- Owoce, warzywa, ryby i mięso, w tym padlina - to dieta naszych praprzodków. Po tym, jak nauczyliśmy się opiekać mięso na ogniu, zaczęliśmy je solić, by zyskało dłuższą trwałość.
- Bezpośrednimi źródłami wiedzy o dawnych dietach są m.in. zapisy administracyjne ze świątyń, porównania etnograficzne, a także badania archeologiczne.
- To, co dziś uznajemy za chwast mogło być regularnym pożywieniem w przeszłości. Tak jest m.in. z amarantusem.
Koktail z jarmużem, rukolą, pietruszką i selerem naciowym - m.in. taki napój zawiera słynna dieta SIRT, którą stosować miała m.in. znana piosenkarka Adele. Niemal równie znana jest dieta paleo, polegająca na tym, by odżywiać się tak, jak robili to nasi praprzodkowie. Wiele z popularnych diet swoje źródło ma w dawnych czasach. Początki diety ludzkości to myślistwo, rybołóstwo i zbieractwo.
Dziś dieta śródziemnomorska - a jak było kiedyś?
Jak przekonywała dziennikarka Czwórki Oliwia Krettek, według badań dziś najpopularniejszą dietą jest śródziemnomorska, inspirowana kuchnią włoską, czy grecką. Pełna jest owoców i warzyw, ryb, unika się w niej składników wysoko przetworzonych, z dużą ilością soli i cukru. Nasi praprzodkowie jadali jednak nieco inaczej. - Spożywali wszystko to, co znaleźli - mówił dr Rafał Fetner z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. - 2,5 mln lat temu pierwsi przodkowie człowieka byli wszystkożercami i byli elastyczni w konsumpcji, przystosowywali się do nowych środowisk, co pozwoliło nam przetrwać - tłumaczył.
Bulwy, orzechy i padlina na pradawnym stole
Jak podkreślał, jednym z głównych posiłków była padlina. - Przez lata konsumowali zwierzęta padłe, dlatego obecnie żołądek człowieka także jest przystosowany do spożywania psującego się mięsa - mówił gość Czwórki.
Zobacz także:
Poza tym składnikami dań człowieka były różnego rodzaju orzechy, bulwy czy liście. - Kwasowość żołądka zapewniała przeżycie, choć w niektórych wypadkach na pewno mieli oni dolegliwości. Nie mówimy tu o świetnej jakości życia i doskonałej kondycji, ale o przeżyciu - mówił ekspert. - Nasi przodkowie mogli też przetrwać bardzo długie okresy głodu i do dziś nasze organizmy gromadzą pożywienie. Ta umiejętność pozwoliła nam przetrwać miliony lat temu, a dziś powoduje otyłość.
Myślenie o diecie i zdrowiu - to "nowa" moda
- Musimy się cofnąć o jakieś pięć tysięcy lat, gdy powstawały teksty medyczne. Wówczas odkryto, że mężczyźni i kobiety mają różną fizjologię. Przyjęło się też, że czerwone mięso jest lepsze dla mężczyzn, a warzywa dla kobiet - wyliczał dr Rafał Fetner. - W dużej mierze to jednak środowisko, względy zdrowotne, religia, dostępność produktów, czy poziom zamożności, decydowało zawsze o tym, co jemy.
Obróbka mięsa - kiedy zaczęliśmy gotować?
- Ślady gotowania i pieczenia żywności, czyli obróbki termicznej mięsa to czasy neandertalczyków - mówił dr Rafał Fetner. - Potem pojawiły się różne procesy konserwowania żywności, czyli m.in. solenie. Dzięki temu mięso było łatwiej trawione. Dodawane były też zioła, sosy, a potem pieprz i inne przyprawy, by jedzenie zyskało smak. Przyprawy egzotyczne, np. papryka, to już okres dalekich podróży - tłumaczył.
17:43 dieta_PR4_AAC 2023_08_08-15-15-52.mp3 O tym, co i w jakich ilościach jedli nasi praprzodkowie opowiada dr Rafał Fetner (Czwórka do piątej)
Pierwszy bloger kulinarny - Apicjusz
- W kręgu europejskim pierwszą osobą zakręconą na punkcie jedzenia był rzymski szlachcic Apicjusz. Poświęcił on całe swoje życie ucztowaniu, ale także spisywaniu swoich wniosków, czy przepisów na potrawy. Opublikował nawet książkę na ten temat. Według legendy wydał on cały majątek na sprowadzanie kucharzy i dań z dalekich krajów, a potem po prostu zakończył swoje życie - opowiadał gość Czwórki.
Sprawdź także:
***
Tytuł audycji: Czwórka do piątej
Prowadzi: Oliwia Krettek
Gość: dr Rafał Fetner (Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego)
Data emisji: 08.08.2023
Godzina emisji: 14.15
kd
