W Polsce krew oficjalnie oddaje się tylko honorowo, a więc bez gratyfikacji finansowej. Zabieg trwa kilka minut. Jednorazowo pobierane jest 450 ml krwi (1 jednostka). U większości ludzi ten ubytek nie powoduje żadnych skutków ubocznych (mały procent krwiodawców może odczuwać chwilowe zawroty głowy, które mijają po krótkim wypoczynku).
Generalnie wiemy, że krew jest "darem życia", a więc może uratować życie osobie potrzebującej np. transfuzji - a mówiąc ściśle 1 jednostka krwi, którą pobiera się od dawcy, może uratować życie nawet trzem osobom. Jednak często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że co 1 minutę ktoś potrzebuje transfuzji krwi (wśród pacjentów szpitali potrzebuje jej średnio 1 osoba na 10), a podczas letnich i zimowych wakacji zdarzają się momenty deficytu wszystkich rodzajów krwi.
Oto krótka lista podstawowych pytań dotyczących krwiodawstwa z odpowiedziami, które warto poznać:
Kto może oddawać krew?
Krew lub jej składniki mogą oddawać osoby od 18 do 65 roku życia, które ważą co najmniej 50 kilogramów, a temperatura ciała nie przekracza 37°C. Stan zdrowia krwiodawcy powinien odpowiadać niezbędnym wymaganiom zdrowotnym, aby pobranie krwi nie sprawiało ewentualnych ujemnych skutków dla jego stanu zdrowia lub stanu zdrowia przyszłego biorcy.
Kto potrzebuje krwi od drugiego człowieka?
Krew i jej składniki podawane są głównie osobom, które utraciły swoją własną krew w wyniku wypadku albo zabiegu operacyjnego, osobom z zaburzeniami krzepnięcia, po oparzeniach i urazach, a także pacjentom z chorobami rozrostowymi i nowotworami, w trakcie i po chemioterapii.
Kiedy krew jest najbardziej potrzebna?
Niedobory krwi i jej składników występują okresowo w ciągu całego roku, a najdłużej utrzymują się w okresie wakacyjnym. Jest to spowodowane między innymi większą liczbą wypadków oraz faktem, że krwiodawcy przebywają w tym okresie na urlopach. Jednak zapotrzebowanie na krew występuje przez cały rok.
Które grupy krwi są najbardziej pożądane przez stacje krwiodawstwa?
Wszystkie grupy krwi są pożądane, bo istnieją biorcy o różnych grupach. Z użytecznego punktu widzenia najbardziej deficytowa jest krew grupy zero mająca ujemne Rh, ponieważ w nagłych wypadkach, przy braku krwi właściwej grupy, może być przetoczona każdemu bez ryzyka odrzucenia przez biorcę. Problem polega na tym, że jest to jedna z rzadziej występujących grup krwi. Posiada ją zaledwie ok. 6% Polaków. Statystyka ta jest podobna na całym świecie - odsetek takich osób waha się pomiędzy 4-9% w różnych społeczeństwach.
Dlaczego krwi nie można wyprodukować w laboratorium?
Pomimo trwających intensywnych badań nad wytworzeniem syntetycznej krwi, dotychczas naukowcy nie opracowali metody pozwalającej na wyprodukowanie krwi w warunkach laboratoryjnych. Nauka nie zna sposobu na syntezowanie ludzkiej krwi, więc jedynym sposobem jej pozyskania jest jej oddawanie.
Ile krwi pobiera się jednorazowo i jak długo to trwa?
Jednorazowo pobiera się tylko 450 ml pełnej krwi. Samo pobranie trwa to zwykle 5-8 minut. Należy do tego doliczyć czas konieczny na wypełnienie ankiety, rejestrację, badania i wywiad lekarski – w sumie ok. 40-60 minut.
Jak często można oddawać krew?
W ciągu roku kobiety mogą oddawać krew metodą konwencjonalną maksymalnie cztery razy (450 ml co 12 tygodni), a mężczyźni – maksymalnie sześć (450 ml co 8 tygodni).
Czy trzeba znać swoją grupę krwi, aby móc ją oddać?
Nie. Krew jest badana po oddaniu, m.in. pod kątem stężenia hemoglobiny i wartości hematokrytu, a także ewentualnego zakażenia wirusem HIV czy zapalenia wątroby typu C. Określana jest również grupa krwi.
Jakie są główne powody, dla których ludzie oddają krew?
Krwiodawcy mówią, że oddawanie krwi daje ogromną satysfakcję z tego, że bezinteresownie mogą komuś uratować życie. Osoby, które oddają krew ze wskazaniem, najczęściej kierują się chęcią pomocy komuś z rodziny lub znajomym, którzy potrzebują krwi.
Ile warta jest jedna donacja krwi?
Jest ona warta tyle, ile uratowane dzięki niej życie, czyli jest bezcenna. Z punktu widzenia biorcy wartość krwi jest nieprzeliczalna na pieniądze, gdyż oddawanie krwi jest czynem bezinteresownym. Na potrzeby rozliczeń podatkowych, Ministerstwo Finansów ustala ekwiwalent jednego litra krwi (aktualnie 130zł za litr pobranej krwi).
Program zdrowotny "Zapewnienie samowystarczalności Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie krwi, jej składników i produktów krwiopodobnych" finansowany jest ze środków Ministerstwa Zdrowia.
Dowiedz się więcej na: http://www.nck.gov.pl