- Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik to święto nauki.
- Naukowcy z Politechniki Bydgoskiej zachęcają do poznania świata sztucznych nasion i hodowania chryzantemy metodą in vitro.
- Biolodzy Uniwersytetu Warszawskiego sprawdzają, o czym myślą nasze zwierzęta i zdradzają sposoby na kleszcze.
- Okulary do czytania na leżąco i buty z wykrywaczem metali możemy przetestować na stanowisku Stowarzyszenia Mercury.
27. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik to święto nauki. Nie zakopujemy się jednak w książkach i naukowych elaboratach, a w naukę wchodzimy w praktyce.
Chryzantemy z in vitro
Gościem "Naukowego pleneru w Czwórce" był Dariusz Kulus z Politechniki Bydgoskiej, która na swoim piknikowym stanowisku zaprasza by zapoznać się ze sztucznymi nasionami.
- Sztuczne nasiona stosujemy w przypadku takich gatunków roślin, które z różnych względów nie wytwarzają swoich nasion albo wytwarzają je w małej ilości, albo te nasiona nie są długożywotne, nie nadają się do długoterminowego przeżywania. Sztucznymi nasionami pomagamy naturze, tworząc syntetyczne analogi, które możemy wykorzystać w podobnych celach jak klasyczne nasiona - wyjaśnia. - By je wytworzyć, wykorzystujemy metodę in vitro, metodę klonowania roślin, która umożliwia nam pobranie niewielkich tkanek roślinnych, które zamykane są w ochronnych odżywczych kapsułkach - tak je przechowujemy lub wysiewamy.
Sztuczne nasiona pomagają wiele gatunków zatrzymać na dłużej, są elementem ochrony bioróżnorodności świata. Pomagają chronić gatunki zagrożone wyginięciem.
- Politechnika Bydgoska słynie z klonowania chryzantem, ich polskich gatunków - zdradza gość Weroniki Puszkar. - Warto wiedzieć, że nie produkujemy ich w ziemi, a na pożywkach syntetycznych. Grabie i łopaty zamieniamy na skalpel i pęsetę. Na pikniku zachęcamy, by zrobić to razem z nami w uproszczonych, bo nielaboratoryjnych, warunkach. Można dostać sadzonkę in vitro do samodzielnej uprawy w domu.
08:37 czwórka naukowy plener w czwórce 15.06.2024 sztuczne nasiona 12.13.mp3 Jak stworzyć sztuczne nasiona i chryzantemy metodą in vitro? (Naukowy plener w Czwórce/Czwórka)
Jak się okazuje, taka sadzonka to świetne rozwiązanie dla tych, którzy nie mają ręki do roślin. - Takie kultury in vitro są samowystarczalne, nie trzeba ich podlewać ani nawozić. Najlepiej postawić ją w widnym, jasnym miejscu i roślina będzie sobie sama rosła - wyjaśnia Dariusz Kulus i zaprasza na piknikowe stanowisko Politechniki Bydgoskiej.
O czym myśli Twój pupil?
Jeśli bardziej niej świat flory fascynuje nas świat fauny, to warto odwiedzić strefę Pikniku, w której naukowcy z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego sprawdzają, o czym myślą nasze zwierzęta.
- Naukowcy mają wiele metod, testów i eksperymentów, by sprawdzać funkcje poznawcze zwierząt - mówi Patrycja Ściślewska. - My na Piknik Naukowy przygotowaliśmy 4 testy - dodaje Marcin Mazurkiewicz. - Za pomocą testu lusterka sprawdzamy, czy zwierzęta posiadają samoświadomość, czy widzą same siebie w lustrze i rozpoznają się.
Biolodzy podpowiadają też jak sprawdzić, czy dane zwierzę, a także człowiek, radzi sobie z wytwarzaniem narzędzi i wykorzystaniem ich. - Jednym z zadań, jakie tu przygotowaliśmy, jest pokonanie labiryntu od wejścia do wyjścia - mówią naukowcy. - Mamy też test wyporności. Polega to na tym, że badany otrzymuje od nas rurkę z wodą i kulką w środku. Jego zadaniem jest wyjęcie kulki, np. wrzucając do rurki kamyki, by podnieść poziom wody. Okazuje się, że niektóre zwierzęta są w stanie to wykombinować. Sprawdzamy, czy nasi goście poradzą sobie z tym zadaniem, ale także czy odgadną, które zwierzęta są w stanie to zrobić.
