- Najwięcej polskich emigrantów mieszka na południu Brazylii, w stanie Parana.
- Obecnie brazylijska Polonia może liczyć nawet 3 mln osób.
- Pierwsi Polacy trafili do Brazylii już w 1869 roku. Boom polskiej emigracji na dobre rozpoczął się w 1890.
- Dziś w Brazylii nadal działają grupy taneczne, msze odprawiane są po polsku, a w niektórych gminach pierogi uchodzą za lokalne danie.
- W 2022 roku język polski dołączył do grona języków urzędowych w brazylijskiej gminie Aurea w stanie Rio Grande do Sul.
Kurytyba - Chicago Ameryki Południowej
Potomkowie polskich emigrantów szczególnie upodobali sobie ziemie na południu tego państwa. - Głównym ośrodkiem jest stan Parana i jego stolica Kurytyba. Mówi się, że jest to Chicago Ameryki Południowej, bo właśnie tam znajduje się największe skupisko Polonii brazylijskiej - mówi Michał Stelmaszczyk z Koła Naukowego Studiów Latynoamerykańskich Uniwersytetu Jagiellońskiego. - Kurytyba to także jedyne miasto w Brazylii, którego nazwa została przetłumaczona na język polski z języka portugalskiego.
Brazylijska polityka imigracyjna
Obecnie brazylijska Polonia może liczyć nawet 3 mln osób. Stanowi to 1 proc. całej populacji kraju. Aby poznać przyczyny napływu Polaków do tego państwa, należy cofnąć się do drugiej połowy XIX wieku. - W 1888 roku zniesiono niewolnictwo, więc nie sprowadzano już na te tereny ludności afrykańskiej. W zamian starano się wypełnić tę lukę dobrowolnymi migrantami z Europy - tłumaczy rozmówca Jędrzeja Rosiewicza. - Rok później, po obaleniu cesarza Piotra II, brazylijskie władze ustanowiły politykę proimigracyjną, co miało związek z chęcią europeizacji społeczeństwa.
03:27 [i] 08.12.2023 Polonia w Brazylii.mp3 "Gorączka brazylijska". Imigranci z Polski w Ameryce Łacińskiej (Czwórka do piątej/Czwórka)
Na przełomie XIX i XX wieku Brazylia sprowadzała osadników europejskich. W tym celu na Stary Kontynent wysłano agitatorów, drukowano ulotki zachęcające do migracji, a nowoprzybyłych do Brazylii hojnie obdarowywano ziemią. Pod tym względem Brazylia konkurowała ze Stanami Zjednoczonymi i reklamowała się jako "raj na ziemi".
- W tym okresie ziemie polskie były pod zaborami. Stąd wśród Polaków pojawiła się myśl o emigracji - wyjaśnia gość Czwórki. - Kiedy spotkali się z agitatorami, którzy w wyidealizowany sposób przedstawiali Brazylię, stwierdzili, że jest to dobry kierunek.
Sprawdź też:
"Gorączka brazylijska" - Polacy na emigracji
Pierwsi Polacy trafili do Brazylii już w 1869 roku. Pierwszych 16 rodzin ze Śląska sprowadził geometra Edmund Saporski. Natomiast boom polskiej emigracji do tego kraju na dobre rozpoczął się w 1890 roku. Dziś to zjawisko nazywamy "gorączką brazylijską".
- Migranci z Polski zachowywali swoją tożsamość, oddolnie zakładali szkoły, wydawali polską prasę. Byli zwartą grupą o polskiej tożsamości, a jej członkowie do dziś pamiętają o swoich korzeniach - podkreśla Michał Stelmaszczyk.
Polscy osadnicy w Brazylii karczują dżunglę pod budowę drogi
Polonia brazylijska dziś: pierogi i polski jako język urzędowy
Dziś w Brazylii nadal działają grupy taneczne, w wielu kościołach msze odprawia się w języku polskim, a w sklepach można znaleźć polskie produkty. - W niektórych gminach stanu Parana pierogi uznaje się za lokalne danie, a w Boże Narodzenie w wielu domach rodziny dzielą się opłatkiem - opowiada gość Czwórki.
W zeszłym roku, w gminie Aurea w stanie Rio Grande do Sul, polski zyskał status języka urzędowego. Teraz w planach jest inwentaryzacja i opracowanie funkcjonowania języka polskiego jako niematerialnego dziedzictwa kulturowego Brazylii, a w konsekwencji wpisanie go na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Skutkiem tego będzie - oprócz formalnego uznania - zobowiązanie prawne Republiki Brazylii do zachowania języka polskiego jako żywego świadectwa społecznego i kulturowego rozwoju kraju - można przeczytać w informacji opublikowanej przez Stowarzyszenie "Wspólnota Polska".
Sławni Brazylijczycy o polskich korzeniach
Polonia brazylijska pozostawiła trwały ślad w nauce i kulturze tego kraju, a wielu sławnych Brazylijczyków ma polskie korzenie. Jednym z nich jest znany kierowca wyścigowy i dwukrotny mistrz świata Formuły 1 Emerson Fittipaldi. Inna ciekawa postać to Ricardo Lewandowski - były przewodniczący Najwyższego Sądu Federalnego. Oprócz niego warto wymienić Ladislaua Dowbora, który był doradcą prezydenta Luiza Inacio Lula da Silvy.
***
Tytuł audycji: Czwórka do piątej
Prowadząca: Weronika Puszkar
Materiał przygotował: Jędrzej Rosiewicz
Data emisji: 08.12.2023
Godzina emisji: 15.15
kul
