Rozpoczęliśmy jednak od wspomnienia… 17 listopada odeszła, w wieku 94 lat, znakomita brytyjska pisarka Doris Lessing. W roku 2007 Szwedzka Akademia przyznała jej Nagrodę Nobla, w uzasadnieniu zaś napisano, że "jej epicka proza jest wyrazem kobiecych doświadczeń, przedstawia je z pewnym dystansem, sceptycyzmem, ale też z ogniem i wizjonerską siłą".
Tak pisaliśmy na stronach Polskiego Radia w październiku 2007 >>>
A to słynny film, na którym widać reakcję Lessing na wieści ze Sztokholmu >>>
foto: mat. promocyjne
Rok temu w "Z najwyższej półki" po raz pierwszy zagościła Beata Chomątowska. Spotkaliśmy się tuż po premierze jej "Stacji Muranów", wspaniałej opowieści o dawnej dzielnicy żydowskiej w Warszawie i o tym, co powstało na jej gruzach. Autorka pracuje w tej chwili nad książką, będącą w pewnym sensie kontynuacją tego dzieła - biografią Bohdana Lacherta i Józefa Szanajcy. Ale - w międzyczasie - napisała… powieść!
"Prawdziwych przyjaciół poznaje się w Bredzie" to niezwykle udany obraz pokolenia polskiej transformacji. To historia dwójki studentów z Krakowa, udających się do pracy - mają nadzieję, że legalnej - w Holandii. Rzecz dzieje się pod koniec XX wieku, zatem nie ma jeszcze wspólnej waluty unijnej, Polska nie jest jeszcze członkiem wspólnoty i nie podpisała układu z Schengen. Gdy autostopem, z przygodami, docierają na miejsce, nic nie okazuje się takie, jakim miało być. Kończą się pieniądze, nie ma obiecanej pracy… Jednak, szczęśliwym zbiegiem okoliczności, sprawy zaczynają się układać.
Bohaterka powieści nosi imię autorki. Pojawia się zatem pytanie: co je łączy, ile mają wspólnego? Kim są pozostałe sportretowane przez Chomątowską osoby? Odpowiedzi na te i inne pytania padły w audycji. Zajrzeliśmy do książki, która wygląda jak zeszyt i która ukazała się z Trójkowym Znakiem Jakości. Być może przypomniały się Państwu wyjazdy na stypendia w ramach programu Erasmus? (Piszący te słowa był na takowym właśnie w Holandii…)
Beata Chomątowska była gościem "Z najwyższej półki"!
Mija właśnie dwadzieścia pięć lat od przyznania literackiego Nobla egipskiemu pisarzowi Nadżibowi Mahfuzowi. W "Z najwyższej półki" mówiliśmy już o kilku jego książkach, autor wciąż jednak jest w Polsce mało znany - a szkoda. Teraz nadarzyła się kolejna okazja - po raz pierwszy w naszym kraju ukazuje się najważniejsze bodaj jego dzieło, opublikowane w roku 1959 "Dzieci naszej dzielnicy".
foto: mat. promocyjne
Książka wzbudziła ogromne emocje, niektórzy duchowi przywódcy świata muzułmańskiego powiedzieli nawet, że gdyby Mahfuz poniósł za jej napisanie zasłużoną karę (w roku 1994 pisarz przeżył zamach na swoje życie, doszło do niego w jego ulubionej kairskiej kawiarni), Salman Rushdie nigdy nie odważyłby się napisać "Szatańskich wersetów".
foto: mat. promocyjne
"Dzieci naszej dzielnicy" to baśń, w której Mahfuz opowiada losy świata… Założyciel jednej z kairskich dzielnic, wielki Al-Dżabalawi, zamyka się w swej Posiadłości, a poza jej murami kolejne pokolenia jego rodu muszą walczyć ze Złem o przetrwanie. Co jakiś czas pojawia się charyzmatyczny lider, prorok, który prowadzi swój lud i wierzy, że zapewni mu szczęście. Historia jednak lubi się powtarzać… Dżabalici nie zaznają spokoju.
W kolejnych bohaterach powieści Mahfuza rozpoznać można z łatwością Adama, Jezusa, Mahometa, Mojżesza, a wielki Al-Dżabalawi to Stwórca, uosobienie Boga.
O powieści, która ukazała się właśnie z Trójkowym Znakiem Jakości, rozmawiliśmy z dr Katarzyną Górak-Sosnowską z Katedry Arabistyki i Islamistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Wśród książek, które polecaliśmy w tym wydaniu programu, znalazły się także: opowieść Anny Arno o Konstantym Ildefonsie Gałczyńskim, historia z sowieckich łagrów i rozmowy Piotra Brysacza z reporterami, pisarzami, podróżnikami, którzy lubią patrzeć na… Wschód.
A całości dopełniło spotkanie z nowym wydaniem "Wyznaję" Jaume Cabré! Zawiera ono płytę z muzyką z książki (Buxtehude, Bach, Wieniawski, Franck).
foto: Michał Nogaś
Polecam FB audycji: www.facebook.com/znajwyzszejpolki, działający także między kolejnymi programami.
ksiazki@polskieradio.pl
Michał Nogaś
PS Książki przyznajemy w audycji drogą mailową. Listy, w których znaleźć się muszą dane korespondencyjne, wysyłać należy po pojawieniu się na antenie komunikatu w tej sprawie.
