Matura 2023. Włodzimierz Przerwa-Tetmajer - nie pomyl go z bratem

Matura zbliża się wielkimi krokami. W "Stacji Kultura" przypomnimy postać polskiego malarza, grafika, jednego z czołowych przedstawicieli Młodej Polski - Włodzimierza Przerwy-Tetmajera. 

Włodzimierz Tetmajer

Foto: NAC

Włodzimierz Przerwa-Tetmajer, przyrodni brat znanego młodopolskiego poety i powieściopisarza Kazimierza, był znakomitym malarzem, ale też działaczem ludowym i niepodległościowym. Studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, był także uczniem Jana Matejki. Nauk pobierał również w Wiedniu, Monachium i w Paryżu.

Folklor i sztuka sakralna

-  Obecnie kojarzy się Włodzimierza Przerwę-Tetmajera, głównie z malarstwa sztalugowego. Jako jeden z pierwszych twórców odkrył i zachwycił się pięknem i spokojem podkrakowskiej wsi Bronowice. - opowiada Małgorzata Bednorz, historyk sztuki, redaktorka portalu Sztuki Piękne. - Jego obrazy ukazują wieś podkrakowską, pejzaże i rozległe pola. Jego twórczość to także sceny rodzajowe pokazujące tradycje i chłopów przy pracy. Był bardzo płodnym artystą.

Włodzimierz Przerwa-Tetmajer pozostawił po sobie wiele obrazów olejnych, ale także grafiki, ilustracje, projekty i witraże. - Za życia zdobył uznanie jako twórca polichromii, czyli malowideł ściennych. Wygrywał wiele konkursów na projekty polichromii kościelnych, nawet z Wyspiańskim czy Mehofferem - tłumaczy rozmówczyni Oliwii Krettek. - Umiejętnie łączył ze sobą różne wątki: patriotyczne, religijne i ludowe. Był tak biegły w tej sztuce, że z czasem doczekał się naśladowców.

Jego dzieła można oglądać w licznych kościołach, te najbardziej znane znajdują się między innymi w kaplicy Królowej Zofii na Wawelu, w Kalwarii Zebrzydowskiej, Wieliczce czy Kaliszu. Jego obrazy znajdują się także w zbiorach muzealnych Warszawy i Krakowa. Artysta współpracował także przy tworzeniu "Panoramy Racławickiej". Nie stronił też od prac przy teatralnych scenografiach, a także pisał. Pozostawił po sobie zarówno poezję, jak i prozę.

Sprawdź także

• Matura. Lektury dla maturzystów - zobacz "Wesele"
• Poradnik maturzysty - jak czytać "Wesele Stanisława Wyspiańskiego?

Wielbiciel wiejskich klimatów

Włodzimierz Przerwa-Tetmajer kochał rodzimy folklor, co także przełożyło się na życie uczuciowe. Jego małżeństwo z córką chłopa z Bronowic Anną Mikołajczykówną, wywołało niemałe poruszenie nie tylko w rodzinie, ale w środowisku artystycznym. Pomimo wątpliwości innych, małżeństwo okazało się udane i szczęśliwe.

Czytaj także: Rydel się żeni. Najsłynniejsze polskie wesele! >>>

- Mimo, że małżonkowie pochodzili z różnych klas społecznych i były między nimi znaczące różnice, to ich miłość okazała się bardzo trwałym i gorącym uczuciem - tłumaczy Małgorzata Bednorz. - Po głośnym ślubie w Kościele Mariackim, który odbył się w 1890 roku, małżonkowie osiedlili się w Bronowicach. Z czasem ich skromna posiadłość stała się jednym z ważniejszych salonów artystycznych swoich czasów. To właśnie Włodzimierz Przerwa-Tetmajer był pierwowzorem postaci Gospodarza w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego. To w jego domu w Bronowicach odbyły się uroczystości weselne Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny przedstawione w dramacie.

Posłuchaj

17:58 Czwórka/Stacja Kultura = Włodzimierz Przerwa-Tetmajer 13.04.2023.mp3 Małgorzata Bednarz o życiu i twórczości Włodzimierza Przerwy-Tetmajera (Stacja Kultura/Czwórka)

 

***

Tytuł audycji: Stacja Kultura

Prowadzi: Kasia Dydo

Materiał:  Oliwia Krettek

Data emisji: 13.04.2023

Godzina emisji: 10.15

aw/pj