Nocna prohibicja na stacjach paliw? Rząd rozważa zmianę w przepisach

Ministerstwo Zdrowia chce nocnego zakazu sprzedaży alkoholu na stacjach paliw. Jest już projekt, którym po wakacjach ma zająć się Sejm. Takie rozwiązanie wprowadzono już w niektórych krajach, między innymi Szwecji czy na Litwie; część państw zezwala z kolei na kupno wyłącznie alkoholu niskoprocentowego. Czy na taki ruch powinna zdecydować się również Polska?

Czy nocna zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych to dobre rozwiązanie?

Foto: Grand Warszawski/Shutterstock

• Rząd pracuje nad projektem wprowadzenia nocnej prohibicji na stacjach paliw. Na mocy przedstawionych przepisów zakaz obowiązywałby w godz. 22.00-6.00.
• Eksperci w audycji "Bez tabu" zwracają uwagę, że ograniczenie sprzedaży jest dobrym rozwiązaniem z punktu widzenia profilaktyki.

Należy przypomnieć, że na już wcześniej nocną prohibicję wprowadziła część polskich miast. Zrobiły to m.in. Kraków, Poznań, Wrocław i Zakopane, a rozważa ten ruch Warszawa. Doświadczenie wskazuje, że jej wdrożenie drastycznie obniża np. ilość interwencji policji. Są jednak miasta, gdzie nocny zakaz sprzedaży alkoholu niewiele zmienił i go wycofano. Ograniczenie nocnej sprzedaży na stacjach paliw wcześniej wprowadził z kolei Toruń. Tamtejsi radni w lutym 2017 r. podjęli uchwałę o wprowadzeniu na lokalnych stacjach paliw stałego zakazu sprzedaży, podawania i spożywania alkoholi powyżej 4,5 proc. Lokalne samorządy mają do tego prawo; wymagana jest odpowiednia uchwała, co potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.

Projekt, którym zajmie się rząd, został przygotowany w Ministerstwie Zdrowia. Na jego mocy stacje paliw nie mogłyby sprzedawać alkoholu w godz. od 22.00 do 6.00. Jeszcze wcześniej pojawiły się bardziej stanowcze propozycje w tym zakresie. Wiosną tego roku szefowa resortu zdrowia Izabela Leszczyna mówiła również, że jest zwolenniczką całkowitego zakazu sprzedaży alkoholu na stacjach; to rozwiązanie poparli otwarcie m.in. obecny premier Donald Tusk i były szef rządu Mateusz Morawiecki.

Myślenie w kontekście profilaktyki

- Powinniśmy myśleć o takich regulacjach prawnych nie tylko w kontekście osób uzależnionych, ale też przeciwdziałania uzależnieniom. Jeżeli na to spojrzymy szerzej, to będziemy dopuszczać do siebie, że ten przepis na również chronić - zaznacza Karolina Flacht, psycholożka i psychoterapeutka uzależnień, która wraz z Bartoszem Ślaskim prowadzi działalność jako Para Psychologów. - Warto podkreślić, że w lipcu tego roku były prowadzone badania CBOS. Wynika z nich, że 74 proc. osób nigdy nie kupiło alkoholu na stacji benzynowej. Ustawą warto się jednak zająć po to, by chronić te pozostałe parę procent - dodaje.

Według ankiety przeprowadzonej przez Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom najczęściej konsumenci sięgali po alkohol, by poprawić sobie nastrój, imprezę czy uroczystość. - To coś, co z pozoru brzmi niewinnie. Natomiast osoby, które zjawiają się u nas w gabinecie, od takich przyczyn zaczynają. Później mogą pojawiać się trudności w ich życiu, które weryfikują, co tak naprawdę weryfikuje picie: czy to ciągle używanie towarzyskie, czy mówimy o instrumentalnym używaniu alkoholu w celu redukcji napięcia - zaznacza Bartosz Ślaski.

Jak rozpoznać, że mamy problem z alkoholem?

