ZOBACZ WIDEO:
[YouTube Dwójki - Programu 2 Polskiego Radia]
W centralnej części pałacu królewskiego w Wersalu znajduje się Petite Galerie. Pierwotnie stanowiła część myśliwskiego pałacyku Ludwika XIII (1601-1643), by po przebudowie dokonanej przez Ludwika XIV (1638-1715) połączyć dwa główne skrzydła nowej rezydencji królewskiej, zamieszkiwanej przez kolejnych władców z dynastii Burbonów: Ludwika XV (1710-1774) oraz Ludwika XVI (1754-1793).
To właśnie Petite Galerie była miejscem prywatnych koncertów organizowanych przez Madame Maintenon dla najbliższego otoczenia Ludwika XIV. Do wąskiego, wręcz intymnego grona zaproszonych należeli wyłącznie członkowie rodziny monarchy oraz nieliczni wyróżnieni goście. Program i tytuł dzisiejszego muzycznego spotkania Le Roy écoute! w "Miejscówce z Dwójką" nawiązuje do repertuaru komponowanego przez królewskich muzyków.
Historia klawesynu we Francji była ściśle związana z okresem panowania władców zamieszkujących Wersal: Ludwika XIV, Ludwika XV oraz Ludwika XVI.
W literaturze klawesynowej pojawiały się liczne utwory charakterystyczne, nawiązujące do postaci mitologicznych, zjawisk przyrody, znanych postaci. Największą jednak część francuskiej muzyki klawesynowej stanowią tańce. Stąd motywem przewodnim naszego spotkania stała się teatralna Chaconne.
Zobacz wszystkie koncerty z cyklu "Miejscówka z Dwójką" >>>
Właśnie tym tańcem, autorstwa protoplasty francuskich klawesynistów Jacques'a Championa de Chambonnières'a (1601-1672) lub też jego ucznia Louisa Couperina (1626-1661), rozpoczniemy muzyczną podróż. Po niej nastąpi Prélude en sol mineur Jeana-Henry'ego d'Angleberta (1629-1691). Jest to preludium niemenzurowane, którego sposób notacji odbiega od tradycyjnego zapisu. W tego typu preludium wartości rytmiczne zanotowano jedynie sporadycznie, brak też kresek taktowych. Elementem pozwalającym odczytać strukturę utworu jest harmonia. Preludium stanowiło swoistego rodzaju wprowadzenie do tonacji kolejnych części suity, pozwalało także wykonawcy wypróbować instrument. Kolejnym utworem będzie Passacaille en sol mineur również autorstwa d'Angleberta.
Po nich nastąpi Sarabande i Chaconne en ré mineur, królewskiego organisty, jednocześnie słynnego awanturnika i aroganta, wielkiego Louisa Marchanda (1669-1732). Kolejna kompozycja to Les Sauvages Jeana-Philippe'a Rameau (1683-1764), pochodząca z jego Nouvelles Suites de Pièces de Clavecin. Utwór ten doskonale znany jest w wersji orkiestrowej, wykorzystanej przez Rameau w wystawionej w 1735 roku operze Les Indes galantes. Oprócz swoich licznych utworów klawesynowych i oper Rameau był autorem dzieł teoretycznych. Szczególną sławę zyskał dzięki traktatowi poświęconemu harmonii i wydanemu w 1722 roku. W zakresie sztuki gry na klawesynie szczegółowo opisał technikę palcową w Methode sur la Mécanique des Doigts sur le Clavecin.
Metodę gry na klawesynie opracował również Michel Corrette (1709-1795), autor miniatury Les Etoiles (Gwiazdy), szczycący się opisaniem wprowadzenia do techniki gry, kciuka jako osi obrotowej ręki.
Jako ostatnia zabrzmi Chaconne Jacques'a Duphly'ego. Biografowie podkreślają znamienne daty życia Duphly'ego, rok jego urodzin - 1715 - jako rok śmierci Ludwika XIV - oraz datę śmierci - 1789 - rok zwiastujący, wraz z wybuchem rewolucji francuskiej, nieuchronny koniec ery klawesynu.
Powyższy program zostanie wykonany na klawesynie zbudowanym w warsztacie Bruce'a Kennedy'ego, w Castelmuzio w 2020 roku, opatrzonym numerem "Opus 200". Jest to kopia instrumentu historycznego, znajdującego się obecnie w Muzeum Unterlinden w Colmar. Oryginał zbudowano w XVII wieku, w warsztacie Joannesa Ruckersa (1578-1642) w Antwerpii (IR 1624), a w XVIII wieku przebudowano we Francji. Jest to instrument o dyspozycji 8', 8', 4', wyposażony w rejestr lutniowy, o zasięgu GG-f3.