*** Uwaga!!! Lista osób, które otrzymają konkretne tytuły z tego wydania, pojawi się na stronie audycji i na profilu na FB wyjątkowo później, bo w ciągu 14 dni od emisji ostatniego wydania programu, czyli najpóźniej 1 grudnia wieczorem.
"Prawdziwych przyjaciół poznaje się w Bredzie"
Marek Agaciak, Olsztyn
Agata Wójcicka, Radom
Beata Brzóska, Gdańsk
Natalia Turowska, Leźno
Monika Narowska, Legnica
Maria Jolanta Augustyn, Stargard Szczeciński
Izabela Sztrajt, Nysa
Dariusz Lewicki, Konin
Michał Burek, Modlnica
Filip Sabo, Sośnicowice
Tomasz Langer, Świeszyno
Kamila Tomaka, Lublin
Zdzisław Zawadzki, Warszawa
Anna Peresiak, Solec Kujawski
Zbigniew Szostak, Smyków
Małgorzata Kapinos, Głogów
Mariusz Pawlęga, West Yorkshire, Wielka Brytania
Anna Tatkiewicz, Laski
Wanda Sawicka, Grodzisk Mazowiecki
Jarosław Gacioch, Bonn, Niemcy
"Podróż do krainy zeków"
Dariusz Dzwolak, Olsztyn
Jacek Gołka, Opole
Krzysztof Suszkiewicz, Wieliczka
Paweł Jakubiak, Biała Podlaska
Michał Jasiński, Zabrze
Tomasz Zadrożny, Szczytno
Marcin Gacek, Bielsko-Biała
Tomasz Miszograj, Kluczbork
Tomek Madejski, Gorzyce
Przemysław Wolicki, Poznań
Maksym Szot, Toruń
Krzysztof Wójcik, Skarżysko-Kamienna
Paweł Celejewski, Radziwiłłów
Aneta Musiał, Rokiciny
Zofia Krzewicka, Wrocław
Adam Falkowski, Grajewo
Justyna Kordiaczyńska, Wrocław
Paweł Bommersbach, Dublin, Irlandia
Rafał Zalas, Gliwice
Mateusz Kotarba, Brzesko
Paula Szmidt, Warszawa
Wioletta Wejman, Kurów
Justyna Orzeł, Warszawa
Mateusz Pułkowski, Kozienice
Iwona Szmigielska, Łódź
"Niebezpieczny poeta"
Hanna Patalas, Poznań
Marta Połomska, Warszawa
Arkadiusz Winiatorski, Żory
"Patrząc na Wschód"
Piotr Karczmarczyk, Oleksin
Maciej Guźniczak, Kalisz
Magda Szczypiorowska, Gościcino
"Wyznaję"
Magdalena Kowara, Warszawa
Marta Kocon, Belfast, Irlandia Północna
Agnieszka Paradowska, Włocławek
Teodor Mandziuk, Białystok
Mariusz Nowak, Ćmielów
Damian Wójcik, Elbląg
Pola Latko, Kraków
Piotr Sołowiej, Białystok
Tomasz Gogolewski, Szklarska Poręba
Aleksander Gniot, Poznań
Dominika Łamek, Sopot
Joanna Tokarska, Warszawa
Alina Blij, Warszawa
Marta Andrzejuk-Janicka, Szczecin
Ada Rejch, Warszawa
Jacek Kozakiewicz, Nidzica
Anna Kola, Toruń
Marta Sawicka, Kraków
Krzysztof Nowak, Lublin
Kamila Kondratowska, Pręgowo Dolne
Anna Zych, Molde, Norwegia
Jacek Brzeziński, Zabierzów
Dorota Łobodzińska–Łapaj, Częstochowa
Anna Barnak , Wieliczka
"Dzieci naszej dzielnicy"
Marta Borawska-Hennig, Wejherowo
Ida Wiatr, Przezmierowo
Dariusz Przybylski, Warszawa
Jakub Pstrąg, Kraków
Mirka Czerna, Warszawa
Hanna Wlaź, Paczkowo
Kornelia Milczarek, Gdańsk
Bernard Dramczyk, Włocławek
Olga Włodarczyk, Warszawa
Jarosław Lacheta, Kocierzew
Katarzyna Łukomska, Toruń
Adam Bencal, Jelenia Góra
Tomasz Cholaś, Warszawa
Szymon Sakowski, Dobre Miasto
Aldona Nocna, Ciechocinek
Ewelina Sroka, Frysztak
Anna Sułek, Puławy
Elżbieta Dalecka-Kapica, Gdynia
Karolina Podlasiak-Maksoud, Kutno
Magdalena Wysmyk, Bielsko-Biała
Mikołaj Stanisławski, Warszawa
Dominika Klos-Nikiel, Pszczyna
Michalina Ciszewska, Gdynia
Andrzej Miłoszewicz, Okonek
Anna Czajewska, Gdańsk