Patrycja Ściślewska zdradza, że w kombinowaniu z przeróżnymi zadaniami świetne są kruki, które same budują różne narzędzia do wyciągania np. drobnych przedmiotów z pudełek.
Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego ma też coś dla żądnych mocnych wrażeń - kleszcze! - Pokazujemy, jak sprytne są kleszcze. Można zobaczyć, jak one wyglądają, by poznać swojego wroga - mówi Marcin Mazurkiewicz. - Pokazujemy kleszcze, które można spotkać w Polsce, ale też kleszcza egzotycznego. Mamy też okaz kleszcza, który jest mocno opity krwią. Dobrze jest mieć świadomość, jak to wygląda, a my zdradzamy też sposoby, jak się przed tym zabezpieczyć.
10:14 czwórka naukowy plener w czwórce 15.06.2024 zwierzęta 12.27.mp3 Jak mądre są zwierzęta i jak wyglądają kleszcze z bliska, opowiadają przedstawiciele Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego (Naukowy plener w Czwórce/Czwórka)
Kleszcze to temat, którym biolodzy z UW zajmują się nie tylko przy okazji Pikniku Naukowego. W czasie prowadzonego przez nich Narodowego Kleszczobrania każdy może dostarczyć do kleszcza, którego znalazł na sobie lub na swoim pupilu po leśnej wizycie.
Okulary dla leniuchów i buty wykrywające metal
Gościniami Czwórkowego, piknikowego studia były też Maria Konczewicz i Katarzyna Łabęda ze Stowarzyszenia Mercury, które prezentuje wynalazki mogące ułatwić i umilić życie każdego z nas.
- Zapraszamy do przetestowania okularów do czytania na leżąco, które zwane są też okularami dla leniuchów czy pryzmatycznymi okularami - mówi Maria Konczewicz. - Tak naprawdę to zostały one stworzone z myślą o ludziach chorych, którzy nie mogą podnieść się z łóżka. Użyty w nich pryzmat załamuje kąt widzenia. Mogą służyć do czytania, a także do oglądania telewizji. Można stosować je w medycynie, ale także przy pracach konserwatorskich, by zajrzeć tam, gdzie wzrok nie sięga.
Czytaj także:
Drugim wynalazkiem, jaki na Pikniku prezentuje Stowarzyszenie Mercury, są buty do wykrywania metali. - To nasz stowarzyszeniowy wynalazek. Wykorzystuje zjawisko indukcji elektromagnetycznej, czyli standardowego zjawiska fizycznego wykorzystywanego w innych wykrywaczach metali - tłumaczy Katarzyna Łabęda. - Tak dokładnie są to nakładki na buty. Przypinamy je rzepami. Nasze buty, po wykryciu metalowego przedmiotu, piszczą i świecą. Barwa diod zmienia się w zależności od odległości od metalowego przedmiotu - gdy jesteśmy dalej, świecą się na czerwono, bliżej - na żółto, by u celu pokazać barwę zieloną. Na naszym stanowisku na Pikniku Naukowym mamy piaskownice, w której chętni mogą buty przetestować.
07:15 czwórka naukowy plener w czwórce 15.06.2024 mercury 12.42.mp3 O okularach do czytania na leżąco i butach wykrywających metal opowiadają przedstawicielki towarzyszenia Mercury (Naukowy plener w Czwórce/Czwórka)
To oczywiście nie koniec piknikowych atrakcji. Na Pikniku Naukowym Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik tysiące badaczy, ekspertów, odkrywców pokazuje naukę tak, by odwiedzający, zafascynowani jej światem, zakrzyknęli piknikowe hasło "Nie do wiary!".
ZOBACZ WIDEORELACJĘ Z PIKNIKU NAUKOWEGO:
Źródło: serwis YouTube.com / oficjalny kanał Polskiego Radia
***
Tytuł audycji: Naukowy plener w Czwórce
Prowadzi: Weronika Puszkar
Data emisji: 15.06.2024
Godzina emisji: 12.00
pj/wmkor
