Początki radiofonii w Polsce
Jest trochę jak powietrze – też go nie widać, wciąż nam towarzyszy, otacza nas, a co najważniejsze w kontekście naszego spotkania, wypełnia także antenę. Tematem audycji "Dwie do setki" był dźwięk. To oczywiście nie przypadek, bo świętujemy ważną rocznicę. 1 lutego 1925 roku Polskie Towarzystwo Radiotechniczne nadało pierwszą oficjalną audycję radiową. Wydarzenie to uważane jest za początek publicznej radiofonii w Polsce.
- Pierwsze próby miały miejsce jeszcze jesienią 1924 roku. W Warszawie w okolicach dzisiejszego placu na Rozdrożu zorganizowano wystawę samochodową. Swoje stanowisko zorganizowało również Polskie Towarzystwo Radiotechniczne. Chcąc zademonstrować odwiedzającym, jak działa radio, zaczęto przekazywać pierwsze komunikaty. Były to np. odczytanie fragmenty gazety. Od 1 lutego 1925 r. PTR rozpoczęło nadawanie próbnych audycji. Były to koncerty wykonywane na żywo przed mikrofonem, odczytywane wiadomości czy komunikaty pogodowe - tłumaczył Krzysztof Sagan.
Dźwięk w eterze
Od tego czasu - przez 98 lat - wiele się zmieniło - również to, jak dźwięk powstawał, jak brzmiał, w jaki sposób był rejestrowany, przesyłany i odbierany.
Sprawdziliśmy, jak radio brzmiało kiedyś i jak brzmi dzisiaj. Słuchaliśmy taśm, winyli, szelaków i "cyfry" - wyjątkowych dźwięków, które na przestrzeni niemal wieku powstawały w radiowych studiach. Również tych brzmień, które stały się sztuką - m.in. za sprawą Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia, a które w archiwalnych nagraniach prezentował Józef Patkowski.
114:36 2023_02_04 15_04_02_PR2_Dwie_do_setki.mp3 Dźwięk w eterze - początki i rozwój radiofonii w Polsce (Dwie do setki/Dwójka)
Zajrzeliśmy również do studiów Teatru Polskiego Radia, by poznać sekrety tworzenia efektów dźwiękowych - od tych codziennych po najbardziej wyjątkowe. Zdradziliśmy sekrety dziennikarskiej pracy nad dźwiękiem i to, jak zmieniała się ona przez lata wraz z rozwojem technologii.
Ponadto opowiedzieliśmy o legendarnych twórcach radia oraz o rewolucyjnych radiowych wynalazkach, dzięki którym mogły dotrzeć do nas dźwięki nawet z kosmosu - np. słynne słowa Neila Armstronga wypowiedziane na Księżycu: "That's one small step for man, one giant leap for mankind" ("To mały krok dla człowieka, lecz dla ludzkości - skok ogromny").
***
Tytuł audycji: Dwie do setki
Prowadzili: Monika Zając i Roch Siciński
Goście: Krzysztof Sagan (realizator dźwięku w Polskim Radiu, znawca i miłośnik radiofonii), Tomasz Szachowski (dziennikarz radiowy, muzykolog i krytyk muzyczny), Andrzej Brzoska (współtwórca Teatru Polskiego Radia, reżyser dźwięku, producent muzyczny, pedagog)
Data emisji: 4.02.2023
Godzina emisji: 15.00
mg/pg/zch