***
Ewa Mrowca - urodzona w Krakowie, naukę gry na klawesynie rozpoczęła w wieku 12 lat. Z wyróżnieniem ukończyła studia w Krakowskiej Akademii Muzycznej w klasie prof. Elżbiety Stefańskiej. Jest absolwentką Guildhall School of Music&Drama w Londynie w klasie prof. Nicholasa Parle, oraz Schola Cantorum Basiliensis w Bazylei w klasie prof. Jörga-Andreasa Böttichera.
Została wyróżniona w 2003 roku w VI Konkursie Klawesynowym im. J. Broadwooda w Londynie, organizowanym na historycznych instrumentach. W 1999 roku uzyskała Diploma di Merito Accademii Musicale Chigiana w Sienie. Jest laureatką nagrody Łódzkie Eureka 2012. Stypendystka Ministerstwa Kultury, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Rządu Szwajcarii, Accademii Musicale Chigiana oraz Guildhall School of Music&Drama.
Swoje umiejętności doskonaliła na kursach mistrzowskich prowadzonych przez Kennetha Gilberta (Accademia Musicale Chigiana), Christophe'a Rousseta, Elisabeth Joyé, Kris Verhelst, Pierre'a Hantaï, Boba van Asperena oraz Jespera Christensena. Ze szczególną pasją poświęca się wykonawstwu muzyki na instrumentach oryginalnych, a także historycznej realizacji basso continuo.
Jej działalność koncertowa obejmuje recitale solowe oraz występy z zespołami muzyki dawnej. Koncertuje w Polsce, Francji, Niemczech, Włoszech, Hiszpanii, Belgii, Wielkiej Brytanii, Chinach, Japonii oraz Stanach Zjednoczonych.
Występowała pod kierunkiem Alfredo Bernardiniego, Jörga-Andreasa Böttichera, Olivii Centurioni, Paula McCreesha, Petera Van Heyghena, Joshuy Rifkina, Jordiego Savalla i Lilianny Stawarz. W 2009 roku z Olgą Pasiecznik, jako członek zespołu Nova Casa, brała udział w przygotowaniach do premiery monodramu Tre Donne Tre Destini opartego na kantatach G.F. Händla dla Warszawskiej Opery Kameralnej, z którym w 2016 roku odbyła tournée po Chinach. Wraz z Jakubem Kościukiewiczem jest współzałożycielką orkiestry barokowej Altberg Ensemble. Regularnie współpracuje z zespołami muzyki dawnej Musicae Antiquae Collegium Varsoviense przy Warszawskiej Operze Kameralnej (od 2015 r.) oraz Il Giardino d'Amore pod kierunkiem Stefana Plewniaka, z którym w 2021 i 2022 roku wraz z Jakubem Józefem Orlińskim odbyła tournée po Hiszpanii, Francji i Włoszech.
W Warszawskiej Operze Kameralnej współpracowała między innymi z Dedą Cristiną Colonną i Benjaminem Baylem przy przygotowaniu francuskich oper J.B. Lully - Armide (2017), J.Ph. Rameau - Castor et Pollux (2021).
Jej recital z grudnia 2015 roku z Germanisches National Museum w Norymberdze był retransmitowany na antenie Bayerischer Rundfunk. Koncertuje, wykonując recitale na instrumentach oryginalnych między innymi w Musikinstrumentenmuseum w Berlinie, Norymberdze, Fenton House w Londynie.
Obecnie pracuje na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi oraz w Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie.
Jej pierwszy solowy album z Pieces de clavessin Jeana Nicolasa Geoffroya (DUX 0137) zyskał znakomite recenzje w Polsce, Luksemburgu, we Francji i w Niemczech, a także został nominowany do prestiżowej nagrody International Classical Music Awards 2013. W 2014 roku otrzymał wyróżnienie 5 du Diapason.
Druga solowa płyta z Pièces de clavecin Louis Marchanda (DUX 1758), nagrana na klawesynie Donzelague'a z warsztatu Detmara Hungerberga ukazała się w lipcu 2021 r. W lipcu 2022 roku ukazał się dwupłytowy album z Suitami francuskimi J. S. Bacha (DUX1759/1760), nagrany na klawesynie "Opus 200" z warsztatu Bruce'a Kennedy'ego w Wielkim Refektarzu Zamku Biskupów Warmińskich w Lidzbarku Warmińskim.
Ewa Mrowca gra na kopii anonimowego klawesynu włoskiego z Florencji z 1701 roku, zbudowanej w pracowni Detmara Hungerberga w Hückeswagen w roku 2006 - oryginał znajduje się w Museum für Musikinstrumente der Universität Leipzig, oraz na kopii klawesynu tzw. Colmar Ruckers 1624/1700, zbudowanej w pracowni Bruce'a Kennedy'ego w Castelmuzio w 2020 roku - oryginał znajduje się w Musée Unterlinden w Colmar.
***
Koncert z cyklu "Miejscówka z Dwójką" odbył się w sobotę (1.10) w godz. 19.00-19.30.
