Lem wobec poznania. Rozum bez granic

Ostatnia aktualizacja: 10.08.2021 12:55
- Lem był absolutnie przekonany, że poznanie nie ma kresu, nie ma granic, zawsze będą niedostępne obszary wiedzy - mówił w Dwójce dr Maciej Płaza, autor doktoratu na temat poznania w twórczości Stanisława Lema. 
Grafika ilustracyjna
Grafika ilustracyjnaFoto: shutterstock.com/Who is Danny

Lemowski stosunek do możliwości poznawczych człowieka podlegał ewolucji: od wielkiego optymizmu u progu kariery literackiej, związanego z rozwojem nauk ścisłych, po sceptycyzm ostatnich dzieł, w których coraz mocniej akcentowane są ludzkie ograniczenia.


Posłuchaj
27:11 Wszystkie gatunki Lema Dwójka 9 sierpień 2021 21_30_14.mp3 Problem poznania w twórczości Stanisława Lema (Wszystkie gatunki Lema/Dwójka)

 

Zarazem jednak poznanie świata, przeszłości, innych ludzi, a być może także form istnienia niebędących ludzkimi, stanowiło jedną z głównych osi jego pisarstwa.


Stanisław Lem pap 1200.jpg
Krzysztof Piskorski: zainteresowanie twórczością Lema jest nieustanne

POSŁUCHAJ audycji z cyklu "Wszystkie gatunki Lema" >>>>

Lem otwarcie przyznawał się do utożsamiania z filozoficzną myślą Karla Poppera. W latach 30. XX wieku była ona rewolucyjna. Myśliciel przyjął regułę poznawczą, że teoria naukowa jest uznawana za prawdziwą, dopóki się jej nie obali. - Było to zupełnie inne podejście niż w klasycznym pozytywizmie XIX wieku - tłumaczył dr Płaza. - Trzeba teorię obalić, jeśli się nie obali, znaczy, że jest prawdziwa, ale tymczasowa. To było Lemowi bardzo bliskie - podkreślił.

Czytaj także:

- Lem uważał, że jeśli człowiek jako gatunek i mózg z jego przedłużeniami, uzbrojeniem w komputery i nowoczesne narzędzia poznawcze wyczerpie swoje możliwości, to przeformujemy się, żeby dalej poznawać świat - wyjaśniał Maciej Płaza. - To wizja rozumu jako czynnika autonomicznego, emancypującego się, wychodzącego poza granice człowieczeństwa.

***

Tytuł audycji: Wszystkie gatunki Lema 

Prowadził: Michał Nowak

Gość: dr Maciej Płaza (autor doktoratu na temat poznania w twórczości Stanisława Lema)

Data emisji: 9.08.2021

Godzina emisji: 21.30

uk

Czytaj także

Stanisław Lem - ateista badający religię

Ostatnia aktualizacja: 27.03.2021 12:00
27 marca przypada 15. rocznica śmierci Stanisława Lema. To dobra okazja, żeby zadać pytanie, w co wierzył słynny pisarz i futurolog i filozof. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Krzysztof Piskorski: zainteresowanie twórczością Lema jest nieustanne

Ostatnia aktualizacja: 21.04.2021 07:00
- Pierwszym przekładem Lema było tłumaczenie "Astronautów" na język węgierski. W tej chwili Lem tłumaczony jest także na języki egzotyczne, jak chiński, arabski czy japoński - mówił w Dwójce Krzysztof Piskorski z Instytutu Książki.
rozwiń zwiń