
Dyrygent, który światową sławę zyskał, kierując legendarnymi "Poznańskimi Słowikami".
Ukończył muzykologię na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego. Był też absolwentem Wydziału Wokalnego i Wydziału Kompozycji, Teorii i Dyrygentury Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu.
Był autorem ponad 600 dzieł, przede wszystkim religijnych utworów chóralnych. Przez wiele lat pełnił funkcję kierownika Redakcji Muzycznej Rozgłośni Polskiego Radia w Poznaniu.
Międzynarodowe uznanie i liczne nagrody zawdzięczał wieloletniej pracy z "Poznańskimi Słowikami" jako kierownik artystyczny i dyrygent.
***
2006 rok - Jerzy Maksymiuk
03:49 Maksymiuk ok.mp3 - Pamiętam moment, kiedy zostawiłem dużą orkiestrę dla małej. To chyba jedyny taki wypadek na świecie, bo wszyscy dążą, żeby dyrygować dużymi składami. Nasze początki to była ciężka praca i trudne chwile. (PR, 2014)
W 1961 roku został zwycięzcą pierwszej odsłony Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Ignacego Jana Paderewskiego. W latach 1970–1972 był dyrygentem Teatru Wielkiego w Warszawie. W 1972 roku stanął na czele zespołu złożonego z członków Warszawskiej Opery Kameralnej, który (od 1973 znany jako Polska Orkiestra Kameralna) zyskał międzynarodową sławę.
W 1975 roku został pierwszym dyrygentem Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia. Z radiową orkiestrą dwukrotnie udawał się trasy koncertowe po Europie i Stanach Zjednoczonych. W latach 1983-1991 szefował BBC Scottish Symphony Orchestra. W uznaniu zasług został wyróżniony tytułem Conductor Laureate BBC Scottish Symphony.
Na swym koncie ma koncerty z tak znanymi orkiestrami, jak London Symphony, London Philharmonic, Philharmonia Orchestra, Orchestre National de France, Tokyo Metropolitan Symphony Orchestra, a w dorobku fonograficznym ponad 100 płyt.
Jerzy Maksymiuk. Fot. Grzegorz Śledź/PR
2008 rok - Jerzy Semkow
01:47 Semkow.mp3 - Między orkiestrą a dyrygentem wiele odbywa się poniżej poziomu świadomości. Trzeba uznać, że ma się przed sobą stu utalentowanych ludzi, artystów z prawdziwego zdarzenia. Trzeba znaleźć do nich klucz.
Był m.in. dyrektorem artystycznym Opery Warszawskiej i pierwszym dyrygentem Królewskiej Opery w Kopenhadze. Pełnił funkcję dyrektora i pierwszego dyrygenta Orkiestry Symfonicznej w St. Louis (USA). Pod koniec lat 70. objął kierownictwo Orkiestry Włoskiego Radia i Telewizji RAI w Rzymie, następnie prowadził Orkiestrę Filharmonii w Rochester (USA).
Występował w najsłynniejszych centrach muzycznych świata, współpracował m.in. z London Philharmonic, Berliner Philharmoniker, Wiener Symphoniker, New York Philharmonic.
Nagrywał dla wielu firm fonograficznych, m.in. Columbia, EMI-His Master’s Voice, Fona, Polskie Nagrania. Zapis płytowy Borysa Godunowa Musorgskiego z orkiestrą WOSPRiTV (obecnie NOSPR), Chórem Polskiego Radia i międzynarodową obsadą solistów dla londyńskiej wytwórni EMI przyniósł dyrygentowi i wykonawcom pięć międzynarodowych nagród. Dla tej samej firmy fonograficznej, również z NOSPR, w cyklu najwybitniejszych utworów Karola Szymanowskiego Jerzy Semkow nagrał III i IV Symfonię.
***
2009 - Stanisław Skrowaczewski
04:44 skrowaczewski4 ok.mp3 - W 1956 roku pojechałem do Rzymu na I Konkurs Międzynarodowy dla Dyrygentów i na moje szczęście wygrałem go, dostałem pierwszą nagrodę, która otworzyła mi zachodnią Europę. (PR, 1992)
Lwowianin. Po studiach w Krakowie i Paryżu oraz kilkuletniej pracy z orkiestrami w Warszawie, Katowicach i we Wrocławiu wygrał - w 1956 roku - międzynarodowy konkurs dyrygencki w Rzymie i wyruszył do USA. Cztery lata później stanął na czele orkiestr w Minneapolis i pozostał z nią przez dziewiętnaście lat.
W trakcie swojej długiej kariery artystycznej współpracował z wieloma ważnymi orkiestrami, m.in. z New York Philharmonic, London Symphony Orchestra, Philharmonia Orchestra, Royal Concertgebouw Orchestra, Berliner Philharmoniker, Wiener Philharmoniker.
Występował także w renomowanych ośrodkach operowych, takich jak Opera Wiedeńska czy Metropolitan Opera. Regularnie koncertował w Ameryce Północnej i Południowej, Australii, Azji. Stale współpracował z NHK Symphony Orchestra oraz Yomiuri Nippon Symphony Orchestra.
***
2011 rok - Tadeusz Strugała
05:58 Dwójka Wybieram 4.10.2019 Strugała.mp3 - Dyrygent staje przed gronem muzyków, z których każdy ma swoją wizję wykonywanego utworu. Muszę więc zapoznać się nie tylko z obrazem partytury. Muszę przekazać orkiestrze swoje uczucia i myśli. Przekonać do nich. (PR, 2019)
Absolwent Wydziału Teorii, Kompozycji i Dyrygentury Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej we Wrocławiu. Karierę rozpoczął w latach 50., szybko zostając szefem Filharmonii Wrocławskiej, a następnie m.in. Filharmonii Krakowskiej. Ponadto przez lata kierował Festiwalem Chopinowskim w Dusznikach- Zdroju oraz festiwalem Wratislavia Cantans.
W latach 1975-1976 pełnił funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, zaś w latach 1990-1993: dyrektora artystycznego i dyrygenta Polskiej Orkiestry Radiowej w Warszawie.
***
2015 - Jacek Kaspszyk
04:01 Kaspszyk.mp3 - Moje pierwsze dyrygowanie to było wielkie przeżycie Ale i pierwsze czerwone światło, że to nie jest jak w wyobraźni, nie jest to takie proste. (PR, 2015)
Absolwent Akademii Muzycznej w Warszawie, gdzie studiował teorię muzyki, kompozycję oraz dyrygenturę w klasie Stanisława Wisłockiego. Laureat III nagrody w Konkursie Dyrygenckim im. Herberta von Karajana w Berlinie. Był m.in. dyrektorem muzycznym Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach, Capital Radio Wren Orchestra w Londynie, a także dyrektorem artystycznym i muzycznym (w latach 2002–2005 również dyrektorem naczelnym) Teatru Wielkiego - Opery Narodowej w Warszawie.
W latach 2006-2013 dyrektor artystyczny Orkiestry Symfonicznej Filharmonii im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu (obecnie Orkiestry Symfonicznej NFM), a od stycznia 2009 roku do stycznia 2012 roku dyrektor muzyczny Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Pełnił również funkcję dyrektora artystycznego Filharmonii Narodowej w Warszawie.
Jacek Kaspszyk ma w dorobku liczne, wyróżnione nagrodami, nagrania płytowe, m.in. dla EMI i Collins Classics.
jp
