"Wieczorne gody". Premierowe spotkanie z Anną Fryczkowską w Czwórce [ZOBACZ WIDEO]

Anna Fryczkowska wydała ostatni tom bestsellerowej trylogii "Sagi o ludziach ziemi". Najnowsza publikacja nosi tytuł "Wieczorne gody". W Czwórce odbyło się spotkanie autorskie, podczas którego Kasia Dydo porozmawiała z Anną Fryczkowską o jej nowej książce.

Anna Fryczkowska na spotkaniu autorskim w Czwórce w dniu premiery nowej książki "Wieczorne gody"

Foto: Polskie Radio/Cezary Piwowarski

Anna Fryczkowska to zdobywczyni wielu nagród literackich, między innymi Róży Gali za "Sześć kobiet w śniegu (nie licząc suki)", nagrody głównej na Festiwalu Literatury Kobiet za powieść "Starsza pani wnika". Została również nominowana do Nagrody Literackiej Gryfia za "Równonoc". 25 września światło dzienne ujrzała ostatnia część cyklu "Sagi o ludziach ziemi".

Inspiracje i źródła Anny Fryczkowskiej

Podczas rozmowy autorka przyznała, że samo zbieranie informacji do napisania "Wieczornych godów" zajęło jej cały rok. Jej dwoma najważniejszymi źródłami były rodzinne pamiętniki dziadka autorki oraz publikacje słynnego polskiego etnografa, Oskara Kolberga. - W mojej rodzinie krążyły pamiętniki mojego dziadka Mietka, który spisał całą tradycję rodzinną sięgającą nawet 150 lat wstecz. Kiedy trafiły w moje ręce, okazało się, że są pełne fascynujących historii i anegdot. Chciałam się nimi podzielić - opowiada Anna Fryczkowska. - Wiele z tych chłopskich historii wymazywało stereotypy, które na ten temat mamy.

Anna Fryczkowska zwraca uwagę na fakt pomijania roli kobiet w wiejskim życiu. Swoją twórczością chciałaby zniwelować tę nierówność w historii polskiego chłopstwa. - Publikacje Oskara Kolberga to moja biblia. Wydał o Kujawach dwa tomy. Bardzo dużo wzięłam od niego piosenek, słów czy zdrobnień. Niestety jest ten minus, że większość rozmów przeprowadzał z mężczyznami. Zostało spisane naprawdę mało rzeczy kobiecych. Zabrakło opisu porodu, połogu czy zwyczajów przy studni - wyjaśnia autorka. - Moją misją jest nadrobienie tych braków, zarówno z tekstów Kolberga, jak i z rodzinnych pamiętników.

Chłopomania i fascynacja wsią w kulturze

Motyw wsi i chłopstwa bardzo odznacza się w krajobrazie polskiej kultury. Ta fascynacja przejawia się w książkach rozmówczyni Kasi Dydo czy Joanny Kuciel-Frydryszak, autorki pozycji "Chłopki: Opowieść o naszych babkach". Przedstawienie życia na wsi widoczne jest również w przemyśle filmowym. Świadczą o tym głośna ekranizacja "Chłopów" Reymonta oraz serial "1670".

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Czwórka Polskie Radio (@czworka_polskieradio)

Współcześnie mamy tendencję do opisywania wsi od strony sielskiej. Jak mówi autorka "Sagi o ludziach ziemi", nie jest to poprawne postrzeganie wiejskiej rzeczywistości. - To stereotyp. Życie na wsi wtedy i teraz jest ciężkie. Pracuje się na roli, jesienią zawsze pachnie gnojem, bo pola są nawożone. W takich warunkach trudno o romantyzm - opowiada pisarka.

Czytaj także:

• Otwarte studio Czwórki: Kim są inni? Dlaczego się ich boimy?
• Jacek Sienkiewicz: Lubię łączyć światy cyfrowe i analogowe. Z każdego wyciągnąć coś, co sprawi przyjemność słuchaczom

- W wiejski romantyzm wpisuje się życie w rytmie przyrody. Na wsi pory roku bardziej dotyczą ludzi. Dużo ważniejszy jest czas wschodu i zachodu słońca czy okres wegetacji roślin - mówi Fryczkowska.

Jak przedstawiona została chłopska codzienność w "Wieczornych godach"?

Jak przyznaje autorka, życie na wsi zawsze było wymagające. W przeciwieństwie do miejskich zwyczajów, mieszkańcy wspierali siebie w trudnych chwilach. Ta postawa jest widoczna do dziś. - Do tej pory na wsi sąsiad jest instytucją świętą, któremu niezależnie od pory dnia się pomaga. W "Sadze o ludziach ziemi" opisuję solidarne dobudowywanie spalonej stodoły. Jeśli cała wieś się zaangażowała, to po pierwsze, pomogli osobom potrzebującym, a po drugie, mogli liczyć na wdzięczność, gdyby podobna sytuacja przydarzyła się komu innemu. Wspólnota jest podstawą - powiedziała pisarka.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Anna Fryczkowska (@annafryczkowska)

Przedstawiony w książce "Wieczorne gody" XIX wiek był dla polskiej wsi momentem przełomowym. W tym stuleciu nastąpiło uwłaszczenie, co dało chłopom i ich rodzinom nowe możliwości, między innymi zmianę miejsca zamieszkania. - Kiedy się skończyła pańszczyzna, a chłopi zostali uwłaszczeni, nagle pojawiła się możliwość wyjazdu do za granicę. Ulubionymi kierunkami była Ameryka Północna i Południowa. Chłopi jeździli tam masowo, bo życie w Polsce było bardzo trudne. Niektórym w tej "ziemi obiecanej" się udało. Emigracja stała się realną możliwością, z której moi bohaterowie również korzystają - tłumaczy Anna Fryczkowska.

***

Tytuł audycji: Stacja Kultura

Prowadzi: Kasia Dydo

Gościni: Anna Fryczkowska (pisarka, autorka książek z serii "Saga o ludziach ziemi")

Data emisji: 25.09.2024

Godzina emisji: 18.00

kajz/kmp