Odpowiedź na to pytanie jest trudna. - Cały psikus choroby alkoholowej czy narkotykowej polega na tym, że sama osoba używająca tej substancji nie widzi, w jakiej skali to się dzieje. To widzą bliscy, widzi to otoczenie; to są informacje, które trafiają do użytkownika. On jednak potrzebuje dużo czasu, by rzeczywiście dopuścić do siebie myślenie o tym, że może być osobą uzależnioną - wyjasnia Karolina Flacht.

Czytaj także:

• Dlaczego wierzymy dietetycznym samozwańczym guru?
• Marek Kochan: memy z nosaczem wpisują się w negatywny obraz Polaków

"Żyjemy w kulturze picia"

- Ktoś, kto będzie chciał się napić, i tak się napije. Wychodzę z założenia, że lepiej zapobiegać, niż leczyć. Nocna prohibicja na pewno pomaga; to pokazuje też Kraków, gdzie jest dużo mniej interwencji policji i ludzi trafiających na SOR; ma to przełożenie - tłumaczy Monika Adamczyk prowadząca profil Alkodramaty. - Stacje benzynowe tak naprawdę pełnią inne funkcje. (...) Rozumiem, że jest duży dochód ze sprzedaży, ale warto by było to ograniczyć, by po ten alkohol nie sięgać - ocenia rozmówczyni Jakuba Jamrozka.

Twórczyni profilu Alkodramaty podkreśla w Czwórce, że współcześnie żyjemy w kulturze picia. Alkohol występuje na każdym kroku: kiedy jesteśmy smutni lub weseli, na chrzcinach, weselach czy komunii. - Jeżeli ktoś uważa, że potrzebuje tego alkoholu, to powinien zastanowić się dlaczego. (...) Jeżeli ktoś musi się napić i nagle ma dylemat, że nie wie, gdzie kupić alkohol, to warto zastanowić się nad swoją relacją z alkoholem - komentuje.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Monika Adamczyk #StaySOBER (@alkodramaty)

"U alkoholika to nie zrobi różnicy"

Monika Sałapat, trenerka mentalna, studentka psychologii i autorka książki "Jak zrozumieć uzależnienia", ocenia w audycji "Bez tabu", że wprowadzenie nocnej prohibicji na stacjach niekoniecznie będzie rozwiązaniem nadmiernego spożywania alkoholu. Jak tłumaczy, punktem wyjścia w dyskusji o wprowadzeniu nocnej prohibicji powinna być rozmowa o zasadności występowania alkoholu na stacjach paliw. - Jest tyle punktów sprzedaży w Polsce, że ostatnim punktem, gdzie ten alkohol powinien być, jest stacja benzynowa. Z jednej strony dobrze, że takie ograniczenie będzie wprowadzone. Natomiast ono w żaden sposób nie rozwiąże problemu. Osoby uzależnione są tak mocno zdeterminowane, że te godziny, kiedy alkohol nie będzie dostępny, nie będą problemem - ocenia.

- Tu nie ma dyskusji, można powołać się na wiele badań naukowych: im więcej jest punktów sprzedaży alkoholu, tym bardziej w państwie narastają problemy zdrowotne i społeczne. Istnieje ewidentne przełożenie - zwraca uwagę profilaktyk uzależnień Sławomir Grzegorek. - Nawet, jak te ograniczenia będą ziarenkiem piasku, to należy się cieszyć.

Posłuchaj

78:07 CZWORKA (mp3) 2024_08_06-21-05-49.mp3 Nocna prohibicja na stacjach paliw? Rząd rozważa zmianę w przepisach (Bez tabu/Czwórka)

 

***

Tytuł audycji: Bez tabu

Prowadzi: Jakub Jamrozek

Goście: Karolina Flacht i Bartosz Ślaski (psychologowie i psychoterapeuci uzależnień, Para Psychologów), Monika Adamczyk (twórczyni profilu Alkodramaty), Monika Sałapat (trenerka mentalna, studentka psychologii i autorka książki "Jak zrozumieć uzależnienia"), Sławomir Grzegorek (profilaktyk uzależnień)

Data emisji: 6.08.2024

Godzina emisji: 21.05

qch/wmkor